«Το στοίχημα είναι να φέρουμε όλοι μαζί το μέλλον στο σήμερα» τόνισε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης κατά την πρωτολογία στο σχέδιο νόμου «Αναδυόμενες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης και άλλες διατάξεις» στην Ολομέλεια.
Ο υπουργός, υπογράμμισε πως «η χώρα πολιτογραφείται στο μέλλον». «Η φιλοσοφία μας είναι να απλουστεύσουμε το Κράτος και να το κάνουμε φιλικό στον πολίτη». Το διακύβευμα, σημείωσε ο κ. Πιερρακάκης είναι «να κάνουμε το παν, ώστε αυτό που φανταζόμαστε να μετουσιωθεί σε πράξη τώρα και να μην το καθυστερούμε, γιατί είναι κάτι το οποίο γίνεται».
Ο κ. Πιερρακάκης ανάφερε πως την Τετάρτη θα παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συμβούλιο η εθνική στρατηγική για την τεχνητή νοημοσύνη και θα τεθεί σε διαβούλευση. Το νομοθετικό της σκέλος γίνεται σήμερα με το παρόν σχέδιο νόμου, ενώ τα δύο επόμενα σκέλη της θα αφορούν τον Κανονισμό και τα έργα και τις υποδομές που θα πρέπει να υλοποιηθούν ώστε αθροιστικά να θεμελιωθεί η σχετική μετάβαση. Επίσης, προανήγγειλε ότι το απόγευμα της Τετάρτης θα παρουσιαστούν οι δυνατότητες να έχουμε στο κινητό μας τηλέφωνο την αστυνομική μας ταυτότητα και το δίπλωμα οδήγησης μας. Πρόκειται, είπε, για «δύο πράξεις με ευρύτερο συμβολισμό για το μέλλον».
Ο υπουργός αναφέρθηκε στις απλουστεύσεις των υπηρεσιών του δημοσίου, λέγοντας πως «έχουμε εστιάσει σε εκείνες που προφανώς μας αφορούν όλους οριζόντια στην καθημερινότητά μας. Και εδώ χρειάζεται δουλειά προκειμένου να καταγραφούν όλες οι διαδικασίες που υπάρχουν στους Οργανισμούς, κάτι που θα κάνει το «ΜΙΤΟΣ» όπως σήμερα θεμελιώνουμε το νομικό του πλαίσιο, ώστε μετά να προχωρήσουμε στην απλοποίησή τους».
Αναφερόμενος στο σχέδιο νόμου, παρατήρησε πως οι λεγόμενες «αναδυόμενες τεχνολογίες» όπως αποκαλούνται και αφορούν την τεχνητή νοημοσύνη, τα drones, αλυσίδες στοιχειών, τρισδιάστατη εκτύπωση, το διαδίκτυο των πραγμάτων κ.λπ. στην πραγματικότητα «έχουν πια μια δεσπόζουσα θέση σε διεθνείς εφαρμογές». Σημείωσε πως είναι «αναγκαίο και εξαιρετικά σημαντικό να παρέμβουμε στο πεδίο και να μπορέσουμε να τις ρυθμίσουμε, δηλαδή να κάνουμε όλες εκείνες τις απαραίτητες ενέργειες για να μπορέσουμε να θεμελιώσουμε ότι η τεχνολογική εξέλιξη θα είναι υπέρ του πολίτη και της κοινωνίας». Εκτίμησε πως η χρονική στιγμή για αυτή την ρύθμιση είναι η κατάλληλη καθώς έρχεται σε συνέχεια μια σειρά άλλων παρεμβάσεων που ξεκίνησαν από αυτή την κυβέρνηση. Περνάμε είπε ο κ. Πιερρακάκης, σε θέματα που αφορούν την «τέταρτη ψηφιακή επανάσταση». Επισήμανε πως οι ρυθμίσεις αυτές είναι «σε αναγνώριση της ευρωπαϊκής ρύθμισης που επιχειρείται» αλλά «εμπλουτίζονται και με πρόσθετες ρυθμίσεις υπέρ του πολίτη» όπως με το άρθρο 9, όπως πέρα από της προστασίας των προσωπικών δεδομένων (GDPR) των εργαζομένων που υπάρχουν στην εργατική μας νομοθεσία, θεσπίζουμε και μια ακόμη πρόσθετη διασφάλιση σχετικά με την υποχρέωση ενημέρωσης του εργαζομένου και για τον αλγόριθμο επεξεργασίας των δεδομένων τους. Με τον τρόπο αυτό, πρόσθεσε, «στον ευρωπαϊκό διάλογο που είναι σε εξέλιξη, η χώρα μας συμβάλλει και θέτει στο τραπέζι και τις δικές της αξίες».
Ο υπουργός, κατέθεσε νομοθετικές βελτιώσεις σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των φορέων και των κομμάτων, λέγοντας πως «σε θέματα υποδομών χρειάζεται να υπάρχει μια κοινή ώσμωση πέρα από τις κομματικές αντιπαλότητες, γι’ αυτό προχωράμε σε σειρά ενσωματώσεων».
Ο κ. Πιερρακάκης απαντώντας στις επικρίσεις του ειδικού αγορητή του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ Ιλχάντ Αχμέτ για πολλές απευθείας αναθέσεις έργων από το Υπουργείο, τις χαρακτήρισε «άνθρακα τον θησαυρό». Υποστήριξε πως αυτές «συνιστούν μόλις το 2% του συνολικού προϋπολογισμού του Υπουργείου και εάν τις σταχυολογήσετε – αφαιρώντας εκείνες που είναι για τα λειτουργικά έξοδα όπως της γραφικής ύλης- θα δείτε ότι αυτές είναι για την δημιουργία πολύ μικρών πλατφορμών, οι οποίες κοστίζουν πολύ λιγότερο από ό,τι στο παρελθόν, γιατί η τιμή της τεχνολογίας πέφτει».
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Ραγκούσης, επισήμανε πως θα αναμένει τις βελτιώσεις που θα κάνει ο υπουργός προκειμένου το κόμμα του να καθορίσει και την τελική του θέση. Παρατήρησε πως το γεγονός ότι υπήρξαν τόσες σε αριθμό βελτιώσεις από τις προτάσεις της αντιπολίτευσης, είναι θετικό αλλά δείχνει και κάτι. Παρατήρησε πως πρώτα θα έπρεπε να είχε συνεδριάσει το Υπουργικό Συμβούλιο για την χάραξη της εθνικής στρατηγικής για την τεχνητή νοημοσύνη και μετά να ερχόταν το νομοσχέδιο αυτό και όχι το αντίστροφο. Αναγνώρισε πως «υπάρχει πρόοδος στην ψηφιακή διακυβέρνηση» αλλά σημείωσε ότι υπήρξε ένα μεγάλο έργο που η κυβέρνηση βρήκε και έγινε κάτω από δύσκολες συνθήκες και από μεγάλες αντιδράσεις από παραχριστιανικές οργανώσεις που σήμερα δεν υπάρχουν. Εμείς είπε «θα χτίσουμε πάνω στο έργο της κυβέρνησης, όπως εσείς χτίσατε πάνω μας». Επέκρινε την κυβέρνηση πως φέρεται με αλαζονεία καθώς «προσπαθήσατε να εξαφανίσετε τον ιδρυτικό νόμο για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, Ν.3979/2011, όπως και κάθε άλλη σημαντική ψηφιακή πρόοδο της περιόδου 2015-2019», σημειώνοντας ότι « 2 χρόνια θα είχε χάσει η χώρα και οι πολίτες εάν έπρεπε να νομοθετήσετε από την αρχή». Η πρόοδος που υπάρχει «δεν είναι αυτή που παρουσιάζεται. Απόδειξη η ετήσια έκθεση του ΣΕΒ που αναφέρει συγκεκριμένα πως παρά τις συνεχείς βελτιώσεις στη Δημόσια Διοίκηση, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση. Και αυτό αναδεικνύει τόσο το μεγαλύτερο εύρος και την ταχύτητα ενσωμάτωσης ψηφιακών λύσεων στην υπόλοιπη ΕΕ, όσο και την καθυστέρηση αντιμετώπισης δομικών προβλημάτων στην Ελλάδα (π.χ. μειωμένη διαλειτουργικότητα μητρώων, καθυστέρηση στην ψηφιοποίηση δικαιοσύνης, κλπ.)».
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ Ιλχάντ Αχμέτ ανέφερε πως η σημερινή νομοθετική πρωτοβουλία της κυβερνήσεως έχει σαν στόχο να βάλει τη χώρα μας στο κέντρο των ευρωπαϊκών εξελίξεων σε ό,τι αφορά βέβαια τις αναδυόμενες τεχνολογικές πληροφορικής. Το ΠΑΣΟΚ θέλει τη χώρα στο κέντρο των εξελίξεων, θέλει τη χώρα να προτείνει και όχι μόνο να ακολουθεί. Ο τρόπος όμως που η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τις εξελίξεις και συνομιλεί με τα νέα δεδομένα, είναι αποσπασματικός, ασαφής και γενικόλογος. Στο νομοσχέδιο δεν υπάρχει συγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο. Στα άρθρα που αναφέρονται στην τεχνητή νοημοσύνη αγνοείται εντελώς η ευρωπαϊκή προσέγγιση. Απουσιάζουν οι κανόνες που ταξινομούν τα εν λόγω αλγοριθμικά συστήματα. Δεν απαγορεύονται ρητά συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που συνιστούν σαφή απειλή για την ασφάλεια, τον βιοπορισμό και τα δικαιώματα των πολιτών. Ζήτησε, μεταξύ άλλων, να υπάρχει ένα αξιακό πλαίσιο στη χρήση των αναδυόμενων τεχνολογιών πληροφορικής. Τόνισε πως «η blockchain τεχνολογία μπορεί να ενισχύσει την αποκεντρωμένη λήψη αποφάσεων. Φτιάχνετε επιτροπές και παρατηρητήρια που κοστίζουν δημόσιο χρήμα. Φτιάχνετε Παρατηρητήριο Ανάλυσης Υβριδικών Απειλών στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης κόντρα στον ορισμό των υβριδικών απειλών» Επισήμανε, πως το 42% των έργων του Υπουργείου ανατέθηκαν στο πλαίσιο διαδικασιών με μόλις έναν υποψήφιο και το 13,9% με απευθείας αναθέσεις.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ Νίκος Καραθανασόπουλος εξηγώντας την επί της Αρχής καταψήφιση του σχεδίου νόμου ανέφερε πως είναι «ενταγμένο στις στρατηγικές επιλογές εξυπηρέτησης των αναγκών του κεφαλαίου, όπως αυτές μεταφράζονται για παράδειγμα στο πλαίσιο της ψηφιακής μετάβασης. Και όχι των αναγκών των πολιτών και του λαού». Είμαστε όπως ανέφερε, σε μια εποχή όπου υπάρχουν πολύ γρήγορες αλλαγές εξαιτίας ακριβώς της τεχνολογικής προόδου αλλά αυτή όπως σχεδιάζεται δεν δημιουργεί και αυτόματα κοινωνική ευημερία για όλους. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτών των αναδυόμενων τεχνολογιών είναι η εκτόξευση της παραγωγικότητας της εργασίας όχι σε όφελος των εργαζομένων και της κοινωνίας αλλά για να τις καρπώνεται ο ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής. Να λοιπόν γιατί εμείς λέμε ότι όλα αυτά αποτελούν εργαλεία που στο τέλος θα είναι σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ελληνικής Λύσης Αντώνης Μυλωνάκης παρατήρησε πως «η προσπάθεια της κυβέρνησης είναι να αυτοματοποιήσει μέσω αλγορίθμων τις ενέργειες πολιτών μέσω των οποίων γλιτώνουμε χρόνο, χρήμα και προσωπικό» όμως «πριν φτάσουμε να μιλάμε για τεχνητή νοημοσύνη θα πρέπει να λύσουμε τα απλά και λογικά προβλήματα τα οποία μας ταλανίζουν». Ανέφερε πάντως πως το σχέδιο νόμου είναι «προς τη σωστή κατεύθυνση», αλλά αυτό που λείπει από την Ελλάδα δεν είναι ο ορισμός της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά του να μπορέσουμε να φτιάξουμε νόμους, να αλλάξουμε νοοτροπίες και να μπορέσει ο ελληνικός λαός και η χώρα να προοδεύσει».
Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25 Φωτεινή Μπακαδήμα, δήλωσε πως εμείς «πιστεύουμε στον δημόσιο και κοινωνικό χαρακτήρα των υλικοτεχνικών υποδομών της κοινωνίας της πληροφορικής, στη διεύρυνση της ελευθερίας έκφρασης και πληροφόρησης, στην ελεύθερη και απρόσκοπτη πρόσβαση στην πληροφορία με πλήρη σεβασμό στα ανθρώπινα, πολιτικά, κοινωνικά, εργασιακά και κάθε είδους δικαιώματα» αλλά δυστυχώς και εδώ «η Νέα Δημοκρατία συνεχίζει να νομοθετεί με το βλέμμα της στους λίγους». Η τεχνολογική επανάσταση, είπε η βουλευτής «είναι εδώ, όμως, λέμε «όχι» σε ένα πρόχειρο και ασαφές νομοσχέδιο που αφήνει πολλά γκρίζα σημεία, ενώ θα μπορούσε πραγματικά να λειτουργήσει ως ένα γενικότερο πλαίσιο ενσωμάτωσης της τεχνητής νοημοσύνης και των αναδυόμενων τεχνολογιών στη ζωή μας». Συνεπώς, κατέληξε η κ. Μπακαδήμα «λέμε «όχι» επί της αρχής στο σχέδιο νόμου.
