Πέντε νέα επιχειρηματικά σχέδια ελληνικού ενδιαφέροντος και διασυνοριακής σημασίας αλλάζουν τα ενεργειακά δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, ενισχύοντας παράλληλα τη θέση της Ελλάδας ως κομβικού παίκτη στη διαμετακόμιση ενέργειας.
Οι συμφωνίες που υπεγράφησαν στις 6 και 7 Νοεμβρίου, με τη συμμετοχή κυβερνητικών εκπροσώπων και στελεχών της αμερικανικής ενεργειακής αγοράς, στο πλαίσιο της Υπουργικής Συνάντησης της Συνεργασίας για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία (P-TEC), προσέδωσαν νέα δυναμική στους σχεδιασμούς για την αναβάθμιση της χώρας σε πύλη ενεργειακού εφοδιασμού.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, μιλώντας στο ΑΠΕ, τόνισε ότι η 6η Σύνοδος της P-TEC άφησε ισχυρό γεωπολιτικό αποτύπωμα, καθώς δεν περιορίστηκε σε δηλώσεις, αλλά συνοδεύτηκε από δεσμευτικές συμφωνίες και άμεσο ενεργειακό αντίκρισμα.
Όπως ανέφερε, αξιοποιήθηκαν η στρατηγική θέση της χώρας, η υποστήριξη της Ε.Ε. και των ΗΠΑ στην απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο, καθώς και η πολιτική σταθερότητα της Ελλάδας, προκειμένου να καταστεί η χώρα κύριος δίαυλος εισόδου LNG στην Ευρώπη και ασφαλής αφετηρία του νέου ενεργειακού διαδρόμου προς κεντρική και βορειοανατολική Ευρώπη.
Ο κ. Παπασταύρου υπογράμμισε ακόμη τον ρόλο των ελληνικών εταιρειών που στάθηκαν «με ισοτιμία» δίπλα σε διεθνείς κολοσσούς, υπογράφοντας συμφωνίες με βάθος δεκαετίας.
1. Ο «κάθετος διάδρομος» φυσικού αερίου
Στο πλαίσιο της P-TEC, οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου από Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία υπέβαλαν κοινό αίτημα στους εθνικούς ρυθμιστές για την έγκριση των νέων δρομολογίων Route 2 και Route 3.
Τα νέα αυτά προϊόντα θα αξιοποιούν, αντίστοιχα, τον πλωτό σταθμό ΥΦΑ Αλεξανδρούπολης και τον ΤΑΡ, συμπληρώνοντας το ήδη εγκεκριμένο Route 1 από τη Ρεβυθούσα.
Με τη μείωση των ταριφών και τις αναγκαίες ενισχύσεις του δικτύου, θα επιτραπεί η διέλευση μεγαλύτερων ποσοτήτων φυσικού αερίου στην περιοχή, αντικαθιστώντας το ρωσικό αέριο που η ΕΕ έχει αποφασίσει να καταργήσει έως το 2027. Παράλληλα, ανοίγει η δυνατότητα εφοδιασμού της Ουκρανίας.
2. Μακροχρόνια συμφωνία LNG με τις ΗΠΑ
Η ATLANTIC - SEE LNG TRADE (κοινοπραξία AKTOR - ΔΕΠΑ Εμπορίας) υπέγραψε συμφωνία με την αμερικανική Venture Global για προμήθεια 0,5 – 1,5 εκατ. τόνων LNG ετησίως, για 20 χρόνια από το 2030. Πρόκειται για την πρώτη τέτοιου τύπου συμφωνία με αμερικανικό παραγωγό LNG.
Επιπλέον, υπογράφηκαν αντίστοιχα μνημόνια κατανόησης με τη Naftogaz της Ουκρανίας (έως 0,7 εκατ. τόνοι ετησίως) και τις ρουμανικές NOVA POWER & GAS και Transgaz (έως 1,4 εκατ. τόνοι ετησίως), ενισχύοντας τον ρόλο της Ελλάδας στη διανομή LNG στη ΝΑ Ευρώπη.
3. Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου
Το έργο αφορά διασύνδεση ισχύος 3.000 MW και ανάπτυξη ΑΠΕ 9,5 GW στην Αίγυπτο.
Η επένδυση της Elica Interconnector (Όμιλος Κοπελούζου) βρίσκεται στη φάση χαρτογράφησης του θαλάσσιου πυθμένα, ενώ περισσότερες από 60 ελληνικές βιομηχανίες έχουν ήδη υπογράψει συμβάσεις προμήθειας. Ένα τρίτο της ενέργειας θα κατευθύνεται σε επαναεξαγωγή, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής.
4. Εφοδιασμός της Κύπρου με φυσικό αέριο από το Ισραήλ
Η Energean προτείνει νέο υποθαλάσσιο αγωγό που θα συνδέει την πλωτή μονάδα FPSO «Energean Power» στο Ισραήλ με την Κύπρο, τροφοδοτώντας την με αέριο από το κοίτασμα Katlan.
Την πρόταση υποστήριξε ο Υπουργός Ενέργειας και Υποδομών του Ισραήλ, Eli Cohen, επισημαίνοντας ότι η συνεργασία ενισχύει τη διεθνή θέση της χώρας και προσφέρει σταθερότητα και έσοδα.
5. Γεώτρηση στο «μπλοκ 2» στο Ιόνιο
Μετά τη συμφωνία εισόδου της ExxonMobil στην κοινοπραξία έρευνας μαζί με Energean και Helleniq Energy, η προοπτική γεώτρησης αξίας 100 εκατ. δολαρίων δυτικά της Κέρκυρας γίνεται πιο ρεαλιστική.
Αν τα νέα σεισμικά δεδομένα αποδειχθούν θετικά, θα ληφθεί απόφαση για παραγωγικές γεωτρήσεις και επενδύσεις που μπορεί να φτάσουν τα 5 δισ. δολάρια. Η ανακάλυψη εκμεταλλεύσιμων ποσοτήτων υδρογονανθράκων θα αποτελέσει κομβικό σημείο για την Ελλάδα και την ενεργειακή ανεξαρτησία της ΕΕ.
Στο τραπέζι παραμένει και η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ (Great Sea Interconnector), με στόχο την επικαιροποίηση των μελετών και την αναζήτηση νέων στρατηγικών επενδυτών.
