Σε μια στρατηγική πρωτοβουλία για την οικονομική εξυγίανση του κρατικού μητρώου, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) προχωρά μεθοδικά στην αποτύπωση και ορθολογική διαχείριση των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το δημόσιο, στο πλαίσιο της επιχείρησης «Καθαρό Μητρώο». Στόχος είναι η ενίσχυση των δημοσίων εσόδων και η σαφής απεικόνιση της πραγματικής κατάστασης των οικονομικών του κράτους.
Χρέη-μαμούθ και ανεπίδεκτες οφειλές
Οι συνολικές οφειλές προς το Δημόσιο ανέρχονται σε περίπου 108,4 δισεκατομμύρια ευρώ, με πάνω από 10 δισ. ευρώ να θεωρούνται πρακτικά ανεπίδεκτα είσπραξης. Τα χρέη αυτά προέρχονται από πτωχευμένες εταιρείες, αποβιώσαντες χωρίς κληρονόμους ή φυσικά πρόσωπα χωρίς κανένα καταγεγραμμένο περιουσιακό στοιχείο.
Μέχρι στιγμής, 26,3 δισ. ευρώ έχουν ήδη ενταχθεί στο ειδικό μητρώο ανεπίδεκτων είσπραξης, με στόχο τον εξορθολογισμό των κρατικών εσόδων. Η ένταξη στο μητρώο αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2025, «παγώνοντας» προσωρινά τις σχετικές υποχρεώσεις και στρέφοντας την προσπάθεια είσπραξης σε πιο ρεαλιστικές περιπτώσεις.
Ποια χρέη χαρακτηρίζονται ανεπίδεκτα
Σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ), απαιτείται πλήρης εξάντληση των δυνατοτήτων εντοπισμού περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη ή των συνυπόχρεων προσώπων. Τα βασικά κριτήρια περιλαμβάνουν:
- Έλλειψη περιουσιακών στοιχείων ή απαιτήσεων από τρίτους
- Υποβολή ποινικής δίωξης όπου είναι αναγκαίο
- Αντικειμενική αδυναμία είσπραξης
- Περιουσία μικρής αξίας (κάτω του 5% της βασικής οφειλής, έως 100.000 € για ακίνητα και 30.000 € για κινητά)
Η διαδικασία διαφέρει ανάλογα με το ύψος της οφειλής:
- Έως 300.000 €: Αρμόδιες οι τοπικές ΔΟΥ και τελωνεία
- 300.000 – 3.000.000 €: Απαιτείται έγκριση του Διοικητή της ΑΑΔΕ
- Πάνω από 3.000.000 €: Η απόφαση λαμβάνεται μετά από εισήγηση της Επιχειρησιακής Μονάδας Είσπραξης
Ο χαρακτηρισμός δεν συνεπάγεται διαγραφή της οφειλής. Αντίθετα, αναστέλλεται η είσπραξη για έως 10 έτη, διατηρώντας το δικαίωμα επανενεργοποίησης σε περίπτωση αλλαγής στοιχείων.
Τι σημαίνει η ένταξη στο μητρώο
Με την ένταξη μιας οφειλής στο ειδικό μητρώο:
- Αναστέλλεται η παραγραφή της
- Δεν εκδίδονται φορολογικά πιστοποιητικά
- Δεσμεύονται τραπεζικοί λογαριασμοί και θυρίδες
- Επιτρέπεται συμψηφισμός ή κατάσχεση αν εντοπιστούν νέα στοιχεία
Εντατικοποίηση των εισπρακτικών δράσεων
Παράλληλα, η ΑΑΔΕ επικεντρώνεται στην είσπραξη των υπολοίπων 81 δισ. ευρώ σε ενεργές οφειλές. Για το 2025 έχει τεθεί ως στόχος η ανάκτηση τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ, με στοχευμένες ενέργειες, όπως τηλεφωνικές ειδοποιήσεις σε 60.000 οφειλέτες.
Επιπλέον, βρίσκονται σε εξέλιξη ευνοϊκές ρυθμίσεις:
- Προς Δήμους: Έως 60 δόσεις, από 50 € ανά δόση, με εκπτώσεις έως 95% για ευάλωτες ομάδες
- Προς Εφορία: Επιτόκιο 4,34% για 12 δόσεις, 5,84% για περισσότερες, και 7,34% για δεύτερες ρυθμίσεις
Διαφάνεια μέσω δημοσιοποίησης
Στις 30 Ιουνίου 2025, η ΑΑΔΕ και ο e-ΕΦΚΑ θα δώσουν στη δημοσιότητα λίστα με τους μεγαλύτερους οφειλέτες, όσους χρωστούν πάνω από 150.000 € για διάστημα άνω του έτους. Η κίνηση αποσκοπεί στην ενίσχυση της διαφάνειας και της κοινωνικής πίεσης για συμμόρφωση.
