Οι αλλαγές στην ανώτατη εκπαίδευση πάντα υπήρξαν αντικείμενο έντονων αντιπαραθέσεων και ιδεολογικών συγκρούσεων και η αλήθεια είναι ότι ο χώρος της παιδείας είναι από τα λίγα πεδία όπου πράγματι γίνονται διακριτές τόσο έντονα οι διαφορές μεταξύ των κομμάτων. Και κυρίως οι διαφορές μεταξύ της φιλελεύθερης προσέγγισης από τη μια και των αριστερών αντιλήψεων από την άλλη.
Μιας φιλελεύθερης προσέγγισης που σε όλες τις νομοθετικές πρωτοβουλίες πάντα αποζητούσε τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων και την απαλλαγή από τις γνωστές διαχρονικές αγκυλώσεις.
Και μιας αριστερής λογικής που δυστυχώς έχουν καταστήσει τα πανεπιστήμια, αντί για χώρους επιστήμης και έρευνας, χώρους συνδικαλισμού, κομματικοποίησης και γενικευμένης ανομίας.
Αν θέλουμε να δούμε την αλήθεια κατάματα πρέπει να συμφωνήσουμε σε κάποιες παραδοχές.
Παραδοχή πρώτη: τα πανεπιστήμια, σε παγκόσμιο επίπεδο, αξιολογούνται κάθε χρόνο μέσω συγκεκριμένων διαδικασιών, από πλήθος ανεξάρτητων φορέων, και όλα αυτά μέσα από πολύ διαφανείς και διεθνώς αναγνωρισμένες αξιολογήσεις.
Σε αυτές τις αξιολογήσεις τα ελληνικά πανεπιστήμια δυστυχώς βρίσκονται πολύ πίσω στη διεθνή κατάταξη και μάλιστα συγκρινόμενα με άλλες ευρωπαϊκές χώρες με ανάλογα με τα δικά μας χαρακτηριστικά.
Παραδοχή δεύτερη: τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα δεν λειτούργησαν ποτέ ως πραγματικά πανεπιστήμια, αλλά ως ένας χώρος μεταφοράς όλων των νοσηρών παθογενειών της πολιτικής ζωής, ως πολιτικά παραμάγαζα και πολλές φορές ως χώρος γενικευμένης ανομίας. Η Ελλάδα δεν έχει τα πανεπιστήμια που της αξίζουν, παρότι διαθέτουμε εξαιρετικούς καθηγητές και αξιόλογο εκπαιδευτικό προσωπικό. Ο λόγος βέβαια είναι προφανής: η διαφορά μας από τις άλλες χώρες του δυτικού κόσμου είναι ότι σε καμία δεν υπάρχουν πανεπιστημιακοί χώροι υπό κατάληψη για δεκαετίες. Σε καμία χώρα του κόσμου ακόμα και όταν οι χώροι αυτοί απελευθερώνονται και αποδίδονται πίσω στην πανεπιστημιακή κοινότητα δεν τολμούν να έρχονται υποτιθέμενοι φοιτητές με καδρόνια και λοστάρια και να καταστρέφουν βιβλιοθήκες και εργαστήρια, τα οποία φυσικά γίνονται με χρήματα του ελληνικού λαού, όπως το βιώσαμε στο Βιολογικό της Θεσσαλονίκης.
Και βέβαια δεν υπάρχουν πανεπιστήμια σε άλλες χώρες της Ευρώπης και της Δύσης όπου οργανωμένες ομάδες νταήδων και κουκουλοφόρων αποκλείουν και απαγάγουν καθηγητές στα γραφεία τους, χειροδικούν και προπηλακίζουν οποιονδήποτε αντιτίθεται σε αυτήν την αντιδημοκρατική συμπεριφορά τους.
Παραδοχή Τρίτη: αυτές οι κοινωνικές συμπεριφορές δεν θα μπορούσαν να διατηρηθούν για δεκαετίες εάν δεν είχαν πολιτική στήριξη και καθοδήγηση. Είναι αδιανόητο να επικρατούν εν έτει 2022 απίστευτες και πολλές φορές γραφικές προσεγγίσεις για δήθεν παράδοση των πανεπιστημίων στις ανεξέλεγκτες και σκοτεινές δυνάμεις της αγοράς και τους μεγαλοεπιχειρηματίες. Ολοι γνωρίζουν ότι παντού στον κόσμο η διασύνδεση της γνώσης με την παραγωγή και η αναζήτηση πόρων και συνεργασιών εκτός του ίδιου του πανεπιστημίου μόνο προς όφελος της γνώσης, των πανεπιστημίων και των φοιτητών μπορεί να είναι. Μια απλή επισκόπηση των πανεπιστημίων που βρίσκονται στην πρώτη εικοσάδα της παγκόσμιας κατάταξης κάθε χρόνο αποδεικνύει ότι τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου είναι είτε ιδιωτικά, είτε μη κρατικά, είτε έστω οικονομικά αυτονομημένα.
Παραδοχή τέταρτη και ίσως η πιο σημαντική: υπάρχουν πολιτικοί ηθικοί αυτουργοί που υπονομεύουν και πολεμούν κάθε προσπάθεια εκσυγχρονισμού του χώρου της ανώτατης εκπαίδευσης και γενικά της παιδείας με τον πιο παράλογο και αντιδημοκρατικό τρόπο. Προσπάθησαν να το κάνουν στον νόμο Γιαννάκου, προσπάθησαν να το κάνουν στον νόμο Διαμαντοπούλου και τώρα απειλούν να το κάνουν στον νόμο Κεραμέως. Καυχώνται ότι θα ακυρώσουν τον νόμο στην πράξη. Με το έτσι θέλω και με μια κακώς εννοούμενη επαναστατική λογική. Και το διαλαλούν οι δήθεν κοπτόμενοι για την πανεπιστημιακή δημοκρατία, οι οποίοι έρχονται στη Βουλή –η οποία έχει το τεκμήριο της πλειοψηφίας και τη δημοκρατική νομιμότητα όταν ψηφίζει νόμους– απειλούν και επαίρονται ότι αυτοί οι νόμοι δεν θα εφαρμοστούν στην πράξη.
Δεν θα εφαρμοστούν από μια μειοψηφία, από αυτούς τους αγανακτισμένους πολίτες με τα καδρόνια εντός των πανεπιστημίων, εισάγοντας μια λογική στάσης απέναντι στους δημοκρατικούς θεσμούς και στη νομιμότητα.
Αυτό λοιπόν που πρέπει να γίνει κατανοητό προς όλες τις πλευρές είναι ότι στη δημοκρατία κυβερνούν οι νόμοι και η νομιμότητα και όχι το παρακράτος – πανεπιστημιακό, συνδικαλιστικό, κομματικό ή οτιδήποτε άλλο. Και αν θέλουμε πράγματι να δούμε τα πανεπιστήμιά μας να προοδεύουν και να ευημερούν πρέπει πρώτα και πάνω απ’ όλα να κόψουμε τον ομφάλιο λώρο που συνδέει το πανεπιστήμιο και την κοινωνία με τέτοιες αντιδημοκρατικές λογικές και αγκυλώσεις του παρελθόντος.
Ο Κωνσταντίνος Καραγκούνης είναι Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας της ΝΔ
