Είκοσι πέντε χρόνια μετά το ψήφισμα 1325 του συμβουλίου ασφάλειας του ΟΗΕ, νιώθω πως η συζήτηση γύρω από τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια παραμένει εγκλωβισμένη σε ένα επίπεδο επιθυμιών και διακηρύξεων, την ώρα που η ίδια η γεωπολιτική πραγματικότητα απαιτεί κάτι πολύ πιο πρακτικό, πιο επείγον και πιο ώριμο.
Όταν παγκοσμίως η έννοια της «σύγκρουσης» έχει αλλάξει, από την Ουκρανία μέχρι τη Γάζα, από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ μέχρι το Σουδάν, πλέον οι πόλεμοι δεν είναι απλές τοπικές υποθέσεις. Είναι συγκρούσεις με παγκόσμιες επιπτώσεις, με επισιτιστικές κρίσεις, με μεταναστευτικά κύματα, με ενεργειακές ανακατατάξεις, με απειλές κυβερνοεπιθέσεων. Και μέσα σε αυτό το χάος, η φωνή των γυναικών παραμένει υποεκπροσωπημένη, συχνά σιωπηλή, συχνά αποκλεισμένη.
Το παράδοξο είναι πως σε κάθε έναν από αυτούς τους πολέμους, οι γυναίκες έχουν αποδειχθεί καθοριστικές.
Στην Ουκρανία, χιλιάδες γυναίκες συμμετέχουν στην άμυνα, στην οργάνωση της κοινωνικής συνοχής, στη διατήρηση υποδομών και υπηρεσιών μέσα σε συνθήκες διάλυσης. Στη Γάζα, γυναίκες δημοσιογράφοι και ερευνήτριες είναι συχνά οι μόνες που καταγράφουν την πραγματικότητα στο έδαφος. Στο Σουδάν, οργανώσεις γυναικών κρατούν ολόκληρες κοινότητες ζωντανές χωρίς καμία κρατική δομή.
Κι όμως, όταν έρχεται η ώρα των διαπραγματεύσεων, αυτές οι ίδιες γυναίκες μένουν απ’ έξω. Το αποτέλεσμα; Συμφωνίες εύθραυστες, με ημερομηνία λήξης. Συμφωνίες που η ιστορία μάς έχει δείξει ξανά και ξανά πως δεν αντέχουν.
Γιατί λοιπόν συνεχίζουμε να θεωρούμε τη γυναικεία συμμετοχή «δευτερεύουσα» ή «διευκολυντική»;
Μέσα σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον που γίνεται όλο και πιο ασταθές, εγώ βλέπω το αντίθετο, η ένταξη των γυναικών στη λήψη αποφάσεων δεν είναι μόνο θέμα δικαιοσύνης, είναι θέμα αποτελεσματικότητας. Είναι θέμα στρατηγικής.
Αν θέλουμε ειρήνη που να αντέχει στον χρόνο και στα συμφέροντα των μεγάλων παικτών, πρέπει να επενδύσουμε σοβαρά εκεί όπου η ειρήνη χτίζεται πραγματικά, στις τοπικές δομές, στις κοινότητες, σε αυτούς που κουβαλούν την καθημερινότητα μέσα στη σύγκρουση. Κι αυτοί, τις περισσότερες φορές...είναι οι γυναίκες.
Σε αυτό το περιβάλλον, η 25η επέτειος του ψηφίσματος του 2000, δεν μπορεί να είναι τελετουργική. Για μένα είναι μια σκληρή υπενθύμιση ότι χωρίς τις γυναίκες, η ειρήνη παραμένει μια ωραία ιδέα που καταρρέει στην πρώτη δοκιμασία.
Άλλωστε, η ειρήνη δεν είναι αφηρημένη έννοια. Και σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι μια απόφαση που δεν μπορεί να παρθεί χωρίς τις γυναίκες.
