Την περασμένη Πέμπτη, στη διάρκεια της έκτακτης τηλεδιάσκεψης κορυφής, οι «27» συμφώνησαν καταρχήν για την αναγκαιότητα καθιέρωσης ενός «διαβατηρίου εμβολιασμού» που θα έχει ισχύ σε ολόκληρη την ΕΕ. Πρόκειται για μια πρόταση την οποία, όπως είναι γνωστό, υποστηρίζουν ενθέρμως κυρίως οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου – ανάμεσά τους και η Ελλάδα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν άλλωστε αυτός που ανέλαβε τη σχετική πρωτοβουλία. Οι ηγέτες των κρατών-μελών έδωσαν, μάλιστα, εντολή στα τεχνικά επιτελεία των Βρυξελλών να επεξεργαστούν τη μορφή του συγκεκριμένου πιστοποιητικού και να καταθέσουν σχετική πρόταση που θα περιλαμβάνει για τη βάση δεδομένων η οποία θα το συνοδεύει, μέσα στους επόμενους τρεις μήνες.
Χθες, όπως γράφει στα Νέα ο Γιώργος Παυλόπουλος, απευθυνόμενη προς γερμανούς συντηρητικούς βουλευτές, η πρόεδρος της Κομισιόν προανήγγειλε το επόμενο βήμα, που είναι ουσιαστικά συμπληρωματικό του πρώτου: Την παρουσίαση, εντός Μαρτίου, της νομοθετικής πρότασης αναφορικά με το θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέψει την υιοθέτηση και εφαρμογή του πολυσυζητημένου πιστοποιητικού. Με μία διαφορά: Οτι η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν έκανε ακριβώς λόγο για «διαβατήριο εμβολιασμού», αλλά για ένα «Ψηφιακό Πράσινο Διαβατήριο», το οποίο θα έχει στόχο «να επιτρέψει σταδιακά την ασφαλή μετακίνηση εντός της ΕΕ ή στο εξωτερικό – είτε για εργασία είτε για τουρισμό».
Η διάκριση αυτή επεξηγήθηκε από την ίδια. Οπως έγραψε στο Twitter, το πιστοποιητικό αυτό, εκτός από απόδειξη ότι όσοι και όσες το φέρουν έχουν εμβολιαστεί, θα δύναται να παρέχει δύο ακόμη καίριες (τουλάχιστον σε σχέση με τις μετακινήσεις) πληροφορίες: Αφενός, τα αποτελέσματα των τεστ στα οποία έχουν υποβληθεί σε περίπτωση που δεν έχει καταστεί ακόμη δυνατό (ή δεν επιθυμούν) να εμβολιαστούν, τα οποία απαιτούνται ήδη από σχεδόν όλες τις χώρες στα σύνορά τους. Και αφετέρου, στοιχεία για την πιθανή νόσηση και ανάρρωσή τους από τον Covid-19, καθώς κάτι τέτοιο διασφαλίζει υψηλό βαθμό ανοσίας, ειδικά εάν το κρούσμα είναι σχετικά πρόσφατο. Η διαφοροποίηση κρίθηκε αναγκαία προκειμένου να ξεπεραστεί μία από τις σοβαρότερες ενστάσεις που προβλήθηκε κατά τη διάρκεια των σχετικών διαπραγματεύσεων. Το επιχείρημα, δηλαδή, ότι όσο το ποσοστό όσων έχουν εμβολιαστεί στην ΕΕ παραμένει χαμηλό (κάτω του 10% μέχρι χθες), η χορήγηση σε αυτούς του προνομίου της ελεύθερης μετακίνησης θα συνιστά σαφή και μη αποδεκτή διάκριση έναντι των υπολοίπων. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει άγνωστο το εάν και κατά πόσο ο «ελιγμός» της Φον ντερ Λάιεν – η οποία διαβεβαίωσε, επίσης, ότι «θα γίνει σεβαστή η προστασία των δεδομένων, της ασφάλειας και της ιδιωτικότητας» θα πείσει Βερολίνο και Παρίσι να δώσουν το πράσινο φως ώστε το «διαβατήριο» να τεθεί σε ισχύ πριν από την έναρξη της θερινής τουριστικής περιόδου, η διάσωση της οποίας αποτελεί προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ για τις χώρες του Νότου προκειμένου να σώσουν τις οικονομίες τους από την κατάρρευση. Αυτό, εξάλλου, είναι το πραγματικό διακύβευμα και το μεγάλο στοίχημα όσον αφορά στο συγκεκριμένο θέμα.
Ο λόγος της «δυστοκίας» είναι καθαρά πολιτικός: Καθώς το 2021 είναι εκλογική χρονιά για τη Γερμανία, ενώ μετά το καλοκαίρι σε ανάλογη τροχιά θα τεθεί και η Γαλλία ενόψει της αναμέτρησης του 2022, Ανγκελα Μέρκελ και Εμανουέλ Μακρόν δεν θέλουν να προκαλέσουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις. Ειδικά στις τάξεις των πολυπληθών (πρωτίστως στη Γαλλία) «σκεπτικιστών», που δεν βλέπουν με καλό μάτι τον εμβολιασμό.
Η αλήθεια, πάντως, είναι ότι ειδικά στη Γερμανία αυξάνουν διαρκώς οι υποστηρικτές του «διαβατηρίου». Σε αυτούς, εκτός από τον υπουργό Υγείας, Γενς Σπαν, συγκαταλέγεται πλέον και ο (σοσιαλδημοκράτης) υπουργός Εξωτερικών, Χέικο Μάας, ο οποίος δήλωσε στην εφημερίδα Bild: «Θα έπρεπε ήδη να εργαζόμαστε πυρετωδώς για το ευρωπαϊκό διαβατήριο εμβολιασμού – προτιμότερο δε για το ψηφιακό διαβατήριο, στα έξυπνα κινητά τηλέφωνα». Ο ίδιος δε έσπευσε να απορρίψει τα περί ισοτιμίας ανάμεσα σε όσους έχουν ήδη εμβολιαστεί και τους υπόλοιπους: «Εγώ, σε κάθε περίπτωση, δεν θα ζήλευα τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, ούτε τους χρονίως πάσχοντες, οι οποίοι υπέφεραν ιδιαιτέρως από αυτή την πανδημία, εάν ανακτούσαν το ταχύτερο δυνατό τις ελευθερίες τους», είπε. «Θετική πρωτοβουλία» χαρακτήρισε την πρόταση για καθιέρωση του εν λόγω πιστοποιητικού και ο επίτροπος για τις Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις, Πάολο Τζεντιλόνι. Πρόσθεσε, πάντως, ότι «είναι ένα λεπτό θέμα και εργαζόμαστε πάνω σε αυτό», αφήνοντας έτσι να εννοηθεί πως η κατάληξη δεν θα είναι εύκολη ούτε θα έρθει όσο γρήγορα αναμένουν και ελπίζουν κάποιοι.
Στο μεταξύ, αρκετές χώρες (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα) προχωρούν ήδη στην έκδοση πιστοποιητικών εμβολιασμού. Σε δύο σκανδιναβικές χώρες, επίσης, Δανία και Σουηδία (με τον πρωθυπουργό της οποίας συνομίλησε χθες ο Κ. Μητσοτάκης), βρίσκονται στην τελική ευθεία πριν από την καθιέρωση ενός «διαβατηρίου εμβολιασμού» που θα επιτρέπει στους πολίτες τους να μετακινούνται ελεύθερα, αλλά και να παρακολουθούν πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις, οι οποίες σταδιακά θα ξεκινήσουν.
Κάτι ανάλογο, όπως είναι γνωστό, κάνει και το Ισραήλ, που έχει εμβολιάσει πάνω από το 50% του πληθυσμού του και έχει καθιερώσει ήδη μια ψηφιακή «πράσινη κάρτα».
