Σήμερα κρίνεται η δυνατότητα κάθε ηγέτη να βλέπει το μέλλον πέρα από τα παραδοσιακά διαχωριστικά του γραμμικού άξονα Αριστερά-Δεξιά, αλλά και η ικανότητά του να βλέπει η πλειονότητα της κοινωνίας στην ίδια κατεύθυνση με κείνον.
Γράφει ο Χάρης Παυλίδης
Το Κέντρο ως αντίπαλον δέος της Δεξιάς πέθανε: Ζήτω το Κέντρο με τη σημερινή μορφή του, απαλλαγμένο από τις νευρώσεις που χαρακτήριζαν το πολιτικό σκηνικό της δεκαετίας του 1960, αλλά και τον σφετερισμό του από το ΠΑΣΟΚ στα χρόνια της Μεταπολίτευσης.
Το σύγχρονο Κέντρο δεν είναι κόμμα όπως ήταν η Ενωση Κέντρου που πρωτοστατούσε κατά της μοναρχίας και πρωτοπορούσε στο φοιτητικό κίνημα του 1-1-4, αλλά χώρος καινοτομίας, πολιτικού πραγματισμού και συνάμα δημιουργικής πολιτικής σκέψης. Συνεπώς η εμμονή των αυτόκλητων κληρονόμων να διεκδικούν κάτι που δεν υφίσταται, εκτός από αβάσιμη είναι και ανιστόρητη. Η ιστορία διδάσκει, δεν δίνει λύσεις στα σύνθετα προβλήματα της κοινωνίας που είναι μπροστά μισόν αιώνα από τα πάθη και τις εντάσεις που χαρακτήριζαν τη μετεμφυλιακή Ελλάδα.
Αποδήμησε εις Κύριον
Το Κέντρο ως συμπλήρωμα… «διατροφής» της Αριστεράς αποσύρθηκε από την κυκλοφορία μαζί με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ. Ωστόσο, το φάντασμά του, που σέρνει τις αλυσίδες του στον χρόνο μόνο και μόνο για να κάνει θόρυβο, υφίσταται ως ατραξιόν μιας παράστασης που κοπιάζουν να ξαναστήσουν με κλισέ του παρελθόντος οι μη έχοντες σχέση με τις ιδεολογικές και πολιτικές καταβολές του.
Εκείνο το Κέντρο, που εναγωνίως πασχίζει να «αναπαλαιώσει» η Χαριλάου Τρικούπη και σπεύδει ασθμαίνοντας να οικειοποιηθεί η Κουμουνδούρου, έχει αποδημήσει εις Κύριον. Και η ανάσταση μπορεί να έχει ενδιαφέρον ως θέαμα, αλλά επί του πραγματικού στερείται σοβαρότητας. Είναι γκροτέσκο να μιλάει ο Νίκος Ανδρουλάκης για το Κέντρο και να κάνει αντίλαλο η φωνή του στα αυτιά του Αλέξη Τσίπρα.
Ωστόσο, είναι εύλογο το ερώτημα: αφού το Κέντρο, πέραν της νοσταλγίας, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα σημερινά σύνθετα προβλήματα, πώς όλοι συνομολογούν ότι εκεί θα δοθεί η μάχη των εκλογών; Διότι εκεί δόθηκε και στις εκλογές του 2019 και κερδήθηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Νέα Δημοκρατία. Γιατί το σύγχρονο Κέντρο δεν είναι… διατροφικό «συμπλήρωμα» της Αριστεράς, όπως θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε βέβαια «τσόντα» της σοσιαλδημοκρατίας όπως θα την ήθελε το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ. Το Κέντρο –φιλοσοφικά, πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά– είναι όλα όσα δεν δύναται εξ αντικειμένου να εκφράσει η παλαιομοδίτικη και άκρως συντηρητική «σοσιαλθολούρα» μιας νευρωτικής αντίληψης που προσπαθεί να επιβληθεί ως κυρίαρχη ιδεολογία.
Το Κέντρο, όμως, δεν είναι το χρονικό της αλαζονείας των ακρωνυμίων, όπως το θέλουν το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά το σημείο αναφοράς του φιλελεύθερου πραγματισμού: πολιτική σταθερότητα, αποτελεσματικότητα στην εφαρμογή του κυβερνητικού έργου, μεταρρυθμίσεις απαλλαγμένες από ιδεολογικές αγκυλώσεις, ανοιχτή οικονομία χωρίς στερεότυπα, ισχυρό δίχτυ ασφάλειας για τους αδύναμους, ανάπτυξη με γνώμονα την ευημερία των πολιτών, αύξηση εισοδήματος και δραστική μείωση των φόρων, και άλλα πολλά στα οποία αδυνατούν ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ να ανταποκριθούν λόγω της αντίληψης που έχουν για την οικονομία, το κράτος, καθώς και την αστική δημοκρατία.
Το σωστό και το λάθος
Ο γρήγορος ρυθμός με τον οποίο εξελίσσονται οι κοινωνίες, αποδραματοποιεί την ερμηνεία που δίνει στα γεγονότα η Αριστερά, ενώ συγχρόνως αποϊδεολογικοποιεί και το αφήγημά της. Το «σωστό» και το «λάθος» δεν έχουν πλέον ιδεολογικό πρόσημο και δεν αντέχουν σε αναλύσεις και ατέρμονες συζητήσεις.
Ενα πούρο, όπως έλεγε και ο Φρόιντ, είναι ένα… πούρο. Μια σωστή απόφαση, εφόσον είναι εφαρμόσιμη και προς το συμφέρον της πλειοψηφίας, είναι σωστή – ανεξάρτητα αν μας είχε προϊδεάσει ο Μαρξ πριν από αιώνες ή ο Χάγιεκ πριν από μερικά χρόνια. Συνεπώς, το σύγχρονο Κέντρο δεν μπορεί να είναι, ούτε και θα γίνει, παρακολούθημα της Αριστεράς. Είναι μπροστά και πάνω από τον γραμμικό άξονα που στο παρελθόν όριζε τον πολιτικό χάρτη.
Σήμερα αυτό που κρίνεται δεν είναι η θέση, αλλά το αποτέλεσμα. Η δυνατότητα του ηγέτη να βλέπει το μέλλον πέρα από τα παραδοσιακά διαχωριστικά του γραμμικού άξονα Αριστερά-Δεξιά, αλλά και η ικανότητά του να βλέπει η πλειονότητα της κοινωνίας στην ίδια κατεύθυνση με κείνον.
