Δεν είχαν περάσει καν μερικές ώρες από την εξαγγελία της εκεχειρίας ανάμεσα στο Ιράν και στο Ισραήλ, και ήδη οι πρώτες επιθέσεις ξεκίνησαν από το Ιράν. Όχι υπό αμφισβητούμενες συνθήκες, αλλά καθαρά και οργανωμένα. Η «παύση» δεν ήταν αποτέλεσμα διπλωματίας, ήταν μέρος ενός παλιού σχεδίου, βασισμένου σε μια ιστορική συμφωνία που στον μουσουλμανικό κόσμο δεν θεωρείται ειρηνευτική πράξη, αλλά στρατήγημα: τη Συμφωνία της Αλ Χουνταϊμπίγια.
Η εν λόγω συμφωνία υπεγράφη το 628 μ.Χ. από τον Προφήτη Μωάμεθ με τους Κουραϊσίτες της Μέκκας. Αν και προέβλεπε δεκαετή ειρήνη, διαλύθηκε σε λιγότερο από δύο χρόνια – όταν ο Μωάμεθ απέκτησε στρατιωτικό πλεονέκτημα και επιτέθηκε, καταλαμβάνοντας τη Μέκκα. Το κρίσιμο σημείο είναι ότι η παραβίαση της συμφωνίας δεν θεωρήθηκε προδοσία, αλλά πράξη ευφυΐας. Η Χουνταϊμπίγια δεν έχει ξεχαστεί. Διδάσκεται και επικαλείται από ισλαμιστές ηγέτες μέχρι σήμερα.
Ο Γιάσερ Αραφάτ, μετά τις Συμφωνίες του Όσλο το 1993 που αναγνώρισε το δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει σε ειρήνη και ασφάλεια, είχε δηλώσει δημόσια ότι οι συμφωνίες του με το Ισραήλ είναι «σαν τη Χουνταϊμπίγια». Δηλαδή, τακτικές υπογραφές, όχι πραγματική ειρήνη. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα όταν, ενώ οι συμφωνίες ήταν σε ισχύ, ξέσπασε η Ιντιφάντα 2 (2000-2005), μια μαζική λαϊκή εξέγερση των Παλαιστινίων ενάντια στην ισραηλινή κατοχή. Η βία και οι συγκρούσεις εκείνη την περίοδο αποδείκνυαν ότι η «ειρήνη» ήταν στην ουσία μια εύθραυστη παύση, που χρησιμοποιήθηκε για ανασυγκρότηση και πολιτικά παιχνίδια, όχι για μόνιμο τερματισμό των εχθροπραξιών.
Το ίδιο μοντέλο εφαρμόζει σήμερα και το Ιράν. Η εκεχειρία που παρουσιάστηκε ως «ανθρωπιστική ανάσα» δεν ήταν παρά ένα διάλειμμα. Μια προσωρινή αναδίπλωση για λόγους σκοπιμότητας. Και μόλις κρίθηκε ότι δεν ήταν πλέον χρήσιμη, παραβιάστηκε αστραπιαία, με τρόπο που δεν άφηνε καμία αμφιβολία: δεν υπήρξε ποτέ πρόθεση διατήρησής της.
Το παράδειγμα της Κύπρου είναι χαρακτηριστικό. Την τρίτη μόλις μέρα της τουρκικής εισβολής, το 1974, υπογράφηκε συμφωνία ανακωχής. Η Τουρκία όμως δεν σταμάτησε. Αντιθέτως, χρησιμοποίησε την παύση για να εδραιώσει στρατιωτικά τις θέσεις της, να μετακινήσει δυνάμεις και να οργανώσει την επόμενη φάση. Τον Αύγουστο, εξαπέλυσε τη δεύτερη φάση της επίθεσης – τον γνωστό Αττίλα 2 – καταλαμβάνοντας σχεδόν το 37% του νησιού. Μια ανακωχή που, αντί να οδηγήσει σε ειρήνη, χρησιμοποιήθηκε ως τακτική εξαπάτησης.
Η Δύση, που αντιλαμβάνεται τις συμφωνίες ως ηθικές δεσμεύσεις, αδυνατεί να κατανοήσει ότι για ορισμένους είναι απλώς εργαλεία ισχύος. Εάν ο συσχετισμός δυνάμεων ευνοεί τη ρήξη, τότε η ρήξη έρχεται – και θεωρείται θεμιτή.
Στον κόσμο της Χουνταϊμπίγια, η ειρήνη είναι μια παύση πυρός, όχι συμφιλίωση. Κι όποιος το ξεχνάει, το πληρώνει – στην Τεχεράνη, στη Γάζα, ή στη Λευκωσία.
