Ευρωπαϊκή Ένωση και Ηνωμένες Πολιτείες συζήτησαν για συνεργασία σχετικά με τη μείωση της εξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, την επιτάχυνση της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια, καθώς και την ανάγκη ανταπόκρισης στις εξελισσόμενες ανάγκες επισιτιστικής ασφάλειας παγκοσμίως, αναφέρει η ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Σήμερα ο Τζο Μπάιντεν θα συναντηθεί με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η συνάντηση αναμένεται να επικεντρωθεί στην υπό διαπραγμάτευση συμφωνία για νέες παραδόσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) από τις ΗΠΑ στην ΕΕ.
Οι ηγέτες της ΕΕ και ο Τζο Μπάιντεν, συζήτησαν τη συντονισμένη και ενιαία απάντηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών στην “απρόκλητη και αδικαιολόγητη” στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Εξέτασαν τις συνεχιζόμενες προσπάθειές τους για επιβολή οικονομικού τιμήματος στη Ρωσία και τη Λευκορωσία, καθώς και την ετοιμότητά τους να υιοθετήσουν πρόσθετα μέτρα και να σταματήσουν κάθε προσπάθεια παράκαμψης των κυρώσεων.
Οι ηγέτες συζήτησαν τις επείγουσες ανάγκες που προκαλούνται από την επιθετικότητα της Ρωσίας, δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων των γειτονικών χωρών που φιλοξενούν πρόσφυγες, και τόνισαν την ανάγκη να εγγυηθεί η Ρωσία ανθρωπιστική πρόσβαση σε όσους πλήττονται από τη βία ή διαφεύγουν από τη βία.
Επίσης, εξέφρασαν ικανοποίηση για την έναρξη διεθνών ερευνών, μεταξύ άλλων από τον Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, και τις συνεχιζόμενες προσπάθειες συλλογής στοιχείων για φρικαλεότητες.
Οι ηγέτες συμφώνησαν παράλληλα, σχετικά με τη σημασία της ενίσχυσης της δημοκρατικής ανθεκτικότητας στην Ουκρανία, τη Μολδαβία και την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής εταιρικής σχέσης.
Τέλος, οι ηγέτες υπογράμμισαν τη σημασία της ενίσχυσης της διατλαντικής ασφάλειας και άμυνας, μεταξύ άλλων μέσω της ισχυρής συνεργασίας ΝΑΤΟ-ΕΕ, όπως περιγράφεται στη Στρατηγική Πυξίδα της ΕΕ.
Οι αντοχές της Δύσης σε κυρώσεις
Ο Τζο Μπάιντεν διατυμπάνισε χθες στις Βρυξέλλες την ενότητα της Δύσης, όμως ο αμερικανός πρόεδρος φάνηκε επίσης να δοκιμάζει τα όριά της, σε όρους κυρώσεων και στρατιωτικής κινητοποίησης έναντι της Ρωσίας.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε, ο 79χρονος Δημοκρατικός, που σήμερα θα μεταβεί στο Ζέτσνο, μερικές δεκάδες χιλιόμετρα από τα σύνορα της Πολωνίας με την Ουκρανία, διατράνωσε ότι το NATO «ποτέ, ποτέ δεν ήταν τόσο ενωμένο».
Όμως όταν μια δημοσιογράφος τον πίεσε σχετικά με την απουσία απτού αποτρεπτικού αποτελέσματος των δυτικών μέτρων στη Ρωσία, ο αμερικανός πρόεδρος, αμυνόμενος, άφησε να φανεί κάποιος εκνευρισμός.
«Οι κυρώσεις δεν έχουν αποτρεπτικό αποτέλεσμα ποτέ. Εσείς (σ.σ. οι δημοσιογράφοι) δεν σταματάτε να μιλάτε. Οι κυρώσεις δεν έχουν αποτρεπτικό αποτέλεσμα ποτέ», παραδέχθηκε ο κ. Μπάιντεν, έναν μήνα μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία κι ενώ οι άμαχοι πληρώνουν ολοένα πιο βαρύ τίμημα.
Κι αυτό παρότι οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν νέα τιμωρητικά μέτρα εναντίον των μελών του ρωσικού κοινοβουλίου και της ρωσικής κρατικής βιομηχανίας όπλων.
Ο σκοπός, σύμφωνα με τον αμερικανό πρόεδρο, είναι «να πονέσει» ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, όχι απλά για μερικές εβδομάδες, ή μερικούς μήνες, αλλά «για το υπόλοιπο της χρονιάς» αν όχι περισσότερο. «Αυτό θα τον σταματήσει».
Από πλευράς συμβολισμού, που αντίθετα με τον προκάτοχό του Ντόναλντ Τραμπ διεκδικεί τον ρόλο του «ηγέτη του ελεύθερου κόσμου», αναμφίβολα πέτυχε τον στόχο της κινητοποίησης που είχε θέσει πηγαίνοντας να συμμετάσχει στην τριάδα των συνόδων του NATO, της G7 και της ΕΕ.
«Ελπίδα»
Οι δυτικοί ηγέτες ανταγωνίστηκαν στα μηνύματα ενότητας και αυστηρότητας έναντι της Ρωσίας αλλά και έναντι της Κίνας, που ο Τζο Μπάιντεν είπε πως έχει την «ελπίδα» ότι δεν θα σπεύσει να διασώσει το ρωσικό πολεμικό εγχείρημα.
Όμως ο αμερικανός πρόεδρος φάνηκε επίσης να δοκιμάζει τα όρια της δράσης των δυτικών χωρών.
Σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις, μετά τις ριπές κυρώσεων των πρώτων εβδομάδων, οι τρεις σύνοδοι δεν οδήγησαν –πράγμα που αναμενόταν εξάλλου– σε θεαματικές αποφάσεις.
Σε ό,τι αφορά την ενέργεια, κυριολεκτικά την πηγή της δύναμης της Ρωσίας, αφού από τις εξαγωγές εξασφαλίζει το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της, οι Αμερικανοί εξακολουθούν να αναγνωρίζουν ότι μολονότι εκείνοι μπόρεσαν, αφού παράγουν πετρέλαιο, να προχωρήσουν στην επιβολή εμπάργκο στους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, δεν ισχύει το ίδιο για πολλές ευρωπαϊκές χώρες, που είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένες από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ωστόσο υπήρξε η δέσμευση των δυτικών πως η Ρωσία θα εμποδιστεί να χρησιμοποιήσει τον χρυσό της, ενώ, σύμφωνα με αμερικανό αξιωματούχο, έγινε πρόοδος στις συζητήσεις για να δοθούν στο Κίεβο πύραυλοι κατά πλοίων.
Οι ηγέτες του NATO ενέκριναν επίσης τη δημιουργία νέων τακτικών σχηματισμών στη Ρουμανία, την Ουγγαρία, τη Βουλγαρία και τη Σλοβακία, καθώς και την ενίσχυση των τεσσάρων που υπάρχουν ήδη στην Πολωνία και στις τρεις χώρες της Βαλτικής.
Η Ρωσία επέκρινε με σφοδρότητα την κίνηση, τονίζοντας πως οι κινήσεις της Δύσης δείχνουν πως αυτό που την ενδιαφέρει είναι να «συνεχιστούν» οι εχθροπραξίες.
Ο Τζο Μπάιντεν διεμήνυσε επίσης πως θα υπάρξει «αντίδραση» αν η Ρωσία, όπως λένε ότι φοβούνται οι Ουκρανοί και οι δυτικοί, χρησιμοποιήσει χημικά όπλα. Αλλά ο αμερικανός πρόεδρος, ο οποίος μέχρι τώρα απορρίπτει κατηγορηματικά την απευθείας στρατιωτική σύγκρουση με τη Μόσχα, δεν θέλησε να ξεκαθαρίσει ποια θα ήταν αυτή.
Ενώ ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υπενθύμισε πως τα κράτη μέλη του NATO δεν θέλουν να μετατραπούν σε «μέρη στην ένοπλη σύρραξη».
G7 εναντίον G20
Στον αμερικανό πρόεδρο υπενθυμίστηκε άλλωστε ότι η ενότητα που διαφήμισε έχει εμβέλεια που μέχρι τώρα τουλάχιστον δεν εκτείνεται πολύ πέρα από τα ανεπτυγμένα δυτικά κράτη.
Ο Τζο Μπάιντεν κάλεσε η Ρωσία να αποκλειστεί από την G20, όπως είχε εκδιωχθεί από την G8 –που έγινε έτσι G7– μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014.
Ωστόσο αναγνώρισε ότι η απόφαση αυτή επαφίεται στην ίδια την G20, σχήμα που δημιουργήθηκε για να προωθήσει τον διάλογο ανάμεσα στις παραδοσιακές βιομηχανικές δυνάμεις της G7 και αναδυόμενους οικονομικούς γίγαντες όπως η Κίνα, η Βραζιλία και η Ρωσία.
Η Ινδονησία, η χώρα η οποία ασκεί φέτος την εναλλασσόμενη προεδρία της G20, γνωστοποίησε χθες Πέμπτη ότι θα παραμείνει «αμερόληπτη». Η Κίνα έχει ήδη εκτιμήσει πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα πρέπει να είναι παρόν στη σύνοδο κορυφής που θα διεξαχθεί στα τέλη της χρονιάς. Η Βραζιλία, δια στόματος του υπουργού Εξωτερικών της Κάρλους Φράντσα, ξεκαθάρισε ότι είναι «σαφώς αντίθετη» στην ιδέα να εκδιωχθεί η Ρωσία από το κλαμπ.
Ενώ στο Μεξικό, άλλη χώρα μέλος της G20, ιδρύθηκε ένωση «μεξικανορωσικής φιλίας» από μέλη του κοινοβουλίου προσκείμενα στην κυβέρνηση του προέδρου Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ.
Πυρηνική άμυνα
Το NATO ενεργοποίησε τις άμυνές του για επιθέσεις με χημικά, βιολογικά και πυρηνικά όπλα, λόγω του φόβου ότι η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει τέτοια όπλα στην Ουκρανία, δήλωσε ο Γενς Στόλτενμπεργκ. Εξήγησε ότι οι 30 ηγέτες συμφώνησαν να στείλουν στην Ουκρανία μέσα «ανίχνευσης, προστασίας και ιατρικά εφόδια» και να της προσφέρουν «εκπαίδευση στην απορρύπανση και στη διαχείριση κρίσεων» αυτής της φύσης.
«Λαμβάνουμε μέτρα τόσο για να υποστηρίξουμε την Ουκρανία όσο και να αμυνθούμε», εξήγησε ο Νορβηγός.
Στις συνόδους του NATO και της ΕΕ απευθύνθηκε ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος επέκρινε για άλλη μια φορά το ότι δεν επιβλήθηκε ζώνη απαγόρευσης πτήσεων στη χώρα του και ζήτησε να σταλούν περισσότερα όπλα, συμπεριλαμβανομένων αρμάτων μάχης και αεροσκαφών.
Ωστόσο τόσο ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν όσο και ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς απέρριψαν το αίτημα για την επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων. «Υπάρχει ένα όριο και αυτό είναι να μη γίνουμε μέρη στη σύρραξη», επέμεινε ο κ. Μακρόν συμπληρώνοντας ότι «το όριο αυτό είναι κοινό για όλους τους συμμάχους».
Ο κ. Ζελένσκι χαιρέτισε το ότι γίνεται πλέον λόγος στην ΕΕ περί εισδοχής της Ουκρανίας «επιτέλους», αλλά πρόσθεσε «σας ζητώ — μην αργήσετε διότι αυτόν τον μήνα είδατε γιατί η Ουκρανία θα έπρεπε να είναι στην ΕΕ».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατηγόρησε τη Ρωσία πως διαπράττει εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία, με την τελική ανακοίνωση της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες να τονίζει πως η Μόσχα πρέπει να «λογοδοτήσει όπως ορίζει το διεθνές δίκαιο». Κάλεσε επίσης να δημιουργηθεί ταμείο αλληλεγγύης που θα βοηθήσει την Ουκρανία να ανακάμψει οικονομικά μετά τη ρωσική εισβολή.
