Η τραγωδία στα Τέμπη ξύπνησε φρικτές μνήμες από το παρελθόν, αν και στην Ελλάδα έχουμε δεκαετίες να θρηνήσουμε νεκρούς στις ράγες των τρένων. Ωστόσο, σοκαριστικά δυστυχήματα με εκατόμβες θυμάτων έχουν συμβεί σε διάφορες γωνιές του πλανήτη, ιδίως τον περασμένο αιώνα, στο μεγαλύτερο μέρους του οποίου οι σιδηρόδρομοι ήταν σχεδόν το αποκλειστικό μέσο μαζικής μεταφοράς για μακρινές αποστάσεις.
Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΡΩΝΑΙΟΣ
Δύο είναι τα δυστυχήματα που χαράχτηκαν στην εθνική συλλογική μνήμη. Το πλέον πολύνεκρο, μέχρι χθες, ήταν αυτό που συνέβη στο Δερβένι Κορινθίας το 1968. Ενα 24ωρο μετά το πρώτο δημοψήφισμα της χούντας για το «Σύνταγμα του ’68», στις 30 Σεπτεμβρίου, δύο αμαξοστοιχίες έφυγαν από την Κυπαρισσία και προορισμό την Αθήνα έμφορτες επιβατών με διαφορά μιάμισης ώρας.
Η ταχεία 304, γύρω στις έξι και μισή και λίγο πριν από το Δερβένι, για κάποιο έκτακτο συμβάν –κάποιος τράβηξε το σήμα κινδύνου– σταμάτησε. Ακολουθούσε η υπερταχεία 306, η οποία «κατάπινε» με ταχύτητα τα χιλιόμετρα για την Αθήνα. Οι σιδηροδρομικοί του προπορευόμενου τρένου τοποθέτησαν τα προβλεπόμενα προειδοποιητικά σήματα και προσπαθούσαν να εντοπίσουν τον λόγο της χρήσης του σήματος κινδύνου. Στη μηχανή της υπερταχείας βρίσκονταν ο μηχανοδηγός και ο βοηθός του και δύο ακόμα αδειούχοι συνάδελφοί τους που επέστρεφαν μαζί τους στην πρωτεύουσα.
Σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής, οι σιδηροδρομικοί αφαιρέθηκαν με τη συζήτηση, δεν είδαν τα προειδοποιητικά σήματα και έπεσαν με ταχύτητα στο τελευταίο βαγόνι της σταματημένης 304, με αποτέλεσμα τα συγκρουόμενα βαγόνια να μετατραπούν σε άμορφη μάζα και να εκτροχιαστούν αρκετά ακόμα και στις δύο αμαξοστοιχίες, οδηγώντας στον θάνατο 34 ανθρώπους…
Τέσσερα χρόνια αργότερα, στις 16 Ιανουαρίου 1972, ένα ακόμα δυστύχημα, το οποίο έχει πολλές ομοιότητες με το χθεσινό στα Τέμπη, γράφτηκε στη μαύρη λίστα των εθνικών τραγωδιών. Η υπερταχεία «Ακρόπολις Εξπρές» με αφετηρία το Μόναχο και προορισμό την Αθήνα συγκρούστηκε με την εμπορική αμαξοστοιχία 121 από Πειραιά για Θεσσαλονίκη ανάμεσα στους σιδηροδρομικούς σταθμού Δοξαρά Λάρισας και Ορφανών Καρδίτσας, μερικά χιλιόμετρα απόσταση από τον τόπο του σύγχρονου μαρτυρίου.
Και σε αυτήν την περίπτωση ο ανθρώπινος παράγοντας έπαιξε καθοριστικό ρόλο και συγκεκριμένα η κακή συνεννόηση των σταθμαρχών σε Δοξαρά και Ορφανά, με αποτέλεσμα 21 άνθρωποι να σκοτωθούν και 40 να τραυματιστούν.
Θάνατος στις ράγες
Τη δεκαετία του 1980 συνέβησαν πολλά σιδηροδρομικά δυστυχήματα σε όλον τον πλανήτη. Η ανθρωπότητα «πλήρωνε» τη μετάβαση στην ταχύτερη σιδηροδρομική σύνδεση, με γρηγορότερα τρένα που οι υποδομές δεν μπορούσαν να «σηκώσουν».
H πλέον πολύνεκρη τραγωδία στην ιστορία, συνέβη στην Ινδία στις 6 Ιουνίου 1981. Επιβατική αμαξοστοιχία λόγω κακής ορατότητας έπεσε στο ποτάμι στην περιοχή Μπισβάρ και βυθίστηκε παρασύροντας στον θάνατο τους περισσότερους από τους 1.000 επιβάτες της. Οι νεκροί υπολογίζονται στους 800, οι 300 εκ των οποίων δεν βρέθηκαν ποτέ…
Στην Αιθιοπία το 1985 και στην Ούφα της Ρωσίας το 1989 καταγράφηκαν επίσης δύο τραγικά σιδηροδρομικά δυστυχήματα, με τους νεκρούς να αγγίζουν τους 500 στην αφρικανική χώρα και τους 600 στη Ρωσία.
Πολλοί έχουν συνδέσει τις τραγωδίες στις ράγες με τις εικόνες από τη Μαδρίτη που έκαναν τον γύρο του κόσμου το 2004. Ωστόσο, πρόκειται για τρομοκρατικές επιθέσεις από παρακλάδι της Αλ Κάιντα που έγιναν σε τρεις σταθμούς στην ισπανική πρωτεύουσα και απολογισμό 191 νεκρούς.
Στην Ισπανία συνέβη και το πλέον πολύνεκρο δυστύχημα του 21ου αιώνα στην Ευρώπη, στις 24 Ιουλίου 2013, όταν υπερταχεία τύπου Intercity εκτροχιάστηκε με 179 χλμ./ώρα στο Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, με τραγικό απολογισμό 80 νεκρούς και 140 τραυματίες. Ακόμη, τα τελευταία χρόνια σιδηροδρομικές τραγωδίες έζησαν το Μαυροβούνιο, η Τουρκία και η Ουκρανία.
Το δράμα που ζει η χώρα μας αυτές τις ημέρες, με τον υπάρχοντα απολογισμό να τοποθετεί ήδη το δυστύχημα στα Τέμπη στη λίστα με τα πλέον πολύνεκρα της Ευρώπης, δεν διαγράφει μια πραγματικότητα, που θέλει το τρένο ως ένα από τα ασφαλέστερα μέσα μαζικής μεταφοράς παγκοσμίως.
