Πολύ χαμηλά επίπεδα ευαισθητοποίησης σχετικά με την θρόμβωση που σχετίζεται με τον καρκίνο, τόσο μεταξύ του κοινού, όσο και μεταξύ των ογκολογικών ασθενών, διαπιστώνει η ελληνική μελέτη ROADMAP-CAT -AWARENESS, που έγινε από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου με κύριο ερευνητή τον καθηγητή Πολιτικής υγείας Κυριάκο Σουλιώτη, την ομάδα του, και σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα Καρκίνος και Θρόμβωση, INSERM U938, και τον διευθυντή της Γρηγόρη Γεροτζιάφα, καθηγητή αιματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, στο πλαίσιο του προγράμματος COMPASS-Cancer Associated Thrombosis.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό «Thrombosis and Haemostasis Open». Όπως ανέφερε ο καθηγητής της Σορβόννης σε συνέντευξη του στο πρακτορείο FM και στην εκπομπή της Τάνιας Η. Μαντουβάλου «104, 9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ», ο λόγος που είναι σημαντικό οι ασθενείς με καρκίνο να είναι ενημερωμένοι για τη θρόμβωση, είναι γιατί έχουν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να την πάθουν, αλλά κυρίως γιατί είναι η δεύτερη αιτία θανάτου, μετά τον καρκίνο τον ίδιο. Δηλαδή, διευκρινίζει, οι άνθρωποι μπορεί να σωθούν από τον καρκίνο ή να ζήσουν μακροχρόνια με τον καρκίνο, και να πεθάνουν από πνευμονική εμβολή.
«Και η φλεβική θρόμβωση μπορεί να προληφθεί με μεθοδολογίες που γνωρίζουμε πολύ καλά, και αυτά είναι τα αντιθρομβωτικά φάρμακα. Όταν γνωρίζουμε λοιπόν ότι μπορούμε να προλάβουμε αυτό το νόσημα, δεν επιτρέπεται ως γιατροί να αφήνουμε τους ασθενείς μας να ταλαιπωρούνται από τη θρόμβωση, ή ακόμα και να κινδυνεύσουν να πεθάνουν από αυτήν.
Σε πολύ μικρό βαθμό οι ογκολόγοι έχουν αντίληψη του κινδύνου της θρόμβωσης
Ακόμη, σήμερα γνωρίζουμε ότι είναι σημαντικό ο ασθενής να είναι συμμέτοχος στη λήψη των αποφάσεων, όπως επίσης γνωρίζουμε από τα διεθνή δεδομένα, ότι σε πολύ μικρό βαθμό οι ογκολόγοι έχουν αντίληψη του κινδύνου της θρόμβωσης. Αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε. Άρα έχει σημασία ο ασθενής να γνωρίζει τον κίνδυνο της θρόμβωσης και σύμφωνα και με τις κατευθυντήριες οδηγίες να ζητάει από το γιατρό του να εκτιμήσει αν χρειάζεται ή όχι να πάρει αντιθρομβωτικά φάρμακα». Η μελέτη που έγινε σε δείγμα χιλίων ανθρώπων, έδειξε, σύμφωνα με τον κ. Γεροτζιάφα , ότι μόνο το 35% των πολιτών έχουν επίγνωση του κινδύνου της φλεβικής θρόμβωσης που σχετίζεται με καρκίνο.
«Το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 40 με 50% σε αυτούς που ήδη έχουν πάθει φλεβική θρόμβωση, ενώ κυμαίνεται στο 40% σε αρρώστους που έχουν ατομικό ιστορικό καρκίνου. Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα, είναι ότι οι άνθρωποι οι οποίοι είναι ενήμεροι, έχουν πάρει την πληροφορία από διάφορες άλλες πηγές εκτός από τους γιατρούς τους και μόνο το 35% έχει ενημερωθεί από τους γιατρούς, είτε τον θεράποντα ογκολόγο, είτε τον γιατρό που τους κουράρει σε τακτική βάση στο σπίτι. Κι αυτό καταδεικνύει πρώτον την έλλειψη γενικής ενημέρωσης στο κοινό, για το πρόβλημα της φλεβικής θρόμβωσης που σχετίζεται με τον καρκίνο, αλλά και την έλλειψη ενημέρωσης των ογκολόγων και των γιατρών που θεραπεύουν ασθενείς με καρκίνο. Αυτό όμως δεν είναι ελληνική ιδιαιτερότητα. Υπάρχει αντίστοιχη μελέτη που έχει γίνει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο με ακριβώς τα ίδια ευρήματα».
Επιτακτική ανάγκη πρόληψης και ενημέρωσης- Μεγάλο κόστος στο σύστημα υγείας
Ως εκ τούτου συμπεραίνει ο καθηγητής, χρειάζεται άμεσα να γίνει μία σχεδιασμένη δράση από την Πολιτεία, έτσι ώστε να ενημερωθεί ο κόσμος για το πρόβλημα της θρόμβωσης σε σχέση με τον καρκίνο. «Να ενημερωθούν οι γιατροί και να σωθούνε ζωές, για τις οποίες γίνεται πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια να ιαθεί ο καρκίνος. Και είναι κρίμα αυτοί οι επιζώντες τελικά να έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας από κάτι που μπορεί να προληφθεί. Θα πρέπει να ενεργοποιηθούν οι δήμοι, οι ιατρικοί σύλλογοι, και το υπουργείο Υγείας σε ένα κεντρικότερο επίπεδο. Ένα από τα πρώτα θέματα της ατζέντας στην οργάνωση της ΠΦΥ Θα πρέπει να είναι η πρόληψη της φλεβικής θρομβοεμβολικής νόσου. Γιατί εκτός από το κόστος στην ποιότητα υγείας των ασθενών και στις ζωές, έχει και πάρα πολύ μεγάλο οικονομικό κόστος και στο σύστημα υγείας. Ακόμα και αν το δούμε από την πλευρά της οικονομίας του συστήματος υγείας, πρέπει να αποτελέσει πρωτεύουσα δραστηριότητα, η πρόληψη της φλεβικής θρόμβωσης».
Μόνο τρεις στους δέκα γνωρίζουν τα συμπτώματα για την φλεβική θρόμβωση -Ποια είναι αυτά
Πώς άραγε προειδοποιεί η θρόμβωση. «Η ερώτησή σας αφορά ένα ακόμη σημαντικό εύρημα της μελέτης καθώς, μόνο ένα 30% γνωρίζει τα συμπτώματα. Η εμφάνιση της φλεβικής θρόμβωσης έχει δύο εντοπίσεις: Η μία είναι στα κάτω άκρα αυτό που λέμε εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, και η πνευμονική εμβολή. Στα κάτω άκρα έχουμε οίδημα, πρήξιμο δηλαδή, κοκκινίζει το σημείο με τρόπο διαφορετικό του ενός ποδιού από το άλλο, μία κράμπα μόνιμη μαζί με βαθύ πόνο, αλλαγές στο χρώμα της επιδερμίδας. Και στην πνευμονική εμβολή έχουμε παρουσία έντονου βήχα, δύσπνοιας χωρίς ιδιαίτερη αιτία, μπορεί να γίνει αιμόπτυση, μπορεί να παρουσιαστεί ένας πολύ οξύς πόνος στον πνεύμονα, ο οποίος να κόβει την ανάσα. Είναι συμπτώματα λίγο άτυπα που μπορεί κανείς να τα δει και σε άλλες συχνές παθολογικές καταστάσεις. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο πρέπει κανείς να γνωρίζει τα συμπτώματα και κυρίως οι ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως είναι οι ογκολογικοί ασθενείς, για να πηγαίνουν άμεσα στο γιατρό τους, ο οποίος θα κάνει τις ανάλογες εξετάσεις για να επιβεβαιώσει ή να απορρίψει τη διάγνωση. Σε καμία περίπτωση να μην περιμένουν σπίτι να περάσει, γιατί μπορεί κάτι τέτοιο να αποβεί μοιραίο». Ένα ακόμη ερώτημα που εύλογα προκύπτει είναι αν η φλεβική θρόμβωση είναι συνέπεια του καρκίνου ή των θεραπειών που κάνουν οι ασθενείς. «Στον καρκίνο η θρόμβωση είναι αποτέλεσμα “της δουλειάς” που κάνουν στο αίμα τα καρκινικά κύτταρα, στη συνέχεια έρχεται και η αντικαρκινική θεραπεία, η οποία επιπρόσθετα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της. Αλλά έχουμε και υποκειμενικούς παράγοντες κινδύνου, όπως καρδιαγγειακά, πίεση, ζάχαρο, ο κλινοστατισμός (το να μένει δηλαδή κανείς ακίνητος)».
