Το αίτημα αναγνώρισης- πιστοποίησης του Εβραϊκού Μουσείου της Ελλάδας αποδέχθηκε ομόφωνα το Συμβούλιο Μουσείων του υπουργείου Πολιτισμού μετά τη θετική εισήγηση της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Πρόκειται για το δεύτερο μη κρατικό μουσείο, έπειτα από το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, το οποίο λαμβάνει το σήμα αναγνώρισης.
«Η διαδικασία δεν έχει χαρακτήρα αδειοδότησης, αλλά βελτίωσης μέσω της αξιολόγησης με βάση τις καλύτερες και τις πλέον σύγχρονες πρακτικές στο χώρο της μουσειολογίας» ενημερώνει το υπουργείο Πολιτισμού, τονίζοντας ότι είναι μια πρακτική που αφορά σε όλα τα μουσεία με τουλάχιστον τριετή λειτουργία, από την ίδρυση τους. Ειδικότερα, η αξιολόγηση έγινε σύμφωνα με τα κριτήρια που έχει θέσει το ΥΠΠΟΑ, κρίνοντας «την επάρκεια των μουσείων σε προσφερόμενες υπηρεσίες στους επισκέπτες, σε προσωπικό, σε κτηριακές υποδομές και, φυσικά, στη διαχείριση των συλλογών τους».
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε σχετικά: «Σήμερα, 81 χρόνια, από τον Ιανουάριο 1942 που οι Ναζί συζήτησαν την “Τελική λύση του Εβραϊκού Ζητήματος”, το Εβραϊκό Μουσείο στην Αθήνα αποτελεί έναν ιστορικό χώρο μνήμης, όχι μόνον για τους Έλληνες Εβραίους μάρτυρες και ήρωες του Ολοκαυτώματος, αλλά για τους πολίτες όλου του κόσμου που πρέπει να διαφυλάττουν στην ιστορική τους μνήμη φρικτά λάθη που αμαύρωσαν την ανθρώπινη Ιστορία. Το Εβραϊκό Μουσείο είναι το δεύτερο μη δημόσιο μουσείο που προσέρχεται στη διαδικασία αξιολόγησης. Ακολουθούν και άλλα. Παράλληλα, το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού μέσα στο ευρύτερο μεταρρυθμιστικό πλαίσιο της κυβέρνησης δρομολόγησε τους τελευταίους μήνες και τη διαδικασία πιστοποίησης- αξιολόγησης και των δημοσίων μουσείων. Και οι δύο διαδικασίες θα κινηθούν παράλληλα».
«Μας ενδιαφέρει η αξιολόγηση, μας ενδιαφέρει η πιστοποίηση», συνέχισε η κ. Μενδώνη. «Τα κίνητρα και τα ανταποδοτικά οφέλη των μουσείων που αναγνωρίζονται είναι σημαντικά: Το “αναγνωρισμένο” μουσείο διαθέτει αυξημένες πιθανότητες να ενταχθεί σε προγράμματα χρηματοδότησης και να αντιμετωπιστεί με ευελιξία σε ζητήματα κινητικότητας συλλογών και συνεργασιών με άλλες χώρες. Παράλληλα, ανήκει σε ομάδα μουσείων που φέρει ειδικό σήμα αναγνώρισης και απολαμβάνει ειδικά προνόμια».
Η ιδέα για τη δημιουργία Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδας γεννήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Το 1977 ιδρύθηκε ένα μικρό μουσείο που στεγάστηκε σε ένα χώρο δίπλα στη Συναγωγή, της οδού Μελιδώνη. Εκεί συγκεντρώθηκαν τα αντικείμενα που αποτέλεσαν τον πυρήνα της σημερινής συλλογής του. Ο συνεχής εμπλουτισμός της και η διεύρυνση των δραστηριοτήτων του μουσείου επέβαλαν την αναζήτηση νέου χώρου στέγασής του. Από το 1997 το μουσείο λειτουργεί στην ιδιόκτητη στέγη του -στην οδό Νίκης 39- μετά την αποφασιστικής σημασίας οικονομική συμπαράσταση του υπουργείου Πολιτισμού και του «Συλλόγου των Φίλων του Εβραϊκού Μουσείου».
Οι συλλογές του προήλθαν από την Ισραηλιτική Κοινότητα Αθηνών και από το σύνολο των αντικειμένων (έγγραφα και κοσμήματα) που επιστράφηκαν από τη βουλγαρική κυβέρνηση στους Εβραίους της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και εμπλουτίζονται με δωρεές και αγορές. Τα αντικείμενα του αφορούν όλες τις εκφάνσεις του ανθρώπινου βίου του εβραϊκού στοιχείου της Ελλάδας.
Το μουσείο απέκτησε νομική υπόσταση το 1989 και λειτουργεί ως ΝΠΙΔ-Κοινωφελές Ίδρυμα, που διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο.
