Οι διαδικασίες είναι ταχύτατες, οι εξελίξεις τρέχουν και ο χρόνος μετρά αντίστροφα ώστε να πιστοποιηθεί αν και κατά πόσο υπάρχουν στις θάλασσές μας αποθέματα φυσικού αερίου που είναι ικανά να οδηγήσουν σε γεωτρήσεις και στη συνέχεια στη χρήση του για τη δημιουργία συνθηκών ασφάλειας και σε διεθνές επίπεδο.
Γράφει ο Τάσος Ευαγγελίου
Με το ερευνητικό πλοίο «Sanco Swift» της ExxonMobil και το συνοδευτικό «Alexander» να βρίσκονται ήδη εν πλω προς το σημείο ερευνών νοτιοδυτικά της Κρήτης και τη σχετική NAVTEX να έχει εκδοθεί δεσμεύοντας τις περιοχές στις οποίες θα γίνουν έρευνες για φυσικό αέριο, η Ελλάδα προχωρά σε ένα σημαντικό βήμα που σχετίζεται με την ενεργειακή κάλυψη της ίδιας και της Ευρώπης για το μεσοδιάστημα της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια.
Ταυτόχρονα, στέλνει ένα σημαντικό γεωπολιτικό μήνυμα με κύριο αποδέκτη την Τουρκία αλλά και τη Λιβύη, αναφορικά με το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, καθορίζοντας νέες διαδικασίες που δείχνουν την πρόθεση της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη να κινηθεί, στο πλαίσιο πάντα του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας, με γνώμονα το εθνικό συμφέρον.
Μεγάλος αντίκτυπος
Ο αιφνιδιασμός από την ανακοίνωση του πρωθυπουργού σχετικά με την έναρξη ερευνών για φυσικό αέριο ήταν μεγάλος και εντός και εκτός των τειχών της χώρας με τις αντιδράσεις της τουρκικής πλευράς να είναι έντονες. Αλλωστε, η αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1 είχε αυτό το στοιχείο, αφού απαντώντας στην ερώτηση για το αν κάνει η Ελλάδα κάτι την ώρα που η Τουρκία συνεχώς «προαναγγέλλει έρευνες για υδρογονάνθρακες» είπε: «Ισως εδώ να αιφνιδιάσουμε εμείς αυτήν τη φορά. Είμαστε σε θέση να σας πω ότι σεισμικές έρευνες για τη διερεύνηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου θα ξεκινήσουν άμεσα. Οταν λέω άμεσα, εννοώ τις επόμενες ημέρες, στα δύο οικόπεδα τα οποία βρίσκονται νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και της Κρήτης, από την ExxonMobil», διευκρινίζοντας πως «ασχέτως της προσήλωσης στην οποία έχει στη γρήγορη πράσινη μετάβαση, οφείλει να διερευνήσει αν έχει αυτήν τη στιγμή τη δυνατότητα να εξορύξει φυσικό αέριο, το οποίο θα συμβάλει όχι μόνο στην ενεργειακή ασφάλεια τη δική μας, αλλά και στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης».
Και είναι αυτή ακριβώς η ενεργειακή ασφάλεια που οδήγησε με ταχύτατες διαδικασίες, κυρίως δε χωρίς διαρροές και λοιπές γνωστές ελληνικές παθογένειες, να βρίσκεται σήμερα εν πλω το ερευνητικό σκάφος που θα αναλάβει τις έρευνες ώστε, σύμφωνα με πληροφορίες, και το χρονοδιάγραμμα που υπάρχει να καταστεί εφικτό, και αν τα αποτελέσματα είναι θετικά, να μπουν τα γεωτρύπανα μεταξύ 2024 και 2025.
Πέραν της ενεργειακής σημασίας της έναρξης ερευνών καθίσταται σημαντική παράμετρος το γεγονός πως η Ελλάδα δεν βρίσκεται στη θέση του διαρκώς αμυνόμενου έναντι παράνομων ενεργειών της Τουρκίας, αλλά ξεκινά και αυτή την πίεση τουλάχιστον προς την πλευρά της Λιβύης χωρίς να παραβιάζει σε καμία των περιπτώσεων τη λεγόμενη μέση γραμμή, αυτήν δηλαδή που θα ορίζει τα όρια των δύο ζωνών όταν και αν αυτές οροθετηθούν με κοινή συμφωνία από μια κανονική κυβέρνηση στη Λιβύη.
Μήνυμα προς τη Λιβύη
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε το μήνυμα στη Λιβύη λέγοντας ότι «εμείς θέλουμε να κάνουμε ένα άνοιγμα στη Λιβύη συνολικά, για να μπορέσουμε επιτέλους να οροθετήσουμε θαλάσσιες ζώνες με τη χώρα».
Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε «Ελλάδα και Λιβύη έχουν ακτές οι οποίες βρίσκονται απέναντι η μία από την άλλη. Είναι ο φυσικός μας συνομιλητής η Λιβύη. Και θα μπορούσαμε να διερευνήσουμε τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε από κοινού υδρογονάνθρακες οι οποίοι βρίσκονται στην περιοχή μεταξύ Ελλάδος και Λιβύης». Και κατέληξε σημειώνοντας ότι «αυτό προϋποθέτει στην τελική του κατάληξη την οροθέτηση, μια οριστική συμφωνία».
Το χρονοδιάγραμμα
Οι διαδικασίες είναι πλέον ταχύτατες, οι εξελίξεις τρέχουν και ο χρόνος μετρά αντίστροφα ώστε να πιστοποιηθεί αν και κατά πόσο υπάρχουν αποθέματα φυσικού αερίου ικανά να οδηγήσουν σε γεωτρήσεις και στη συνέχεια στη χρήση του για τη δημιουργία συνθηκών ενεργειακής ασφάλειας και σε επίπεδο Ευρώπης.
Τις επόμενες ημέρες το «Sanco Swift» θα φτάσει σε προκαθορισμένη περιοχή και θα ξεκινήσουν οι σεισμικές έρευνες. Πρόκειται για μια διαδικασία που αναμένεται να κρατήσει από έναν έως δύο μήνες, εξαρτάται φυσικά και από τις καιρικές συνθήκες στην ευρύτερη περιοχή. Με τη συλλογή των δεδομένων, θα κινηθεί και η διαδικασία να αναδημιουργηθεί η εικόνα του υπεδάφους των περιοχών που ερευνήθηκαν.
Με την ολοκλήρωση των παραπάνω ενεργειών, που δύναται να διαρκέσει διάστημα περίπου έξι μηνών, θα ξεκινήσει η διαδικασία προσδιορισμού του αναφορικά με την καταλληλότητα των οικοπέδων για εργασίες εξόρυξης. Θα ακολουθήσει η σύνταξη μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ερευνητική γεώτρηση και η έναρξη διαγωνιστικής διαδικασίας για τη διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης.
Σύμφωνα με την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών πόρων, η διαδικασία λήψης απόφασης δύναται να διαρκέσει έναν χρόνο. Οταν ληφθεί και αν προβλέπει την έναρξη διαδικασιών εξόρυξης, τότε οι ερευνητικές γεωτρήσεις μπορούν να ξεκινήσουν το 2025. Ειδικοί δε υποστηρίζουν πως αν το χρονοδιάγραμμα εφαρμοστεί, τότε η παραγωγή αερίου θα μπορούσε να ξεκινήσει την περίοδο 2027-28.
Το πεδίο και η NAVTEX
Οι σεισμικές έρευνες θα πραγματοποιηθούν σε θαλάσσια περιοχή 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Τόσο είναι το εμβαδόν που καλύπτουν τα δύο οικόπεδα που έχουν δημοπρατηθεί και βρίσκονται δυτικά και νοτιοανατολικά της Κρήτης και στα οποία την πλειοψηφία των δικαιωμάτων έρευνας έχει η ExxonMobil ελέγχοντας το 70%. Το υπόλοιπο 30% των δικαιωμάτων ανήκει στην Hellenic Energy (ΕΛΠΕ). Οι περιοχές αυτές έχουν χαρακτηριστεί «πολλά υποσχόμενες».
H NAVTEX για τις σεισμικές έρευνες του «Sanco Swift» σε Κρήτη και Πελοπόννησο προβλέπει ότι από χθες και μέχρι νεωτέρας δεσμεύονται περιοχές στο Ιόνιο Πέλαγος, το Δυτικό Πέλαγος και δυτικά και ανατολικά της Κρήτης, προκειμένου το πλοίο να πραγματοποιήσει ανάπτυξη εξοπλισμού και σεισμικές έρευνες.
Τα επόμενα βήματα
Η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων με ανακοίνωσή της επισήμανε ότι «σε συνέχεια των δηλώσεων του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και των επιτυχημένων γεωφυσικών ερευνών που πραγματοποιήθηκαν στις αρχές του 2022 στο Κεντρικό και στο Νότιο Ιόνιο, η ΕΔΕΥΕΠ, η Εθνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων, ανακοίνωσε σήμερα τα επόμενα βήματα στο πρόγραμμα εξερεύνησης κοιτασμάτων φυσικού αερίου της χώρας, με την πραγματοποίηση τρισδιάστατων γεωφυσικών ερευνών στο Βόρειο Ιόνιο (Block 2) και δισδιάστατων γεωφυσικών ερευνών στις παραχωρήσεις δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Τον Απρίλιο, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την επιτάχυνση του χρονοδιαγράμματος για τη διερεύνηση των δυνητικών αποθεμάτων φυσικού αερίου της χώρας και την επέκταση του σκοπού της ΕΔΕΥΕΠ, η οποία έχει πλέον υπό την επίβλεψή της έργα εξερεύνησης και παραγωγής υδρογονανθράκων, διαχείρισης και δέσμευσης αερίων του θερμοκηπίου, γεωλογικής αποθήκευσης αερίων, ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων και διεθνών αγωγών.
Οι γεωφυσικές έρευνες θα πραγματοποιηθούν τους προσεχείς χειμερινούς μήνες με σκοπό την ελαχιστοποίηση τυχόν περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σύμφωνα με τα αυστηρότερα και καλύτερα διεθνή πρότυπα για την προστασία του περιβάλλοντος, όπως:
- Χρήση του πρωτοκόλλου “ήπιας εκκίνησης” για να διασφαλιστεί ότι τα θαλάσσια θηλαστικά μπορούν να απομακρυνθούν προσωρινά από την περιοχή διενέργειας των γεωφυσικών ερευνών πριν από την έναρξή τους.
- Διπλασιασμός των παρατηρητών των θαλάσσιων θηλαστικών πάνω στα ερευνητικά πλοία που διενεργούν τις γεωφυσικές έρευνες για να διασφαλιστεί η προστασία των κητωδών και άλλων ειδών θαλάσσιας ζωής εντός της ζώνης ασφαλείας.
- Επέκταση της ακτίνας της ελάχιστης ζώνης ασφαλείας γύρω από το πλοίο που διενεργεί τις γεωφυσικές έρευνες σε περίπτωση εντοπισμού μεγάλων θαλάσσιων ζώων.
- Περίοδος αναμονής 30 λεπτών πριν από την έναρξη και παύση κάθε εξερευνητικής δραστηριότητας.
- Παθητική ακουστική παρακολούθηση υποβρύχιων ήχων για τη μέτρηση των επιπέδων θαλάσσιου θορύβου για τον εντοπισμό θαλάσσιων θηλαστικών.
- Εφαρμογή ζώνης αποκλεισμού 1 χιλιομέτρου γύρω από τις περιοχές “Natura” καθώς και τις ιχθυοκαλλιέργειες.
- Παρακολούθηση με εναέρια μέσα των κητωδών κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας των ερευνών.
- Πλήρης συμμόρφωση με όλους τους εφαρμοστέους κανονισμούς και οδηγίες σύμφωνα με τις συμβάσεις MARPOL VI και ACCOBAMS και τις κατευθύνσεις του JNCC.
Η απαρέγκλιτη τήρηση των ανωτέρω μέτρων και όλων των σχετικών διαδικασιών διασφαλίζεται από την παρουσία ανεξάρτητου παρατηρητή της ΕΔΕΥΕΠ επάνω στο ερευνητικό σκάφος. Επιπλέον, στο πλαίσιο των ερευνών δραστηριοποιείται έμπειρο εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τις εμπλεκόμενες τοπικές και περιφερειακές λιμενικές αρχές καθώς και με τα εμπορικά και αλιευτικά σκάφη που πλέουν πλησίον των περιοχών των ερευνών με στόχο την απρόσκοπτη εκτέλεση τόσο των ερευνητικών προγραμμάτων όσο και των καθημερινών δραστηριοτήτων στις συγκεκριμένες περιοχές».
Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας tomanifesto
