Επιστήμονες από τη Γαλλία αναβίωσαν στο εργαστήριο έναν παγωμένο «ιό ζόμπι» που εντόπισαν στη Σιβηρία και τόνισαν ότι εάν επιταχυνθεί η κλιματική αλλαγή και το λιώσιμο των πάγων, ενδέχεται να απελευθερωθούν αρρώστιες που θα απειλήσουν τη δημόσια υγεία, προκαλώντας νέες πανδημίες.

Ο μικροβιολόγος Jean-Marie Alempic από το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας και η ομάδα του δημοσίευσαν τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήγαγαν στο Science Alert, σύμφωνα με τη nypost.com.

«Η κατάσταση θα ήταν πολύ πιο καταστροφική στην περίπτωση φυτικών, ζωικών ή ανθρώπινων ασθενειών που προκαλούνται από την αναβίωση ενός αρχαίου άγνωστου ιού», αναφέρει η μελέτη, η οποία δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από ομότιμους. Η νέα έρευνα έγινε με επικεφαλής τον μικροβιολόγο Jean-Marie Alempic από το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας, αναφέρει το Science Alert.

Σύμφωνα με το προκαταρκτικό έγγραφο, η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί την ανεπανόρθωτη απόψυξη τεράστιων εκτάσεων του μόνιμα παγωμένου εδάφους, το οποίο καλύπτει το ένα τέταρτο του βόρειου ημισφαιρίου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την «απελευθέρωση οργανικής ύλης που έχει παγώσει για έως και ένα εκατομμύριο χρόνια» -συμπεριλαμβανομένων δυνητικά επιβλαβών παθογόνων μικροοργανισμών.

«Μέρος αυτής της οργανικής ύλης αποτελείται επίσης από αναβιωμένα κυτταρικά μικρόβια (προκαρυώτες, μονοκύτταροι ευκαρυώτες) καθώς και ιούς που παρέμεναν αδρανείς από τους προϊστορικούς χρόνους», γράφουν οι ερευνητές.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες όλοι οι «ιοί ζόμπι» που ανακαλύφθηκαν, έχουν τη δυνατότητα να είναι μολυσματικοί και ως εκ τούτου αποτελούν «απειλή για την υγεία», οπότε σε περίπτωση που υπάρξει διασπορά τους, ενδέχεται να δημιουργηθεί μια νέα πανδημία, είτε μεταξύ των ανθρώπων, είτε επηρεάζοντας τα φυτά και τα ζώα.

Ο Pandoravirus και ο φόβος πως… άνοιξε το κουτί της Πανδώρας

Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Aix-Marseille, Jean-Michel Claverie, συν-συγγραφέας της μελέτης, απηύθυνε προειδοποίηση προς τις ιατρικές Αρχές για την έλλειψη σημαντικών ενημερώσεων σχετικά με τους «ζωντανούς» ιούς στον μόνιμο παγετό από τις αρχικές μελέτες του 2014 και του 2015, γράφει η Sun. «Αυτό υποδηλώνει λανθασμένα ότι τέτοια περιστατικά είναι σπάνια και ότι οι “ιοί – ζόμπι” δεν αποτελούν απειλή για τη δημόσια υγεία», έγραψε η ερευνητική ομάδα στα πορίσματά της.

Προκειμένου να μελετήσουν αυτούς τους αφυπνιζόμενους οργανισμούς, οι επιστήμονες έχουν, ίσως παραδόξως, αναβιώσει μερικούς από αυτούς τους λεγόμενους «ιούς – ζόμπι».

Ο παλαιότερος -που ονομάστηκε Pandoravirus yedoma από τη μυθολογική προσωπικότητα της Πανδώρας, η περιέργεια της οποίας την οδήγησε στο να ανοίξει ένα κουτί με προβλήματα, και το είδος του εδάφους στο οποίο βρέθηκε- ήταν ηλικίας 48.500 ετών, μια ηλικία – ρεκόρ για έναν παγωμένο ιό που επιστρέφει σε μία κατάσταση όπου έχει τη δυνατότητα να μολύνει άλλους οργανισμούς. Αυτό καταρρίπτει το προηγούμενο ρεκόρ που κατείχε ένας ιός ηλικίας 30.000 ετών που είχε ανακαλυφθεί από την ίδια ομάδα στη Σιβηρία το 2013, όπως γράφει η New York Post.

Το νέο στέλεχος είναι ένας από τους 13 ιούς που περιγράφονται στη μελέτη, καθένας από τους οποίους διέθετε το δικό του γονιδίωμα, γράφει το Science Alert. Ενώ ο Pandoravirus ανακαλύφθηκε κάτω από τον πυθμένα μιας λίμνης στο Yukechi Alas στη Γιακουτία της Ρωσίας, άλλοι έχουν βρεθεί παντού, από τη γούνα μαμούθ μέχρι τα έντερα ενός σιβηριανού λύκου!

Πόσο επικίνδυνοι είναι οι «ιοί ζόμπι»

Μέχρι στιγμής, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πόσο μεταδοτικοί είναι οι «ιοί ζόμπι» που εντοπίστηκαν στους πάγους, παρόλο που είναι ζωντανοί. Αντιθέτως, τα μόνα χειροπιαστά δείγματα που έχουν, είναι από αντίστοιχους ιούς που είχαν απελευθερωθεί στα προϊστορικά χρόνια μετά την εποχή των παγετώνων, όταν πράγματι «ιοί ζόμπι» αποδεκάτισαν χιλιάδες ζωντανούς οργανισμούς σε στεριά και θάλασσα.

«Απειλή για την υγεία» οι ιοί – «ζόμπι»

Αφού μελέτησαν τις ζωντανές καλλιέργειες, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι όλοι οι «ιοί – ζόμπι» έχουν τη δυνατότητα να είναι μολυσματικοί και ως εκ τούτου αποτελούν «απειλή για την υγεία». Υποστηρίζουν ότι θα μπορούσαμε να δούμε περισσότερες πανδημίες τύπου COVID-19 στο μέλλον, καθώς το διαρκές λιώσιμο του μόνιμου παγετώνα συνεχίζει να απελευθερώνει ιούς που βρίσκονται σε μακρά ύπνωση.

«Είναι επομένως θεμιτό να αναλογιστούμε τον κίνδυνο αρχαία ιικά σωματίδια να παραμείνουν μολυσματικά και να επανέλθουν στην κυκλοφορία με την απόψυξη των αρχαίων στρωμάτων του μόνιμου πάγου», γράφουν. Δυστυχώς, πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο, καθώς η οργανική ύλη που απελευθερώνεται από την απόψυξη των πάγων αποσυντίθεται σε διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο, ενισχύοντας περαιτέρω το φαινόμενο του θερμοκηπίου και επιταχύνοντας το λιώσιμο.

Ο πρόσφατα αποψυγμένος ιός μπορεί να είναι μόνο η κορυφή του επιδημιολογικού «παγόβουνου», καθώς είναι πιθανό να υπάρχουν και άλλοι ιοί που βρίσκονται σε χειμερία νάρκη και δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί.

«Αν οι συγγραφείς απομονώσουν πράγματι ζωντανούς ιούς από αρχαίο μόνιμο πάγο, είναι πιθανό ότι οι ακόμη μικρότεροι, απλούστεροι ιοί θηλαστικών θα επιβίωναν επίσης παγωμένοι για αιώνες», δήλωσε στο New Scientist ο ιολόγος Eric Delwart του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας.

Υπογραμμίζεται πως χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να προσδιοριστεί το επίπεδο μολυσματικότητας αυτών των άγνωστων ιών όταν εκτίθενται στο φως, τη θερμότητα, το οξυγόνο και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες της υπαίθρου.

Τέλος, σημειώνεται ότι αυτός δεν είναι ο πρώτος οργανισμός που βρίσκεται σε μακροχρόνια νάρκη και ξυπνά από τον παγωμένο του λήθαργο. Τον Ιούνιο του 2021, Ρώσοι επιστήμονες ανέστησαν σκουλήκια – «ζόμπι» που είχαν παγώσει για 24.000 χρόνια στην Αρκτική.