Aδειασαν τα ταµεία των δήμων λόγω της πανδημίας, καθώς από τη μια πλευρά υπήρξε σημαντική υστέρηση εσόδων, ενώ από την άλλη αυξήθηκαν τα έξοδά τους προκειμένου να προστατέψουν την υγεία των πολιτών και να υποστηρίξουν τους πλέον αδύναμους τους μήνες των lockdowns. Το οικονομικό άνοιγμα για τους δήμους τη διετία 2020-2021 υπολογίζεται σε 550 εκατ. ευρώ, ενώ ακόμα και μετά την καταβολή της επιπλέον επιχορήγησης για την οποία έχει δεσμευθεί το υπουργείο Εσωτερικών, δεν αναμένεται να βρεθούν στην προ πανδημίας κατάσταση – η οποία έτσι κι αλλιώς κάθε άλλο παρά ανθηρή ήταν για τους περισσότερους. Το άνοιγμα για τα ταμεία των δήμων, και μετά την ενίσχυσή τους, με την πλέον αισιόδοξη εκτίμηση, θα φτάσει τα 300 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν κατατεθεί στο Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των δήμων.
Χαρακτηριστικά, οι δήμοι και τα νομικά τους πρόσωπα που αποτελούν φορείς της γενικής κυβέρνησης, κατέγραψαν έλλειμμα – 27 εκατ. ευρώ το 2020, ενώ το 2019 είχαν πλεόνασμα 171 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, η αύξηση του κόστους της ενέργειας δημιουργεί νέα προβλήματα και οδηγεί σε αδυναμία κατάθεσης ισοσκελισμένων προϋπολογισμών για το 2022, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει και ποινικές διώξεις για τους αιρετούς, σύμφωνα με τη νομοθεσία. «Θα ψηφίσουμε προϋπολογισμούς ενώ γνωρίζουμε ότι θα είναι ελλειμματικοί (σ.σ. κάτι που απαγορεύεται από τη νομοθεσία)», λέει στην «Καθημερινή» ο κ. Γιάννης Μουράτογλου, πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών ΟΤΑ, μέλος του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ (Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας). Οσον αφορά το κόστος της ενέργειας, το οποίο για τους δήμους είναι πολύ μεγάλο, το υπουργείο Εσωτερικών προς το παρόν δεν έχει προχωρήσει σε ανακοίνωση κάποιου συγκεκριμένου μέτρου, παρά μόνο στην εξαγγελία «πιθανών λύσεων που βρίσκονται στο τραπέζι».
Ωστόσο η πανδημία δεν στοίχισε το ίδιο σε όλους τους ΟΤΑ της χώρας. Περισσότερο επλήγησαν οικονομικά οι τουριστικοί δήμοι καθώς και εκείνοι που σε κανονικές συνθήκες έχουν έσοδα από την ενοικίαση ακινήτων, οπότε δεν εισέπραξαν μισθώματα λόγω πανδημίας.
«Τέλος… το τέλος παρεπιδημούντων», λέει στην «Καθημερινή» ο κ. Παναγιώτης Νάνος, δήμαρχος του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα. Το τέλος παρεπιδημούντων αποτελεί σημαντικό έσοδο για τους τουριστικούς δήμους, εφόσον οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις κάθε μορφής και λειτουργίας αλλά και όλες οι επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος (εστιατόρια, καφέ, μπαρ) είναι υποχρεωμένες να καταβάλλουν το 0,5% του ακαθάριστου τζίρου τους στον δήμο όπου είναι εγκατεστημένες. «Για εμάς που είμαστε κυρίως χειμερινός τουριστικός προορισμός, δύο χρόνια πήγαν στράφι», συμπληρώνει. «Τα έσοδά μας μηδενίστηκαν. Δεν εισπράτταμε ενοίκια, δεν επιβάλλαμε τέλη για την κατάληψη δημόσιων χώρων και παράλληλα μειώθηκαν τα τέλη ύδρευσης που πληρώνουν οι επιχειρήσεις. Πώς να ζητήσεις από μια επιχείρηση που είναι κλειστή να πληρώσει;» καταλήγει ο δήμαρχος.
«Το 2020 ήταν μια χρονιά που τα έσοδα του δήμου μας μειώθηκαν κατά 80%, ενώ την ίδια στιγμή τα έξοδα αυξήθηκαν λόγω της πανδημίας», λέει στην «Καθημερινή» ο κ. Κωνσταντίνος Κουκάς, δήμαρχος Μυκόνου. Ο νησιωτικός δήμος είναι ένας από αυτούς που κατέγραψε τη μεγαλύτερη μείωση εσόδων, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας. Ο Δήμος Μυκόνου λαμβάνει χρηματοδότηση από το κράτος ανάλογα με τον μόνιμο πληθυσμό του, 1,2 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Το ποσό αυτό βέβαια δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να καλύψει τις ανάγκες που ανακύπτουν όταν δέχεται χιλιάδες τουρίστες, οπότε υποχρεωτικά στηρίζεται στα ίδια έσοδα.
«Ο προγραμματισμός μας έπεσε εντελώς έξω, αφού όχι μόνο δεν είχαμε έσοδα αλλά είχαμε και πολλά έξοδα. Κάναμε προσλήψεις έκτακτου προσωπικού, δαπάνες για την ενίσχυση του Κέντρου Υγείας, πληρώσαμε τεστ. Μοιράζαμε τρόφιμα σε περίπου 300 οικογένειες εργαζομένων που βρέθηκαν στο νησί χωρίς δουλειά ξαφνικά μετά τον χειμώνα», εξηγεί και συμπληρώνει: «Ευτυχώς είμαστε ένας υγιής δήμος και δεν έχουμε δάνεια».
Για το 2020 η υστέρηση εσόδων, σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου, φθάνει για το σύνολο των δήμων τα 399 εκατ. ευρώ. Οπως ανακοίνωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας στο συνέδριο της ΚΕΔΕ (Κεντρική Eνωση Δήμων Ελλάδας), θα καταβληθούν στους δήμους επιπλέον 107 εκατ. ευρώ, ενώ ήδη έχουν λάβει έκτακτη επιχορήγηση 50 εκατ. ευρώ. «Αυτό σημαίνει ότι το άνοιγμα για τους δήμους θα είναι 240 εκατ. ευρώ, χωρίς να υπολογίσουμε και το πρώτο εξάμηνο του 2021, τα στοιχεία για το οποίο δεν έχουν ακόμα εκτιμηθεί πλήρως», λέει ο κ. Μουράτογλου.
Ο ίδιος ωστόσο εκτιμά ότι οι δήμοι σύντομα θα αντιμετωπίσουν ακόμα μεγαλύτερα οικονομικά προβλήματα εξαιτίας της αύξησης του κόστους της ενέργειας. «Θα πρέπει έως το τέλος Νοεμβρίου να έχουμε αποφασίσει αν θα προχωρήσουμε σε αύξηση δημοτικών τελών ώστε να καλύψουμε το επιπλέον κόστος για τον οδοφωτισμό. Η συγκεκριμένη δαπάνη είναι ανταποδοτική, δηλαδή καλύπτεται από τα τέλη που πληρώνουν οι πολίτες. Αν όμως αυξηθεί η δαπάνη και δεν αυξηθούν τα τέλη, απλώς θα έχουμε έναν ελλειμματικό προϋπολογισμό. Παράλληλα, δεν έχουμε δικαίωμα να μεταφέρουμε από αλλού κονδύλια», επισημαίνει ο κ. Μουράτογλου.
Ως αντιδήμαρχος Οικονομικών στον Δήμο Εδεσσας έχει υπολογίσει ότι ο οδοφωτισμός της πόλης το 2022 θα κοστίσει περίπου 200.000 ευρώ επιπλέον. Η κατάσταση είναι περισσότερο περίπλοκη για τους δήμους που έχουν αστικές και αγροτικές εκτάσεις, οπότε θα πρέπει να καταβάλλουν και το κόστος της ενέργειας για τη λειτουργία των αντλιοστασίων για την άρδευση.
Μέτρα εξορθολογισμού
Το υπουργείο Εσωτερικών μέσα στις επόμενες εβδομάδες πρόκειται να καταλήξει «σε κάποια μέτρα εξορθολογισμού του κόστους της ενέργειας για τους δήμους», σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών Στέλιο Πέτσα, ο οποίος ανέφερε ότι «δεν γνωρίζει ακόμα ποιο θα είναι το μείγμα αυτών των μέτρων». Ο κ. Μουράτογλου, όπως τόνισε στην «Καθημερινή», σχεδιάζει να προτείνει να δοθεί έκτακτη χρηματοδότηση στους δήμους, η οποία όμως θα καλύψει μόνο δαπάνες που καταβάλλονται από τα ανταποδοτικά τέλη, όπως ο φωτισμός, έτσι ώστε να μην υπάρξει περαιτέρω εμπλοκή με τους προϋπολογισμούς των δήμων για το 2022.
Πηγή: Καθημερινή
