Σχέδιο για τη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, αποκλείοντας το Καστελόριζο από τα χωρικά ύδατα των 6 ναυτικών μιλίων, ανακοίνωσε η Τουρκία, λίγες ημέρες μετά τις ελληνικές εξαγγελίες για εθνικά πάρκα προστασίας της θάλασσας.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας καταδίκασε την τουρκική ενέργεια, κάνοντας λόγο για «απαράδεκτη, μονομερή και παράνομη» πράξη που αμφισβητεί τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.
Η τουρκική πλευρά προχώρησε στον καθορισμό δύο θαλάσσιων πάρκων στο Βόρειο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, σε περιοχές που βρίσκονται εκτός των τουρκικών χωρικών υδάτων, αλλά επεκτείνονται σε σημεία όπου η Ελλάδα έχει δυνητικά κυριαρχία μέσω της υφαλοκρηπίδας της.
Τα όρια του πάρκου στο Βόρειο Αιγαίο, συγκεκριμένα μεταξύ Σαμοθράκης και Λήμνου, εφάπτονται της μέσης γραμμής με βάση την ηπειρωτική ακτογραμμή των δύο χωρών, αγνοώντας πλήρως τα δικαιώματα των ελληνικών νησιών στην οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών.
Η εν λόγω περιοχή τελεί υπό τουρκική αμφισβήτηση ήδη από το 1973, όταν η κρατική εταιρεία πετρελαίου της Τουρκίας είχε εκδώσει άδειες ερευνών στην περιοχή.
Η επίσημη ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών
Όπως σημειώνεται από το ελληνικό ΥΠΕΞ, η Τουρκία αντέδρασε στην πρωτοβουλία της Ελλάδας για δημιουργία Εθνικών Θαλασσίων Πάρκων στο Ιόνιο και το Αιγαίο, με δικιά της εξαγγελία καθορισμού θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών σε διεθνή ύδατα του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.
Σύμφωνα με το Υπουργείο, η ενέργεια αυτή «δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα» για την Ελλάδα και παραβιάζει ευθέως το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Επιπλέον, χαρακτηρίζεται ως έλλειψη σεβασμού και προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένων, που υπονομεύει τις σχέσεις καλής γειτονίας ανάμεσα στις δύο χώρες.
Η ελληνική κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι συνεχίζει με συνέπεια και αποφασιστικότητα να προστατεύει τα κυριαρχικά της δικαιώματα και να προάγει τη βιωσιμότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Η αντίδραση του Κυριάκου Μητσοτάκη
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Πρώτο Θέμα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να έχει πρόσβαση σε φθηνή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέσω του προγράμματος SAFE, εάν δεν αποσύρει το casus belli και δεν σταματήσει να προωθεί ανυπόστατους ισχυρισμούς περί «γκρίζων ζωνών».
Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε την τουρκική στάση προκλητική, προσθέτοντας πως η Ελλάδα θα συνεχίσει να προστατεύει τα εθνικά της συμφέροντα, με όλα τα μέσα του διεθνούς δικαίου.
Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση
Η αντιπολίτευση καταδίκασε με έντονο ύφος την τουρκική πρωτοβουλία. Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, μέσω των Δημήτρη Μάντζου και Μανώλη Χριστοδουλάκη, δήλωσε ότι η εθνική κυριαρχία και η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος δεν είναι διαπραγματεύσιμες και δεν μπορούν να θυσιάζονται στο όνομα αποφυγής εντάσεων.
Κατήγγειλαν τη δημιουργία νέων τετελεσμένων από την Τουρκία, τα οποία, όπως αναφέρουν, συνιστούν επικίνδυνη κλιμάκωση και απειλή για τη σταθερότητα στην περιοχή.
Από την πλευρά του, ο ΣΥΡΙΖΑ χαρακτήρισε την τουρκική ενέργεια παράνομη και κάλεσε την κυβέρνηση να αντιδράσει με σαφή διπλωματικά μέτρα και εθνική στρατηγική. Αναφέρει πως η εξαγγελία των τουρκικών πάρκων αποτελεί ξεκάθαρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, αλλά και των ευρωπαϊκών κανόνων για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο γεγονός ότι το ένα πάρκο εκτείνεται στην περιοχή μεταξύ Σαμοθράκης και Λήμνου και το δεύτερο αποκλείει το Καστελόριζο, κάτι που ερμηνεύεται ως σαφής επιδίωξη υποβάθμισης της σημασίας των ελληνικών νησιών στον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών.
