Η λειτουργία του μετρό της Θεσσαλονίκης με το «ανοικτό αρχαιολογικό μουσείο» στους σταθμούς ήταν ένα στοίχημα που κερδήθηκε ύστερα από μισόν αιώνα. Η επιστροφή των κλεμμένων από τον Ελγιν Μαρμάρων και Γλυπτών του Παρθενώνα, δεν είναι το ίδιο «εύκολο», καθώς αποτελεί εθνικό στόχο σχεδόν από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους. Αυτό το γνωρίζει τόσο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που σήμερα θα βρίσκεται στο Λονδίνο, όσο και η ελληνική «διαπραγματευτική ομάδα» που μετέχει στις προσπάθειες να γίνει πραγματικότητα η επανένωση του μνημείου του παγκόσμιου πολιτισμού. Η συγκυρία που έχει διαμορφωθεί κάνει το ζήτημα του επαναπατρισμού των Γλυπτών του Παρθενώνα, σε ένα τάιμινγκ ευνοϊκό για την Ελλάδα: η κοινή γνώμη της Βρετανίας στηρίζει το ελληνικό αίτημα και οι διαβουλεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με το Βρετανικό Μουσείο συνεχίζονται, με τις δύο πλευρές να αναζητούν μία λύση αμοιβαία επωφελή.
Ένα διαρκές αίτημα
Οπως τόνισε ο πρωθυπουργός, στη συνέντευξη που παραχώρησε το Σάββατο, το θέμα το ξεκίνησε η κυβέρνησή του, είναι ένα θέμα που συζητείται με το Βρετανικό Μουσείο και η συζήτηση αυτή είναι ενεργή. Οταν επιστρέψουν –και η στιγμή της επιστροφής των Γλυπτών θα έρθει– θα είναι και μια δικαίωση για τη Μελίνα Μερκούρη. Μπορεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης να θέλει διπλωματικά να το διαχωρίσει από τις σχέσεις της Ελλάδας με τη Βρετανία, αλλά είναι βέβαιο ότι στην πρώτη επίσημη επαφή με τον Βρετανό ομόλογό του Κιρ Στάρμερ, αύριο, θα το συζητήσει τονίζοντας, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ότι πρόκειται για «διαρκές αίτημα» που αυτήν τη στιγμή «συζητείται με το… Βρετανικό Μουσείο».
Βέβαια, το γεγονός ότι ο Κιρ Στάρμερ από την εποχή που ήταν ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο Ηνωμένο Βασίλειο είχε ταχθεί υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στον τόπο τους εκτιμάται ότι μετρά θετικά.
Το ραντεβού μεταξύ των δυο ηγετών θα πραγματοποιηθεί περίπου δύο βδομάδες μετά το δημοσίευμα του εμβληματικού «Economist», που ανέφερε ότι το 2025 θα υπάρξουν εξελίξεις. «Το 2025 τα Γλυπτά του Παρθενώνα μπορεί τελικά να μετακινηθούν ή τουλάχιστον οι διαπραγματεύσεις για το καθεστώς τους να κάνουν ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός» έγραψε το περιοδικό στην ετήσια έκδοσή του για τις προβλέψεις της επόμενης χρονιάς, επισημαίνοντας ότι από τη μια το Βρετανικό Μουσείο και από την άλλη η βρετανική κυβέρνηση φαίνονται έτοιμοι για συμφωνία με την Ελλάδα. «Ενας νόμος του 1963 απαγορεύει στο Μουσείο να παραχωρήσει τους θησαυρούς του και η κυβέρνηση δεν είναι πιθανόν να τον αλλάξει», υπογράμμιζε το «Economist», όμως αμέσως μετά διευκρίνιζε πως τόσο ο πρόεδρος του μουσείου Τζορτζ Οσμπορν όσο και ο νέος διευθυντής του, ο «μεταρρυθμιστής», όπως τον χαρακτήριζε, Νίκολας Κάλιναν, είναι υπέρ της λύσης ενός μακροπρόθεσμου δανεισμού των Γλυπτών «με αντάλλαγμα ίσως άλλες αρχαιότητες από την Ελλάδα», όπως έγραφε χαρακτηριστικά. Παράλληλα δε έκανε αναφορά στη δήλωση του Βρετανού πρωθυπουργού, Κιρ Στάρμερ, πως αν υπάρξει συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών ο ίδιος δεν θα σταθεί εμπόδιο.
Γεωπολιτικές εξελίξεις
Πάντως, ο κ. Μητσοτάκης δεν σκοπεύει να μονοπωλήσει τη συζήτηση με τον Κιρ Στάρμερ με το θέμα της επιστροφής των Μαρμάρων, γιατί η πρώτη επίσημη συνάντηση γίνεται σε μία κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία για τη Δύση και στην ατζέντα βρίσκονται οι εξελίξεις στα δύο μεγάλα πολεμικά μέτωπα, της Ουκρανίας και της Μέσης Ανατολής.
Παράλληλα, όπως επισημαίνουν πηγές της ελληνικής κυβέρνησης, η συνάντηση αποτελεί ευκαιρία για επανεκκίνηση και αναβάθμιση των διμερών σχέσεων σε όλα τα επίπεδα, ενώ αναμένεται να δοθεί έμφαση στη συνεργασία στους τομείς της ναυτιλίας, της έρευνας και της καινοτομίας και του τουρισμού (το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η δεύτερη πιο σημαντική τουριστική αγορά για την Ελλάδα).
Στην ατζέντα αναμένεται να βρεθεί και το Μεταναστευτικό –καθώς, όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, η Ελλάδα αναγνωρίζεται στη Μεγάλη Βρετανία ως επιτυχημένο παράδειγμα, ιδιαίτερα στη φύλαξη και προστασία των συνόρων– όπως και ο συντονισμός των δύο χωρών εν όψει της θητείας της Ελλάδας ως μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας κατά τη διετία 2025-26.
Από την άλλη, οι επενδυτικές ευκαιρίες που παρουσιάζονται στην Ελλάδα, αλλά και οι ελληνικές πρωτοβουλίες στο θέμα της τεχνητής νοημοσύνης, είναι ζητήματα που θα απασχολήσουν τόσο τη συνάντηση, αλλά και την παρουσία του κ. Μητσοτάκη στο Λονδίνο. Ο πρωθυπουργός θα ανοίξει όπως και πέρυσι το Επενδυτικό Συνέδριο που διοργανώνει το Ελληνικό Χρηματιστήριο σήμερα, ενώ θα συμμετάσχει και σε Workshop που οργανώνει το Ινστιτούτο Μπλερ με θέμα την τεχνητή νοημοσύνη.
