Το πιθανό άθροισμα των εκτός Βουλής κομμάτων αναζητούν επιτελεία και αναλυτές καθώς, με βάση τον εκλογικό νόμο της ενισχυμένης αναλογικής, θα επηρεάσει την αυτοδυναμία.
ΕΡΣΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ
Στις εκλογικές βραδιές και στις δημοσκοπήσεις φιγουράρουν συνήθως με μια γκρίζου χρώματος μπάρα και την ένδειξη «λοιπά κόμματα». Ποια είναι όμως τελικά αυτά τα «λοιπά κόμματα» και τι γυρεύουν στο πολιτικό σκηνικό; Η απάντηση σίγουρα είναι περίπλοκη και δεν αφορά κατά κύριο λόγο τα κόμματα που ιδρύονται κατά καιρούς από «εξοστρακισμένα» στελέχη των μεγάλων κομμάτων και είτε καταφέρνουν είτε όχι να μπουν στη Βουλή. Αφορά κυρίως τους δεκάδες μικρότερους πολιτικούς σχηματισμούς, που το οξύμωρο είναι ότι συνήθως επιβιώνουν για πολλά χρόνια ή ακόμη και δεκαετίες, μολονότι δεν αποδεικνύονται δα και ιδιαίτερα δημοφιλή, καθώς τα περισσότερα εξ αυτών αδυνατούν ακόμη και να πιάσουν τη… μονάδα – το 1%, δηλαδή.
Εξαίρεση αποτελούν κόμματα που αποτέλεσαν εκπλήξεις ιδίως την περίοδο της μνημονιακής κρίσης, όπως ήταν, για παράδειγμα, η Ενωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη, που κατάφερε ύστερα από σχεδόν 40 χρόνια να μπει στη Βουλή και σήμερα τα ποσοστά της έχουν ξανά συρρικνωθεί. Σε κάθε περίπτωση και σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, το πλήθος τους έχει ως αποτέλεσμα να αθροίζεται ένα αρκετά σημαντικά μεγάλο ποσοστό, μολονότι καθένα από αυτά ξεχωριστά δεν κατορθώνει να γλιτώσει το «0» μπροστά στο ποσοστό του. Οπως είναι όμως γνωστό, με τον εκλογικό νόμο της ενισχυμένης αναλογικής που θα ισχύσει στις 25 Ιουνίου, το όριο της αυτοδυναμίας εξαρτάται άμεσα από το άθροισμα όλων των «λοιπών κομμάτων» που θα μείνουν εκτός Βουλής, δηλαδή δεν θα πιάσουν το όριο του 3%.
Αφετηρία το 16%
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις εκλογές της 21ης Μαΐου το άθροισμα αυτό ξεπέρασε το 16% αν συνυπολογιστούν και τα ποσοστά της Πλεύσης Ελευθερίας, του ΜέΡΑ25 και της Νίκης, με τα πιο γνωστά από τα… υπόλοιπα «λοιπά κόμματα» να είναι, εκτός της Ενωσης Κεντρώων, η Εθνική Δημιουργία, η Συμμαχία Ανατροπής, οι Οικολόγοι Πράσινοι, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, η Πνοή Δημοκρατίας, το ΕΑΝ, οι ΚΟΤΕΣ, η Φιλελεύθερη Συμμαχία και βέβαια το ΚΚΕ μ-λ, το μ-λ ΚΚΕ και η ΟΑΚΚΕ ή το κόμμα του Δημοσθένη Βεργή, που πήρε μόλις μία ψήφο, ή η Ελλήνων Συνέλευσις του Αρτέμη Σώρρα. Με βάση το άθροισμα αυτό, ο πήχυς της αυτοδυναμίας για τη ΝΔ ορίζεται κοντά στο 35% και ανεβαίνει αναλόγως με τη μείωση του αθροίσματος των «λοιπών κομμάτων», δηλαδή όσο περισσότερα κόμματα περάσουν το όριο του 3% και μπουν στη Βουλή τόσο περισσότερο δυσκολεύει και η αυτοδυναμία για το πρώτο κόμμα.
Ισχύει όμως το ίδιο σε όλες τις χώρες ή τούτο αποτελεί αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο; Η απάντηση είναι μάλλον περίπλοκη. Στις περισσότερες εκτός Ελλάδας περιπτώσεις, τα μικρότερα κόμματα δεν είναι τίποτε άλλο παρά σχηματισμοί τοπικής εμβέλειας ή υποψηφίων που είναι ανεξάρτητοι και μεμονωμένοι στα ομοσπονδιακά κρατίδια, όπως συμβαίνει π.χ. στη Γερμανία. Μια ιδιαίτερη περίπτωση ωστόσο φαίνεται πως είναι η Ισπανία, όπου οι τοπικοί σχηματισμοί έχουν ως αποτέλεσμα να κατέρχονται στις εκλογές δεκάδες κόμματα, τα οποία αποσπούν ελάχιστες ψήφους στο σύνολο, αλλά κάποια από αυτά φαίνεται ξεκάθαρα και από τα ονόματά τους ότι αποτελούν… γραφικές περιπτώσεις: «Ζωντανοί», «Δημόσια Αμυνα», «Ευρωπαίοι Συνταξιούχοι», που είναι διαφορετικός σχηματισμός από το «Κόμμα Συνταξιούχων», ενώ υπάρχει και κόμμα με τίτλο «Θάνατος στο Σύστημα», που απέσπασε μόλις 47 ψήφους σε σύνολο 26,2 εκατομμυρίων στις εκλογές του 2019!
Υπό προστασία
Μία άλλη εκδοχή που απαντάται σε αρκετές χώρες είναι οι συνασπισμοί κομμάτων, ήτοι μικρότερα κόμματα να εντάσσονται σε συνασπισμούς υπό την «ομπρέλα» μεγαλύτερων, όπως είναι π.χ. η Χριστιανοδημοκρατική Ενωση στη Γερμανία, στην οποία έχει ενταχθεί μεταξύ άλλων η Χριστιανική Κοινωνική Ενωση της Βαυαρίας. Αντίστοιχα μοντέλα παρατηρούνται και σε σκανδιναβικές χώρες, αλλά και στη Γαλλία, όπου στις τελευταίες εκλογές και το κόμμα «Μαζί» του Εμανουέλ Μακρόν συσπείρωσε κεντροδεξιές δυνάμεις και οι «Nupes» υπό τον Ζαν Λικ Μελανσόν δυνάμεις όλου του φάσματος της Αριστεράς και τους «Πράσινους».
Με τη λογική δύο μεγάλων συνασπισμών, ενός κεντροδεξιού και ενός κεντροαριστερού, κινήθηκαν και οι Ιταλοί στις εκλογές που έγιναν πέρυσι, ωστόσο υπήρξαν κατά παράδοση πολλά μικρότερα κόμματα που έφτασαν ως την κάλπη, όπως το αντιευρωπαϊκό κόμμα του «Italexit», το κεντροδεξιό κόμμα «Ζωή», το λαϊκίστικο «Νότος καλεί Βορρά» που η ονομασία του παραπέμπει σε… ελληνική ταινία με πρωταγωνιστή τον Θανάση Βέγγο και το απροσδιορίστου ταυτότητας «Κόμμα της Δημιουργικής Τρέλας», που πήρε 1.417 ψήφους σε σύνολο 28 εκατομμυρίων!
Τέλος, στη Ρουμανία, στις τελευταίες εκλογές, συμμετείχε η «Ελληνική Ενωση». Κατάφερε να αποσπάσει μάλιστα περίπου 6.000, σε σύνολο περίπου 6 εκατομμυρίων, δηλαδή κατέγραψε ποσοστό 0,1%. Πρόκειται πράγματι για μειονοτικό πολιτικό κόμμα που εκπροσωπεί την ελληνική κοινότητα, δεδομένου ότι η παρουσία των Ελλήνων στην περιοχή είναι παραδοσιακά και διαχρονικά ισχυρή. Σήμερα υπολογίζεται ότι ζουν μόνιμα στη Ρουμανία περισσότεροι από 10.000 ομογενείς.
