Σε ένα απομακρυσμένο νησί του αρχιπελάγους Σβάλμπαρντ, κοντά στον Αρκτικό Κύκλο, βρίσκεται ένα από τα πιο φιλόδοξα και κρίσιμα εγχειρήματα για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας: το παγκόσμιο θησαυροφυλάκιο Σπόρων. Γνωστό και ως «Κιβωτός του Νώε για σπόρους», η τράπεζα αποτελεί σημείο αναφοράς για τη διατήρηση γεωργικών ειδών και τη διασφάλιση της παγκόσμιας τροφικής ασφάλειας.
Η τράπεζα για όλους τους σπόρους της γης
Το παγκόσμιο θησαυροφυλάκιο, που λειτουργεί από το 2008, φιλοξενεί περισσότερα από 1,2 εκατομμύρια δείγματα σπόρων, καλύπτοντας ένα φάσμα γεωργικών ειδών από κάθε γωνιά του πλανήτη. Οι σπόροι αποθηκεύονται σε ειδικούς θαλάμους 120 μέτρα κάτω από ένα βουνό από ψαμμίτη, σε ελεγχόμενες συνθήκες που εξασφαλίζουν την μακροχρόνια επιβίωσή τους.
Το έργο κατασκευάστηκε με κόστος 8 εκατομμυρίων δολαρίων, χρηματοδοτούμενο από τη νορβηγική κυβέρνηση, και τελεί υπό τη διαχείριση μιας τριμερούς συνεργασίας: της νορβηγικής κυβέρνησης, του οργανισμού Global Crop Diversity Trust, και του Nordic Genetic Resource Center.
Ο βασικός στόχος του θησαυροφυλακίου είναι η διατήρηση της γενετικής ποικιλότητας των καλλιεργειών, προστατεύοντας τα είδη από απειλές όπως οι φυσικές καταστροφές, οι πολεμικές συγκρούσεις, ή η κλιματική αλλαγή. Καθώς η σημερινή παγκόσμια παραγωγή τροφίμων βασίζεται σε μόλις εννέα βασικές καλλιέργειες (όπως το σιτάρι, το ρύζι και η πατάτα), το θησαυροφυλάκιο λειτουργεί ως εφεδρική ασφάλεια για τις μελλοντικές γενιές.
Στον «πάγο» οι σπόροι
Η εν λόγω τράπεζα ανοίγει τρεις φορές το χρόνο για να υποδεχθεί νέα δείγματα σπόρων από όλο τον κόσμο. Οι σπόροι σφραγίζονται σε τριπλές αλουμινένιες συσκευασίες που αποτρέπουν την υγρασία, διασφαλίζοντας τη διατήρησή τους για δεκαετίες. Οι συνθήκες στο εσωτερικό είναι τόσο ψυχρές που οι επισκέπτες βιώνουν άμεσα το παγωμένο περιβάλλον.
Από την έναρξή του, το Παγκόσμιο Θησαυροφυλάκιο Σπόρων έχει βρεθεί στο στόχαστρο θεωριών συνωμοσίας, με ισχυρισμούς ότι εξυπηρετεί αποκλειστικά τα συμφέροντα των παγκόσμιων ελίτ. Η παρουσία ισχυρών προσωπικοτήτων, όπως ο Μπιλ Γκέιτς, στους πρώτους επισκέπτες ενίσχυσε τέτοιες φήμες. Ωστόσο, το θησαυροφυλάκιο λειτουργεί με απόλυτη διαφάνεια και χωρίς κόστος για τις χώρες που καταθέτουν σπόρους.
Η σημασία του της τράπεζας σπόρων ξεπερνά τα όρια της γεωργίας. Για κοινότητες όπως οι αγρότες Quechua από το Περού, η κατάθεση σπόρων συμβολίζει τη διατήρηση της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Οι αγρότες αυτοί αναφέρονται στους σπόρους τους ως «οικογένεια» και «ιερά στοιχεία», καταδεικνύοντας την αλληλεπίδραση επιστήμης και παράδοσης.
Μπορείτε να περιηγηθείτε πατώντας ΕΔΩ
