Η Μαντλίν Ολμπράιτ, η οποία γλίτωσε σε παιδική ηλικία από τις θηριωδίες των Ναζί στην πατρίδα της, την Τσεχοσλοβακία, στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κι έγινε η πρώτη γυναίκα υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, πέθανε σήμερα σε ηλικία 84 ετών, όπως ανακοίνωσε η οικογένειά της.
Η Ολμπράιτ υπήρξε μια σκληροτράχηλη διπλωμάτης σε μια κυβέρνηση που δίστασε να εμπλακεί σε δύο από τις μεγαλύτερες κρίσεις εξωτερικής πολιτικής στη δεκαετία του 1990 — τις γενοκτονίες στη Ρουάντα και στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
“Ανακοινώνουμε συντετριμμένοι ότι η δρ Μαντλίν Κ. Ολμπράιτ, η 64η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και η πρώτη γυναίκα που κατείχε αυτό το αξίωμα, απεβίωσε νωρίτερα σήμερα. Η αιτία (του θανάτου) ήταν ο καρκίνος”, ανέφερε η οικογένεια της εκλιπούσης σε ανάρτηση στο Twitter.
Η Ολμπράιτ, η οποία ανέλαβε πρέσβειρα των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη το 1993, είχε πιέσει για μια σκληρότερη στάση απέναντι στους Σέρβους της Βοσνίας. Ωστόσο, στη διάρκεια της πρώτης θητείας του Μπιλ Κλίντον στον Λευκό Οίκο, πολλοί από τους κορυφαίους συμβούλους της κυβέρνησης σε θέματα εξωτερικής πολιτικής θυμούνταν έντονα πώς οι ΗΠΑ βρέθηκαν σε “τέλμα” στο Βιετνάμ και ήταν αποφασισμένοι να μην επαναλάβουν το ίδιο λάθος στα Βαλκάνια.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντέδρασαν με αεροπορικές επιδρομές σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ, που οδήγησαν στον τερματισμό του πολέμου τρία χρόνια αργότερα.
Η Μαντλίν Ολμπράιτ είχε κάποτε εκνευρίσει τον αρχηγό του Πενταγώνου όταν τον ρώτησε γιατί οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ αριθμούσαν πάνω από ένα εκατομμύριο ένστολους (άνδρες και γυναίκες) εφόσον δεν τους χρησιμοποιούσαν ποτέ.
Στα πρώτα χρόνια της θητείας του Κλίντον στον Λευκό Οίκο, αν και χωρίς ανταπόκριση είχε ταχθεί υπέρ μιας ταχείας και σθεναρής απάντησης στη Βοσνία, η Ολμπράιτ υποστήριξε το δικαστήριο του ΟΗΕ για εγκλήματα πολέμου, το οποίο τελικά έβαλε τους αρχιτέκτονες εκείνου του πολέμου — συμπεριλαμβανομένων του σέρβου προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και σερβοβόσνιων ηγετών — στη φυλακή, σημειώνει ο πρώην σύμβουλός της Τζέιμς Ο’Μπράιαν.
Η Ολμπράιτ, που δεν δίσταζε να χρησιμοποιήσει σκληρή φρασεολογία, είχε πει το 1996 όταν κουβανικά μαχητικά κατέρριψαν δύο αμερικανικά αεροσκάφη: “Αυτό δεν είναι κοχόνες (όρχεις), είναι δειλία”, χρησιμοποιώντας μια ισπανική λέξη.
Γεννημένη στην πρώην Τσεχοσλοβακία το 1937, ήταν η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε τα ηνία του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ και διετέλεσε επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας από το 1997 μέχρι το 2001.
Τα οδυνηρά “μαθήματα” στη Ρουάντα και στη Βοσνία έκαναν τις ΗΠΑ να αντιδράσουν άμεσα στο Κόσοβο, όπου – σύμφωνα με την Ουάσινγκτον – οι Σέρβοι είχαν ξεκινήσει ένα πρόγραμμα εθνοκάθαρσης με θύματα τους αλβανόφωνους. Το NATO αντέδρασε με ένα μπαράζ αεροπορικών επιδρομών που κράτησε 11 εβδομάδες το 1999 και επεκτάθηκε μέχρι το Βελιγράδι.
Στην προσπάθεια να πειστεί η Βόρεια Κορέα να τερματίσει το πρόγραμμα ανάπτυξης πυρηνικών όπλων, που τελικά δεν ευοδώθηκε, η Ολμπράιτ ταξίδεψε στην Πιονγκγιάνγκ το 2000 για να συναντήσει τον βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ιλ. Ήταν η πιο υψηλόβαθμη αξιωματούχος των ΗΠΑ που επισκέφθηκε τη Βόρεια Κορέα.
Από το 2000 και μετά η Μαντλίν Ολμπράιτ έγινε σύμβολο μια γενιάς νέων γυναικών που αναζητούσαν έμπνευση στην αναζήτησή τους για ίσες ευκαιρίες και σεβασμό στους χώρους εργασίας. Η Ολμπράιτ συνήθιζε να λέει πως “Υπάρχει ένα ιδιαίτερο μέρος στην κόλαση για γυναίκες που δεν βοηθούν η μία την άλλη”.
