Μποϊκοτάζ κήρυξαν και φέτος ΟΛΜΕ και ΔΟΕ στη διεξαγωγή των εθνικών εξετάσεων διαγνωστικού χαρακτήρα «ελληνική PISA», με στάσεις εργασίας και συγκεντρώσεις έξω από τα σχολεία όλης της χώρας.
Με αγωγή κατά της ΟΛΜΕ και της ΔΟΕ στο Πρωτοδικείο Αθηνών απάντησε η υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, και το δικαστήριο έκρινε παράνομες τις κινητοποιήσεις των δασκάλων και καθηγητών στις εξετάσεις της «ελληνικής PISA», απειλώντας τις ομοσπονδίες με χρηματική ποινή ύψους 5.000 ευρώ για κάθε παράβαση της σχετικής απαγόρευσης.
Μετά την απόφαση του δικαστηρίου, η ΑΔΕΔΥ κήρυξε τετράωρη στάση εργασίας για να διευκολύνει την κινητοποίηση καθηγητών και δασκάλων, την Πέμπτη 22 Μαΐου 2025, ημέρα διεξαγωγής της «ελληνικής PISA».
Το «πολεμικό» αυτό σκηνικό μεταξύ εκπαιδευτικών και πολιτείας μόνο θλίψη μπορεί να προκαλέσει. Τα συνδικάτα των δασκάλων και των καθηγητών αντιδρούν σε ένα εργαλείο αναβάθμισης της εκπαίδευσης και για μία ακόμη φορά δυσχεραίνουν την εξέταση μαθητών της Στ΄ Δημοτικού και της Γ΄ Γυμνασίου από 304 δημοτικά σχολεία και 314 γυμνάσια στα γνωστικά αντικείμενα της Νεοελληνικής Γλώσσας και των Μαθηματικών.
Αλήθεια, ποιο θα μπορούσε να είναι το διακύβευμα αυτού του πολέμου; Η συντεχνία, η διατήρηση της αδράνειας, η κρατική επιβολή πολιτικών υπέρ της ιδιωτικής εκπαίδευσης ή η αναβάθμιση του σχολείου και του προγράμματος σπουδών;
Με ανοιχτή επιστολή τους προς τους γονείς, ΟΛΜΕ και ΔΟΕ τονίζουν ότι οι εξετάσεις PISA δεν προσδίδουν τίποτα απολύτως στη σχολική πραγματικότητα και αντιθέτως αποτελούν δούρειο ίππο για την κατηγοριοποίηση των σχολείων. Ταυτόχρονα, οι όποιες παρεμβάσεις από το αρμόδιο υπουργείο σε αρκετές περιπτώσεις έμειναν γράμμα κενού περιεχομένου.
Ο ρόλος των εξετάσεων
Οι εξετάσεις PISA εισάγονται στην εκπαιδευτική αξιολόγηση και διαδικασία ως μέσο για την αναβάθμιση των Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών. Το Πρόγραμμα Διεθνούς Αξιολόγησης Μαθητών (Programme for International Student Assessment) προβλέπει ότι οι εξετάσεις της PISA διεξάγονται κάθε τρία χρόνια στη Γλώσσα (κατανόηση κειμένου), Μαθηματικά και Φυσικές Επιστήμες ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ. Μεταξύ των στόχων των εκπαιδευτικών συστημάτων είναι και η προσέλκυση εκπαιδευτικών με αυξημένα προσόντα, οι οποίοι θα εκπαιδεύονται διαρκώς με αξιολογήσεις και επιμορφώσεις.
Η PISA είναι ένα διεθνές πρόγραμμα για την αξιολόγηση των μαθητών υπό την οργάνωση του ΟΟΣΑ (Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη). Κύριος στόχος, σύμφωνα με την επίσημη θέση του προγράμματος, είναι «η αξιολόγηση του εύρους των γνώσεων και των δεξιοτήτων των μαθητών». Με αυτόν τον τρόπο κάθε χώρα συγκεντρώνει στοιχεία που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού έργου.
Στην Αγγλία στο τέλος του Primary School (δημοτικό), ο μαθητής δίνει εξετάσεις στα Μαθηματικά και τη Γλώσσα και με βάση τα αποτελέσματα προκύπτει το λεγόμενο flight path – στόχος μάθησης, που τον ακολουθεί τα επόμενα μαθητικά του χρόνια και κατευθύνει τον μαθητή σε τι επίπεδο σχολείου δευτεροβάθμιας θα φοιτήσει.
Στη Γερμανία, στην ηλικία των 11 ετών, το συμβούλιο του σχολείου αποφασίζει με βάση την επίδοση του μαθητή σε ποιον από τους τρεις τύπους σχολείου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα οδηγηθεί: Hauptschule (τετραετές τεχνικό σχολείο) Realschule (πενταετές γενικού χαρακτήρα σχολείο) και Gymnasium (επταετές ή οκταετές που οδηγεί στο Πανεπιστήμιο). Σε πολλές Πολιτείες των ΗΠΑ, οι μαθητές τοποθετούνται σε τμήματα στο Δημοτικό Σχολείο με βάση την επίδοσή τους στη γραφή και την ανάγνωση.
Με βάση τα αποτελέσματα του διεθνούς προγράμματος PISA 2022 οι Έλληνες μαθητές κατατάχθηκαν στην 38η θέση ανάμεσα στις 64 χώρες, σημειώνοντας μία από τις χαμηλότερες επιδόσεις σε σύγκριση με τον μέσο όρο της επίδοσης στις χώρες του ΟΟΣΑ με αντικείμενο τη δημιουργική σκέψη.
Οι μαθητές της χώρας μας κατέγραψαν επίδοση 27 μονάδων έναντι 33 του μέσου όρου του ΟΟΣΑ. Τα αποτελέσματα της PISA 2022 δρομολόγησαν μία σειρά κινήσεων από πλευράς υπουργείου Παιδείας, με στόχο την προαγωγή της δημιουργικής σκέψης των μαθητών.
Στη δέσμη μέτρων εντάσσεται η συμπερίληψη λογοτεχνικών βιβλίων, η ανάπτυξη μιας τράπεζας θεμάτων στη λογική των ερωτήσεων και της φιλοσοφίας των εξετάσεων της PISA, και ο σχεδιασμός επιμορφώσεων για τους εκπαιδευτικούς σε παιδαγωγικές και διδακτικές πρακτικές που ενισχύουν τη δημιουργική σκέψη των μαθητών.
Tον περασμένο Μάρτιο στην Ελλάδα βρέθηκε ο «αρχιτέκτονας» και εμπνευστής του προγράμματος PISA, διευθυντής Εκπαίδευσης και Δεξιοτήτων του ΟOΣΑ, Αντρέας Σλάιχερ, ο οποίος είχε συναντήσεις με την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας αλλά και με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.
Στις συναντήσεις «επισημάνθηκε η σημασία των μεταρρυθμίσεων που έχουν υλοποιηθεί στην Ελλάδα την τελευταία πενταετία», με ειδική αναφορά στην ενσωμάτωση της τεχνολογίας στο μάθημα, στην αυστηροποίηση του πλαισίου για την απαγόρευση χρήσης κινητού τηλεφώνου στο σχολείο και στις πρωτοβουλίες για τη διεύρυνση του δικτύου προτύπων σχολείων, παρέμβαση που ολοκληρώθηκε με τα Ωνάσεια Σχολεία.
