Συνάντηση με τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Maroš Šefčovič είχε σήμερα στο Μέγαρο Μαξίμου ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Βασικό θέμα της συνάντησης ήταν οι προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η ΕΕ τα επόμενα χρόνια και η προετοιμασία που έχει ξεκινήσει ήδη για την αντιμετώπισή τους από την «Ομάδα Μακροπρόθεσμου Στρατηγικού Σχεδιασμού και Έρευνας για το Μέλλον».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά το πρώτο δύσκολο χρόνο της πανδημίας, άρχισε σταδιακά να επενδύει χρόνο και πόρους στο Foresight, που είναι η εκπόνηση σχεδίων για την αντιμετώπιση των μελλοντικών κρίσεων και προκλήσεων, με τη συμμετοχή Πολιτείας, φορέων και πολιτών.
Η κλιματική αλλαγή, η ενεργειακή αυτονομία, τα κοινωνικά ρήγματα εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης, οι μεταναστευτικές ροές, η δημογραφική εξέλιξη, οι σχέσεις με τους εταίρους μας, η αυξανόμενη αστικοποίηση, η πιθανότητα νέων πανδημιών, η κατακλυσμιαία τεχνολογική εξέλιξη, η τεχνητή νοημοσύνη, είναι τα θέματα που απασχολούν και τέθηκαν και στη διάρκεια της συνάντησης, ύστερα μάλιστα και από τις προκλήσεις που έθεσε η εμπειρία της πανδημίας του COVID-19.
Εμφαση δόθηκε στις προκλήσεις που σηματοδοτεί η κλιματική κρίση, η ανάγκη ψηφιακής μετάβασης, η αντιμετώπιση των ανισοτήτων. Επισημάνθηκε δε με ιδιαίτερη έμφαση ότι ανάπτυξη δεν σημαίνει μόνο αύξηση του ΑΕΠ, όπως μετριόταν μέχρι τώρα, αλλά οφείλει να περιλαμβάνει την αειφορία, την συμπεριληπτικότητα και την ποιότητα ζωής.
Η πρώτη έκθεση Foresight δημοσιεύθηκε τον περασμένο Οκτώβριο και είχε ως αντικείμενο την Ευρώπη των επόμενων δεκαετιών. Κλιματική αλλαγή, έλλειψη πόρων, δημογραφικές ανισορροπίες, αστικοποίηση, ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη και υπερ-συνδεσιμότητα, αύξηση της μεσαίας τάξης και κατανάλωσης παγκοσμίως και μετατόπιση της επιρροής προς την Ανατολή και το Νότο, είναι μερικά από τα θέματα που, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν, θα αποτελέσουν τις προκλήσεις των επόμενων χρόνων.
Η ελληνική κυβέρνηση, υπό τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, προχώρησε αμέσως στη συγκρότηση ειδικής δομής σε κυβερνητικό επίπεδο και πριν από τέσσερις μήνες συστάθηκε Ομάδα Μακροπρόθεσμου Στρατηγικού Σχεδιασμού και Έρευνας για το Μέλλον. Η ελληνική Ομάδα Foresight εργάζεται ήδη, υπό την αιγίδα της Προεδρίας της Κυβέρνησης και τον Γενικό Γραμματέα του Πρωθυπουργού Γρηγόρη Δημητριάδη και αποτελείται από τον Γενικό Γραμματέα Επικοινωνίας και Ενημέρωσης Γιάννη Μαστρογεωργίου ως Πρόεδρο, τον κάτοχο της έδρας UNESCO για την Ερευνα του Μέλλοντος (Futures Research) στην Ελλάδα Επαμεινώνδα Χριστοφιλόπουλο ως Αντιπρόεδρο, τον τεχνικό σύμβουλο σε θέματα στρατηγικής διερεύνησης και καινοτομίας Σταύρο Μαντζανάκη, τον σύμβουλο στρατηγικής και αναπληρωτή Διευθυντή Τύπου του Πρωθυπουργού Γιώργο Ευθυμίου, την συντονίστρια ερευνητικών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων στην Έδρα UNESCO Ιριάννα Δεδούλη και την σύμβουλο προοπτικής διερεύνησης Ανδρονίκη Παπατέρπου. Σε επίπεδο Υπουργών την Ελλάδα εκπροσωπεί στην ΕΕ ο Υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης. Η σύσταση της Ομάδας υπό τον Πρωθυπουργό υπογραμμίζει τη σημασία που δίνει η Ελλάδα στο αναγκαίο και καινοτόμο εγχείρημα της ανίχνευσης και κυρίως της συνδιαμόρφωσης του Μέλλοντος που επιθυμούμε για την Ευρώπη και τα κράτη-μέλη για τα επόμενα χρόνια.
Στη συνάντηση συμμετείχαν επίσης, από ελληνικής πλευράς, ο Υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης, ο Γενικός Γραμματέας του Πρωθυπουργού, Γρηγόρης Δημητριάδης, ο Γενικός Γραμματέας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, Γιάννης Μαστρογεωργίου και ο Διευθυντής του Γραφείου Τύπου Πρωθυπουργού, Δημήτρης Τσιόδρας.
Στην έναρξη της συνάντησης έγινε ο εξής διάλογος ανάμεσα στον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Maroš Šefčovič:
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μεγάλη μου χαρά που σας υποδέχομαι στην Αθήνα για να συζητήσουμε ένα θέμα που αποκτά όλο και μεγαλύτερη δυναμική στην ελληνική κοινή γνώμη. Πρέπει να ομολογήσω ότι είμαι θερμός οπαδός της δουλειάς σας. Νομίζω ότι είναι απίστευτα σημαντική. Δημιουργεί ένα εντελώς διαφορετικό τρόπο σκέψης όσον αφορά το πώς εξετάζουμε μακροπρόθεσμα ζητήματα, μακροπρόθεσμα προβλήματα, μακροπρόθεσμες προκλήσεις, γεγονότα που μπορεί να θεωρούμε εξαιρετικά σπάνια αλλά φαίνεται τελικά πως εμφανίζονται με πολύ μεγαλύτερη συχνότητα.
Έχουμε συγκροτήσει μια εξαιρετική ομάδα πιστεύω, για τη διαχείριση των δικών μας πολιτικών Διερεύνησης Προοπτικών (Foresight), με επικεφαλής τον Υπουργό Επικρατείας. Αλλά έχω έντονο προσωπικό ενδιαφέρον για αυτά τα θέματα και θα ήθελα πολύ να συζητήσουμε τόσο τις βέλτιστες πρακτικές, για τις κατευθύνσεις που μπορείτε να μας δώσετε όσον αφορά αυτά τα θέματα, σε ποιά σημεία θα θέλατε να εστιάσουμε περισσότερο. Και για να βεβαιωθούμε πως έχουμε οργανώσει σωστά την κυβερνητική δομή, ώστε να διασφαλίσουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αξία από αυτές τις πολιτικές, ώστε πράγματα που κάνουμε βραχυπρόθεσμα να έχουν πολύ σημαντική αξία και μακροπρόθεσμα.
Και πάλι, καλώς ήρθατε στην Αθήνα.
Maroš Šefčovič: Ευχαριστώ πάρα πολύ κ. Πρωθυπουργέ, αγαπητέ Κυριάκο. Είναι μεγάλη μου χαρά που βλέπω και την ομάδα σας. Θεωρώ πως επιβάλλεται να ξεκινήσω δίνοντάς σας συγχαρητήρια για το πολύ φιλόδοξο και εξαιρετικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. ‘Ήσασταν μια από τις πρώτες χώρες που ολοκλήρωσαν αυτό το έργο. Όπως γνωρίζετε το ενέκρινε όχι μόνο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και το Συμβούλιο.
Επομένως, ελπίζουμε ότι χάρη στην πολύ επιτυχημένη έκδοση ομολόγου θα είμαστε σε θέση να ξεκινήσουμε την προκαταβολή χρηματοδότησης σε λίγες εβδομάδες. Δεύτερον, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για το προσωπικό σας ενδιαφέρον και τη στήριξή σας για το Foresight. Είναι μια νέα, μοντέρνα τεχνική προνοητικής διακυβέρνησης.
Όπως γνωρίζετε, θεσπίσαμε αυτό το δίκτυο των 27 Υπουργών για το Μέλλον. Θέλουμε πραγματικά να μάθουμε ο ένας από τον άλλο προκειμένου να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για μελλοντικές κρίσεις, να κοιτάξουμε το μέλλον. Και ποια θα ήταν καταλληλότερη χώρα από την Ελλάδα για να μιλήσει κανείς για το μέλλον; Η χώρα του Μαντείου των Δελφών, της Δωδώνης, η χώρα με την Ιστορία που πάντα ατένιζε πέρα από τον ορίζοντα για να δει τι επιφυλάσσει το μέλλον.
Είμαι πολύ χαρούμενος για τη συζήτηση που θα έχουμε γιατί πιστεύω πως και οι δύο πλευρές μπορούν να αντλήσουν πολλά από αυτή. Και σας είμαι πραγματικά υπόχρεος για το προσωπικό ενδιαφέρον που έχετε για το θέμα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια για το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Όντως καταβάλαμε μεγάλη προσπάθεια. Για εμάς είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να αλλάξουμε τη χώρα.
Υποβάλαμε ένα Σχέδιο το οποίο εστιάζει στην πράσινη και στην ψηφιακή μετάβαση, στις επενδύσεις, στην αναβάθμιση δεξιοτήτων. Και θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτούς τους πόρους ως καταλύτη για να φέρουμε μια νέα, μακροπρόθεσμη περίοδο βιώσιμης ανάπτυξης για την Ελλάδα, κάτι που σχετίζεται και με τη συζήτηση αυτή.
Maroš Šefčovič: Δεν ξέρω αν το θυμάστε αλλά γνωριστήκαμε για πρώτη φορά όταν είχατε την ευθύνη για θέματα Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Είχα την ίδια θέση στην Επιτροπή.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Φυσικά και το θυμάμαι. Πλέον έχουμε συγκεντρώσει σε ένα Υπουργείο πολλές από τις αρμοδιότητες που σχετίζονται με τον ψηφιακό τομέα. Ακόμη και πριν από την αξιοποίηση των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είχαμε ήδη κάνει σημαντικές αλλαγές για την βελτίωση της καθημερινότητας των Ελλήνων πολιτών και των επιχειρήσεων στις συναλλαγές τους με το κράτος.
Και νομίζω πως ο κόσμος -ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων- μας πιστώνει το γεγονός ότι χρησιμοποιήσαμε την ψηφιακή τεχνολογία για να βελτιώσουμε την ζωή τους. Και είμαστε ακόμα στην αρχή.
Maroš Šefčovič: Είναι πολύ εντυπωσιακό.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όσον αφορά στα μαντεία, η αλήθεια είναι ότι ενθαρρύνω την ομάδα μου να είναι λιγάκι πιο ακριβής, γιατί όπως ξέρετε τα μαντεία πάντα έκαναν προβλέψεις βάσει του τι ήθελε ο καθένας να ακούσει. Δεν ήταν ποτέ τόσο συγκεκριμένοι, όσο θέλουμε να είμαστε εμείς.