Σύστημα διακανονισμών στα εθνικά τους νομίσματα προκειμένου να αποκλείσουν το δολάριο, μετά τις κυρώσεις που τους επέβαλε η Δύση, έχουν αρχίσει να εφαρμόζουν στις διμερείς εμπορικές τους συναλλαγές η Ρωσία και το Ιράν.
Ως γνωστόν, πολλές ρωσικές και ιρανικές τράπεζες έχουν αποκλειστεί από το Swift, στο πλαίσιο των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί σε βάρος Μόσχας και Τεχεράνης.
Τον περασμένο Ιούλιο, μετά την επίσκεψη του διοικητή της κεντρικής τράπεζας του Ιράν, Αλί Σαλεχαμπαντί στη Μόσχα, το Ιρανικό Χρηματιστήριο Συναλλάγματος εισήγαγε το ζεύγος ρούβλι-ριάλ.
Η πρώτη συναλλαγή πραγματοποιήθηκε στις 19 Ιουλίου, για ένα ποσό 3 εκατ. ρουβλίων (48.000 δολάρια). Την ίδια ημέρα ο Βλαντίμιρ Πούτιν έφτασε στο Ιράν για συνομιλίες με τον πρόεδρο Εμπραχίμ Ραΐσι και τον ανώτατο ηγέτη Αλί Χαμενεΐ.
Με τη ρύθμιση αυτή, οι δύο χώρες αποκτούν τη δυνατότητα να διακανονίζουν εμπορικές οφειλές η μία στο νόμισμα της άλλης.
Ο νέος εμπορικός διακανονισμός τούς δίνει τη δυνατότητα να αποφεύγουν τη χρήση δολαρίων και έτσι να παρακάμπτουν τις επιπτώσεις από κυρώσεις που τους έχουν υποβληθεί, στη μεν Ρωσία λόγω της εισβολής της στην Ουκρανία, στο δε Ιράν εξαιτίας του πυρηνικού του προγράμματος.
Τα ιρανικά ΜΜΕ ανέφεραν ότι το νέο σύστημα θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση των δολαρίων κατά 3 δισ. ετησίως. Το διμερές εμπόριο μεταξύ Ιράν και Ρωσίας είχε αξία 4 δισ. δολαρίων το 2021, αλλά με τη Δύση να τους επιβάλλει κυρώσεις, οι δύο χώρες ευελπιστούν να αυξήσουν σύντομα τις διμερείς εμπορικές συναλλαγές τους στα 8 δισ. δολάρια.
Αισιοδοξία για επέκταση του το νέου διμερούς συστήματος
Ιρανοί αξιωματούχοι ευελπιστούν να επεκταθεί το νέο διμερές σύστημα διακανονισμού ώστε να συμπεριλάβει τα νομίσματα και άλλων βασικών εμπορικών εταίρων της Τεχεράνης, όπως η τουρκική λίρα, η ινδική ρουπία και το ντιρχάμ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Σε μια τέτοια περίπτωση, θα προκύψει ένα δίκτυο συμφωνιών που θα επιτρέπει στο Ιράν να πραγματοποιεί εμπορικές συναλλαγές χωρίς να χρειάζεται να καταφεύγει στο δολάριο ή το ευρώ. Ωστόσο, τα αντισυμβαλλόμενα μέρη μπορεί να εξακολουθούν να είναι επιφυλακτικά σταθμίζοντας τον κίνδυνο να εμπλακούν δευτερογενώς σε κυρώσεις.
Η Ρωσία διαθέτει ήδη το δικό της σύστημα τραπεζικών μηνυμάτων, το SPFS (Sistema Peredachi Finansovykh Soobscheniy), το οποίο δημιουργήθηκε μετά την εισβολή στην Κριμαία το 2014. Οι Financial Times ανέφεραν τον προηγούμενο Μάρτιο ότι το εν λόγω σύστημα χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο από τις τράπεζες για πληρωμές εντός της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης, δηλ. σε γειτονικά κράτη μιας της Ρωσίας όπως οι Αρμενία, Λευκορωσία, Καζακστάν και Κιργιστάν. Το Ιράν έχει ξεκινήσει τις διαβουλεύσεις για να ενταχθεί στο SPFS.
Στα τέλη Ιουλίου, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας του Ιράν δήλωσε στα ΜΜΕ της χώρας του ότι «Δύο κράτη που θέλουν να αποδολαριοποιήσουν τις συναλλαγές τους πρέπει να αναπτύξουν ένα ειδικό σύστημα παρόμοιο με το Swift. Πρακτικά έχουμε καταλήξει σε μια επωφελή συμφωνία».
Με αυτές τις πρωτοβουλίες, Ρωσία και Ιράν ακολουθούν τον δρόμο που χάραξαν άλλες χώρες στην προσπάθειά τους για τη μέγιστη δυνατή απεξάρτηση από τα δυτικά δίκτυα.
ΠΗΓΗ: capital.gr
