Ορθώς είχε επισημάνει ο συγγραφέας Καρλ Κράους ότι η σάτιρα που γίνεται αντιληπτή από τον λογοκριτή ευλόγως λογοκρίνεται. Και κρίνεται συγχρόνως. Εννοείται ότι η σάτιρα όταν γίνεται αντιληπτή δεν είναι σάτιρα.
Όπως στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι σάτιρα το σκίτσο του γαλλικού περιοδικού στο οποίο απεικονίζεται ο Ερντογάν ημίγυμνος να αποκαλύπτει τα οπίσθια μιας μουσουλμάνας. Θα έλεγα είναι αντιαισθητικό όσο αντιαισθητικά ήταν τα λόγια που εκστόμισε ο τούρκος πρόεδρος εναντίον του Μακρόν.
Προφανώς στις φιλελεύθερες δημοκρατίες δεν υπάρχει λογοκρισία. Υπάρχει όμως ορθοκρισία και σεβασμός στην διαφορετική άποψη, όσο κι αν αυτή υπερβαίνει τα όρια της σοβαρότητας όπως στην περίπτωση του Ερντογάν. Το χυδαίο όμως δεν αποτελεί απάντηση στο χυδαίο.
Ξέρω ότι η γελοιοποίηση του Ερντογάν προκαλεί συναισθήματα ικανοποίησης στην πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας. Θεωρώ επίσης ότι το πενάκι του σκιτσογράφου εάν δεν είναι κομψά αγενές και προκλητικό δεν βγάζει θέμα. Επιτρέψτε όμως να πω ότι δεν είναι αυτό το θέμα.
Το θέμα είναι ότι οι γελοιογραφίες δεν μπορούν να ρίχνουν λάδι στη φωτιά και να βάζουν σε κίνδυνο μια ολόκληρη ήπειρο προσφέροντας άλλοθι στους φανατικούς ισλαμιστές. Εκτός αυτού η συγκεκριμένη γελοιογραφία συσπειρώνει τους μουσουλμάνους και καθιστά τον Ερντογάν ηγέτη όλου του μουσουλμανικού κόσμου.
Αυτό που γύρευε ο Ερντογάν με την προκλητική στάση και συμπεριφορά του, αυτό που επεδίωκε ώστε να καταστείλει τις αντιδράσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, του το πρόσφερε το Charlie Hebdo. Συνεπώς αυτός που χαίρεται και τρίβει τα χέρια του από ικανοποίηση είναι ο Ερντογάν.
Ωραία η πλάκα και το καλαμπούρι, αλλά με κράτη και θρησκείες δεν παίζει κανείς. Κυρίως με θεοκρατικά κράτη που δεν έχουν αίσθηση του χιούμορ. Αν και σε πολλούς δεν θα άρεσε ένα σκίτσο να απεικονίζει τον Μακρόν να αποκαλύπτει ημίγυμνος τα οπίσθια μιας καλόγριας. Ωστόσο η Δύση σκέφτεται και ενεργεί διαφορετικά. Για μας είναι ένα σκίτσο. Γι αυτούς όμως είναι αιτία πολέμου γιατί στο πρόσωπο του Ερντογάν προσβάλλει τη θρησκεία τους.
Η ελεύθερη έκφραση η δική μας, ακόμα και η ακραία όπως στην προκειμένη περίπτωση, ενίοτε αποτελεί την αιχμή για διαλογικές συζητήσεις και αναλύσεις. Στην κουλτούρα του μουσουλμανικού κόσμου αυτό δεν υπάρχει. Κι αυτό θα αξιοποιήσει αναλόγως ο Ερντογάν ώστε να αλλάξει ατζέντα και να βάλει στο τραπέζει τη σύγκρουση των πολιτισμών. Ο πνιγμένος από τα μυαλά κάποιων αφελών πιάνεται…
