Ένας δικτάτορας γίνεται απρόβλεπτος όταν δεν του δίνουν σημασία, ή όταν παραβλέπουν τις λεπτομέρειες που συνθέτουν τη συμπεριφορά του και εν γένει τον τρόπο ζωής του. Διότι μπορεί η δυτική μας κουλτούρα να μην έπαιρνε στα σοβαρά τις επιδόσεις του Πούτιν στο τζούντο, τη γυμνόστηθη περιβολή του στο ψάρεμα, ή την επίδειξη των ιππευτικών του ικανοτήτων, αλλά ως δυτικοί διαπράξαμε ένα σοβαρό λάθος υποτιμώντας το ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο το οποίο επιμελώς φρόντισε να χαράξει εντός και εκτός Ρωσίας.
του Χάρη Παυλίδη
Ο Πρόεδρος Πούτιν δεν έγινε ξαφνικά αυταρχικός ηγέτης και προφανώς δεν είναι η εισβολή στην Ουκρανία η αιτία που στα μάτια των δυτικών μοιάζει ολοένα και περισσότερο με τον Στάλιν. Επί της ουσίας ο Πούτιν επεδίωξε να φαίνεται στα μάτια των συμπατριωτών του ως ένας «ισχυρός» ηγέτης, εν πολλοίς ως ένας «αδίστακτος» ηγέτης σύμφωνα με την ιστορικότητα της έννοιας όπως αυτή μεταφράζεται στη συνείδηση του ρώσικου λαού. Τα υψηλά ποσοστά δημοφιλίας του επιβεβαιώνουν ότι έγινε ο «πατερούλης» που ήθελαν οι Ρώσοι. Κι αυτό φάνηκε όταν λίγο πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, παραποίησε την ιστορία προκειμένου να επιρρίψει ευθύνες στον Λένιν!
Ο Πούτιν έχει πείσει τον εαυτό του, όπως όλοι άλλωστε οι παρανοϊκοί δικτάτορες, ότι η Ουκρανία ανήκει ιστορικά και πολιτισμικά στη Ρωσία! «Είμαστε ένας λαός», είπε στην παραληρηματική ομιλία του. Στον φανταστικό κόσμο του Πούτιν η φιλελεύθερη Δύση είναι υπεύθυνη για τη δική του εισβολή στην Ουκρανία, ενώ η πραγματικότητα είναι ότι ο δικτάτορας δεν θέλει μια δημοκρατική, ευρωπαϊκή και ανεξάρτητη Ουκρανία δίπλα στη χώρα του. Μια Ουκρανία που για τους Ρώσους θα αποτελεί μέτρο σύγκρισης με το αντιδημοκρατικό και ολιγαρχικό καθεστώς της δικής τους χώρας. Σημειωτέον ότι όταν το ΝΑΤΟ χαιρέτισε το 2008 την επιθυμία της Ουκρανίας και της Γεωργίας να γίνουν μέλη της Συμμαχίας, μερικούς μήνες μετά έγινε η εισβολή στη Γεωργία.
Στις αρχές του 2014, οι διαδηλώσεις στο Κίεβο έγιναν η αιτία να βρει καταφύγιο στη Ρωσία ο διεφθαρμένος Πρόεδρος Γιανουκόβιτς. Τότε ο Πούτιν θεώρησε την επιθυμία της Ουκρανίας να ενταχθεί στην ΕΕ ως προδοσία κατά της Ρωσίας. Τώρα, όπως και τότε, θεωρεί ότι επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά στρέφεται κατά της χώρας του. Αυτό ήταν μέρος αυτού του αταβιστικού φόβου των Ρώσων να περικυκλωθούν, και της ιδέας ότι ολόκληρος ο κόσμος είναι εναντίον της Ρωσίας. Στην πραγματικότητα, όμως ο Πούτιν ακολουθεί τη σταλινική πολιτική του περασμένου αιώνα. «Δεν σκοπεύουμε να καταλάβουμε την Ουκρανία», δήλωσε όταν εισέβαλε στην Ουκρανία. Μπορεί να συνεχίσει να επιμένει ότι δεν έχει σχέδια να ενσωματώσει την Ουκρανία στη Ρωσία, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υιοθετήσει τον τρόπο λειτουργίας του Στάλιν το 1945, όταν οι Κόκκινοι προχωρούσαν στην Κεντρική Ευρώπη.
Είναι πασίδηλο ότι ο Πούτιν, όπως και ο Στάλιν, σκοπεύει να εγκαταστήσει τη δική του κυβέρνηση-μαριονέτα στο Κίεβο. Και στην προκειμένη περίπτωση μπορεί η ιστορία να μην επαναληφθεί, αλλά είναι προφανές ότι η Ρωσία, περισσότερο από οποιοδήποτε κράτος, είναι αιχμάλωτη του παρελθόντος της το οποίο ο Πούτιν επιχειρεί να αναβιώσει. Και το επικίνδυνο είναι ότι πέραν της μεγαλομανίας που συνήθως συνοδεύει τον ψυχισμό κάθε δικτάτορα, ο Πούτιν επιπλέον διακατέχεται από φοβίες όπως φάνηκε από τον τρόπο που υποδέχθηκε τον Πρόεδρο Μακρόν λόγω της Covid-19. Η ολοένα και πιο παρορμητική συμπεριφορά του, οι ασυνάρτητοι μονόλογοί του, δείχνουν έναν ηγέτη ψυχικά ασταθή που κρατάει στα χέρια ένα από τα μεγαλύτερα πυρηνικά οπλοστάσια στο κόσμο. Αυτό και μόνο καθιστά την κατάσταση κάτι περισσότερο από περίπλοκη. Την καθιστά επικίνδυνη για την ανθρωπότητα και αυτό οφείλει να προβληματίσει πρωτίστως τους Ρώσους που έχουν χρέος να δράσουν συντονισμένα ώστε να ανατρέψουν τον δικτάτορα.
