H Ρωσία φαίνεται ότι οδηγείται στην πρώτη χρεοκοπία της εδώ και δεκαετίες, καθώς ορισμένοι κάτοχοι ομολόγων της ανέφεραν ότι δεν έλαβαν τη Δευτέρα ληξιπρόθεσμους τόκους μετά τη λήξη της κρίσιμης ημερομηνίας την προηγούμενη ημέρα.
Οι πληρωμές αφορούν τόκους ύψους 100 εκατ. δολαρίων για δύο ρωσικά ομόλογα, το πρώτο με νόμισμα αναφοράς το δολάριο και το δεύτερο με νόμισμα αναφοράς το ευρώ, οι οποίοι έπρεπε να πληρωθούν στις 27 Μαΐου, με την περίοδο χάριτος των 30 ημερών να λήγει την Κυριακή.
Το ρωσικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε ότι έκανε δύο πληρωμές στο εγχώριο Εθνικό Αποθετήριο για Διακανονισμούς (National Settlement Depository, NSD) σε ευρώ και δολάρια, προσθέτοντας ότι εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις του.
Ορισμένοι ομολογιούχοι από το Ταϊβάν δεν είχαν πληρωθεί τη Δευτέρα, όπως δήλωσαν πηγές στο Reuters. Για πολλούς ομολογιούχους, η μη κατάθεση των οφειλόμενων χρημάτων στους λογαριασμούς τους συνιστά αθέτηση πληρωμής.
Χωρίς να αναγράφεται στο ενημερωτικό δελτίο (για την έκδοση των ομολόγων) κάποια συγκεκριμένη προθεσμία, δικηγόροι ανέφεραν ότι η Ρωσία μπορεί να έχει προθεσμία έως το τέλος της επόμενης εργάσιμης ημέρας για να πληρώσει τους ομολογιούχους.
Η νομική πλευρά αναφορικά με τα ομόλογα φαίνεται περίπλοκη. Τα ρωσικά ομόλογα εκδόθηκαν με μία ασυνήθιστη ποικιλία όρων, αλλά και ένα όλο και μεγαλύτερο επίπεδο αμφισημιών για τις πιο πρόσφατες εκδόσεις, όταν η Μόσχα ήταν ήδη αντιμέτωπη με κυρώσεις για την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και μία υπόθεση δηλητηριασμού στη Βρετανία το 2018.
Κατά κάποιον τρόπο, η Ρωσία έχει ήδη κηρυχθεί σε χρεοκοπία. Μία Επιτροπή Παραγώγων έχει αποφανθεί πως έχει υπάρξει «πιστωτικό γεγονός» για κάποια από τα χρεόγραφά της, προκαλώντας την αποπληρωμή των ασφάλιστρων για την αθέτηση πληρωμών (CDS) κάποιου ρωσικού χρέους. H αποπληρωμή των CDS προκλήθηκε από την αδυναμία της Ρωσίας να πληρώσει τόκους 1,9 εκατ. δολαρίων που ήταν ληξιπρόθεσμοι στις αρχές Απριλίου.
Μέχρι την εισβολή στην Ουκρανία, μία κρατική χρεοκοπία φαινόταν αδιανόητη, με τα ρωσικά ομόλογα να έχουν επενδυτική διαβάθμιση. Μία χρεοκοπία θα ήταν επίσης ασυνήθιστη καθώς η Ρωσία έχει τα κεφάλαια για να εξυπηρετήσει το χρέος της.
Η Ρωσία αντιμετώπισε δυσκολίας στην πραγματοποίηση πληρωμών για τα ομόλογά της, συνολικού ύψους 40 δισ. δολαρίων, μετά την εισβολή της στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, επειδή οι σαρωτικές κυρώσεις της Δύσης απέκοψαν ουσιαστικά τη χώρα από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν υπάρχει λόγος να χρεοκοπήσει η Ρωσία, σημειώνοντας ότι δεν μπορεί να πληρώσει τους ομολογιούχους λόγω των κυρώσεων, κατηγορώντας τη Δύση ότι επιχειρεί να την εξωθήσει σε μία τεχνητή χρεοκοπία.
Οι προσπάθειες της Ρωσίας να αποφύγει την πρώτη μεγάλη αθέτηση πληρωμών για διεθνή ομόλογά της μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων πριν από έναν και πλέον αιώνα, προσέκρουσαν σε ένα αξεπέραστο εμπόδιο στα τέλη Μαΐου, όταν η Υπηρεσία Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ (OFAC) ουσιαστικά μπλόκαρε τη δυνατότητα της Μόσχας να κάνει πληρωμές.
«Από τον Μάρτιο, θεωρούσαμε ότι η χρεοκοπία της Ρωσίας είναι πιθανόν αναπόφευκτη και το ερώτημα ήταν μόνο πότε θα συνέβαινε», δήλωσε στο Reuters ο επικεφαλής για κρατικές δικαστικές υποθέσεις της νομικής εταιρείας.
Aν και μία επίσημη χρεοκοπία θα ήταν σε μεγάλο βαθμό συμβολική, δεδομένου ότι η Ρωσία δεν μπορεί να δανεισθεί σήμερα από το εξωτερικό και ούτε το χρειάζεται χάρη στα μεγάλα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, το στίγμα θα αυξήσει πιθανόν το κόστος δανεισμού της στο μέλλον.
Τι απαντά το Κρεμλίνο
Το Κρεμλίνο απέρριψε σήμερα τους ισχυρισμούς ότι αθέτησε πληρωμές εξωτερικού χρέους της χώρας για πρώτη φορά εδώ και πάνω από έναν αιώνα, μετά τη λήξη περιόδου χάριτος για την πληρωμή τόκων ύψους 100 εκατ. δολαρίων.
Σε τηλεδιάσκεψη με δημοσιογράφους, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι η Ρωσία προχώρησε στις πληρωμές ομολόγων που έπρεπε να γίνουν τον Μάιο, αλλά το γεγονός ότι μπλοκαρίστηκαν από τη Euroclear λόγω των κυρώσεων της Δύσης σε βάρος της Ρωσίας δεν «είναι δικό μας πρόβλημα».
Η Ρωσία αντιμετωπίζει δυσκολίες στην πραγματοποίηση πληρωμών για ομόλογα ύψους 40 δισεκ. δολαρίων από τότε που ξεκίνησε η εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, καθώς οι σαρωτικές κυρώσεις έχουν ουσιαστικά αποκόψει τη χώρα από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και έχουν καταστήσει τα περιουσιακά της στοιχεία απρόσιτα για πολλούς επενδυτές.
Η Ρωσία εδώ και καιρό υποστηρίζει ότι έχει τα χρήματα να πληρώσει, χαρακτηρίζοντας την αθέτηση πληρωμών τεχνητή, καθώς οι κυρώσεις παρεμποδίζουν τους ξένους ομολογιούχους από το να λάβουν μετρητά. Σήμερα, Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι η αθέτηση πληρωμών έδειξαν πόσο δραματικά επηρεάζουν οι κυρώσεις τη ρωσική οικονομία.
Περίπου το ήμισυ των ρωσικών αποθεμάτων σε χρυσό και συνάλλαγμα –περίπου 300 δισεκ. δολάρια– μπλοκαρίστηκαν από τις κυρώσεις που επέβαλε η Δύση αφού η Μόσχα απέστειλε τα στρατεύματά της στην Ουκρανία.
«Η θέση μας είναι γνωστή. Τα διαθέσιμά μας έχουν μπλοκαριστεί παρανόμως και όλες οι απόπειρες να χρησιμοποιηθούν αυτά τα διαθέσιμα είναι επίσης παράνομες και ισοδυναμούν με ξεκάθαρη κλοπή», δήλωσε ο Πεσκόφ.
Η εταιρία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Euroclear δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχόλιο.
Σε ένα ακόμα βήμα για διεύρυνση των κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας, η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες, Κυριακή, ότι η Βρετανία, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και ο Καναδάς θα απαγορεύσουν τις νέες εισαγωγές ρωσικού χρυσού.
Ερωτηθείς εάν η Ρωσία θα μπορεί να ανακατευθύνει τον χρυσό της στη Ασία, όπου βρίσκονται οι βασικοί καταναλωτές, ο Πεσκόφ δήλωσε ότι η παγκόσμια αγορά πολύτιμων μετάλλων είναι «αρκετά μεγάλη».
«Όπως με όλα τα άλλα προϊόντα, φυσικά, εάν μία αγορά χάσει την ελκυστικότητά της, υπάρχει ανακατεύθυνση προς εκεί όπου οι συνθήκες είναι πιο βολικές», πρόσθεσε ο Πεσκόφ.
