Προγράμματα μειωμένα δόσης που θα φτάνουν έως και τα δύο χρόνια για όσες επιχειρήσεις και νοικοκυριά έχουν πληγεί από την κρίση και μπήκαν σε μορατόριουμ πληρωμών, σχεδιάζουν οι τράπεζες. Τα νέα μέτρα διευκόλυνσης θα ξεκινήσουν από τον Ιανουάριο και θα εφαρμοστούν σταδιακά για όσες επιχειρήσει και νοικοκυριά βγαίνουν από το καθεστως του μορατόριουμ, δηλαδή του οριζόντιου μέτρου αναστολής πληρωμής της δόσης του δανείου τους, που ξεκίνησε από τον περασμένο Απρίλιο και αφορούσε αποκλειστικά τους συνεπείς δανειολήπτες.
Στην πλειονότητά τους αυτά τα μορατόριουμ λήγουν στο τέλος του 2020 έως και το πρώτο τρίμηνο του 2021 και οι τράπεζες καταστρώνουν την πολιτική για την επόμενη μέρα, προκειμένου αφενός να διευκολύνουν τους δανειολήπτες και αφετέρου να αποφύγουν τα δάνεια αυτά να κοκκινίσουν. Στη βάση αυτή σχεδιάζουν προγράμματα, τα οποία προβλέπουν σταδιακή επαναφορά της δόσης στα προ κρίσης επίπεδα σε ορίζοντα ενός ή δύο ετών. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής», η Εθνική Τράπεζα θα προσφέρει το πρόγραμμα «Εθνογέφυρα», που θα δίνει μειωμένη δόση έως και 50% για όλο το 2021 για τους πελάτες που τεκμηριωμένα αδυνατούν να πληρώσουν το αρχικό ποσό της δόσης. Η Alpha Bank προσανατολίζεται σε προγράμματα διετούς διευκόλυνσης με μειωμένη δόση του δανείου, ανάλογα με τις ανάγκες του οφειλέτη. Η διευκόλυνση δεν θα έχει οριζόντιο χαρακτήρα και θα πρέπει να δικαιολογείται από την οικονομική του κατάσταση. Σταδιακή επαναφορά της δόσης στα προ κρίσης επίπεδα ετοιμάζει για το 2021 και η Eurobank με κλιμάκωση της δόσης ανά τρίμηνο, ενώ η Τράπεζα Πειραιώς θα εφαρμόσει εξατομικευμένα προγράμματα, ανάλογα με τη μείωση του εισοδήματος που έχουν υποστεί οι πελάτες της.
Τα δάνεια που έχουν μπει σε μορατόριουμ από την αρχή της κρίσης αγγίζουν τα 25 δισ. ευρώ – κάποια από αυτά έχουν λήξει- και αφορούν περίπου 400.000 οφειλέτες. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, η Ελλάδα κατατάσσεται στην πρώτη πεντάδα των χωρών που έχει δώσει στους δανειολήπτες τα μεγαλύτερα μορατόριουμ, καθώς οι αναστολές που έχουν δοθεί από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες φθάνουν το 15% του χαρτοφυλακίου των δανείων τους. Στην κορυφή της κατάταξης και μάλιστα με διαφορά είναι οι κυπριακές τράπεζες, που έχουν θέσει σε αναστολή σχεδόν το 50% των δανείων τους, ενώ ακολουθεί η Ουγγαρία, η Πορτογαλία και η Κροατία.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η στρατηγική των τραπεζών στη διαχείριση αυτών των δανείων δεν είναι ενιαία. Καταστρώνεται σε συνεργασία με τις εταιρείες, στις οποίες οι τράπεζες έχουν αναθέσει τη διαχείρισή τους, δηλαδή τους servicers. Ετσι, η Τράπεζα Πειραιώς έχει αναθέσει τη διαχείριση στην Intrum, η Eurobank στην do Value, η Alpha Bank στην Cepal, ενώ αντίθετα η Εθνική διαχειρίζεται τα κόκκινα δάνεια των πελατών της εσωτερικά.
Να σημειωθεί ότι τα μορατόριουμ δόθηκαν σε συνεπείς οφειλέτες, δηλαδή σε όσους εξυπηρετούσαν κανονικά το δάνειό τους έως τον Φεβρουάριο του 2020. Για τα νοικοκυριά δόθηκε αναστολή πληρωμής στις δόσεις των στεγαστικών και καταναλωτικών τους δανείων, ενώ στις επιχειρήσεις δόθηκε απαλλαγή καταβολής του κεφαλαίου με υποχρέωση πληρωμής μόνο τόκων. Ετσι, τα νέα μέτρα διευκόλυνσης που σχεδιάζονται θα αφορούν κυρίως αυτή την κατηγορία πελατών, προκειμένου να μπορέσουν να επανέλθουν στα προ κρίσης επίπεδα, χωρίς τα δάνεια αυτά να κοκκινίσουν.
Αυτό δεν σημαίνει ότι όσοι είχαν κόκκινο δάνειο από το παρελθόν δεν μπορούν να το ρυθμίσουν. Ο χειρισμός όμως αυτής της κατηγορίας δανείων δεν είναι πάντα υπόθεση των τραπεζών, αφού σημαντικό τμήμα των κόκκινων δανείων του παρελθόντος έχει πουληθεί σε funds και τη διαχείρισή τους την έχουν αναλάβει οι servicers. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι εταιρείες διαχείρισης δεν είναι εντολοδόχοι των τραπεζών, αλλά των funds που έχουν αγοράσει τα δάνεια.
της Ευγενίας Τζώρτζη από την Καθημερινή
