Στην ανάγκη να αναπτυχθεί ένας στοχαστικός και κριτικός λόγος γύρω από τις ανθρωπολογικές, κοινωνικές και υπαρξιακές συνέπειες της τεχνολογικής εξέλιξης, στάθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Τασούλας, κατά την τελετή έναρξης του Β΄ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου με θέμα: «Η Ορθόδοξη θεολογία και η οντολογία της τελολογίας: ανθρωπολογικές, πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές συνέπειες».
Ο κ. Τασούλας ξεκαθάρισε ότι «δεν δαιμονοποιούμε την τεχνολογία, οι προβληματισμοί μας αφορούν αποκλειστικά την εφαρμογή και τη χρήση της», υπογραμμίζοντας όμως πως το ζήτημα είναι βαθύτερο, καθώς η ίδια η οντολογία της τεχνολογίας θέτει κρίσιμα ερωτήματα για την πορεία του ανθρώπου.
Όπως τόνισε, το Συνέδριο καλείται να αναζητήσει αν υπάρχουν σημεία επαφής μεταξύ τεχνικού πνεύματος και ηθικού στοχασμού, ή αν το πρώτο τελικά υπονομεύει το δεύτερο, με άγνωστες συνέπειες.
Ο Πρόεδρος σημείωσε ότι η πρωτοβουλία της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς αποδεικνύει την ενεργό συμμετοχή της Εκκλησίας στον δημόσιο διάλογο και την ικανότητά της να αφουγκράζεται τις εξελίξεις.
«Η Ορθόδοξη θεολογία δύναται να εισφέρει στοχαστικό και κριτικό λόγο σε ένα ζήτημα που απασχολεί τόσο τους επιστήμονες όσο και τους χρήστες των νέων συστημάτων», είπε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι η ραγδαία πρόοδος της τεχνολογίας προκαλεί «σεισμικές μετατοπίσεις στον πυρήνα της ανθρώπινης ταυτότητας».
Αναφερόμενος στην τεχνητή νοημοσύνη, ο κ. Τασούλας διετύπωσε καίρια ερωτήματα:
«Θα αποτελέσει εργαλείο διακονίας ή όπλο κυριαρχίας; Θα υπηρετεί την κοινωνία ή θα ενισχύει ανισότητες και μηχανισμούς ελέγχου;».
Όπως είπε, η αξιοποίησή της δεν είναι επιλογή αλλά δεδομένο γεγονός – το κρίσιμο ζήτημα είναι ο τρόπος και ο σκοπός της χρήσης της.
Ο Πρόεδρος στάθηκε επίσης στις υπαρξιακές παρενέργειες της υπερβολικής εξάρτησης από τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης. Όπως τόνισε, όταν αυτά παίρνουν τον ρόλο «φίλου, συμβούλου ή παρηγορητή», τότε ο χρήστης κινδυνεύει να αποξενωθεί από το σώμα, τον χρόνο και τον άλλον άνθρωπο, χάνοντας την αίσθηση της θνητότητάς του και της πραγματικής σχέσης.
«Ο εξαρτημένος χρήστης αποκοινωνικοποιείται και καλλιεργεί ψευδαίσθηση παντοδυναμίας και παγγνωσίας», σημείωσε, περιγράφοντας μια επικίνδυνη αλλοίωση της ανθρώπινης ύπαρξης.
Κλείνοντας, ο κ. Τασούλας τόνισε ότι το ζητούμενο δεν είναι η απόρριψη της τεχνολογίας, αλλά η θέσπιση κανόνων και η ανάπτυξη συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης που δεν θα έρχονται σε αντίθεση με τις ανθρώπινες αξίες.
Χαιρέτισε τέλος τη θεματολογία του Συνεδρίου, υπογραμμίζοντας ότι μπορεί να δώσει απαντήσεις σε κρίσιμα υπαρξιακά ερωτήματα που γεννά η τεχνολογική επανάσταση της εποχής μας.
