Ενας νόμος του 1997, στη βαθύτερη περίοδο της 11ετίας ΠΑΣΟΚ, ο ν. 2538/1997, χαρακτηρίζεται έως σήμερα «θεσμικό όνειδος» και αφορά τη ρύθμιση αναρίθμητων αγροτικών χρεών και άλλων οικονομικών εκκρεμοτήτων, οργανισμών του υπουργείου Γεωργίας, αμαρτωλών συνεταιρισμών, δήμων ακόμη και ιδιωτών για υποτιθέμενες καταστροφές που είχαν υποστεί 10 χρόνια νωρίτερα, όταν δεν υπήρξε και οργανωμένος μηχανισμός αξιολόγησης ζημιών.
Ψηφισθείς -μεταξύ άλλων- από τους Αλ. Παπαδόπουλο (υπουργό Εσωτερικών) , Γ. Παπαντωνίου (υπουργό Εθνικής Οικονομίας) , Στ. Τζουμάκα (υπουργό Γεωργίας), αποτέλεσε «προπομπό» του ιδρυτικού νόμου του ΟΠΕΚΕΠΕ (ν . 2637/1998), καθώς διέγραφε μονοκοντυλιά το παρελθόν, ανοίγοντας τον δρόμο στον νέο φορέα, ο οποίος από την έναρξη του λυμαίνονταν κοινοτικό χρήμα, με συνέπεια το 2004 να επιβληθούν, όπως γράφει η «Απογευματινή», τα πρώτα πρόστιμα των 275 εκατ. ευρώ.
Κι ενώ σήμερα αποκαλύπτονται διαδοχικά ονόματα στελεχών του ΠΑΣΟΚ ( «πράσινων φραπέδων») που έλαβαν επιδοτήσεις άνευ αιτιολογικής βάσης, τρεις δεκαετίες νωρίτερα η κομματική νομενκλατούρα, στο όνομα του δήθεν εκσυγχρονισμού, νομοθετούσε κυριολεκτικά την καταλήστευση του δημόσιου χρήματος, παρέχοντας κύριο ρόλο στην Αγροτική Τράπεζα, η οποία «βούλιαξε» το 2010, και στους αγροτοσυνδικαλιστές της επίσης «πνιγμένης στη λοβιτούρα» ΠΑΣΕΓΕΣ, που επίσης δεν υφίσταται.
Διατάξεις
«Το Ελληνικό Δημόσιο, στο πλαίσιο της εξυγίανσης των συνεταιριστικών οργανώσεων, αναλαμβάνει να καλύψει τις κατά την 31η Δεκεμβρίου 1990 οφειλές αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων προς την ΑΤΕ (Αγροτική Τράπεζα) και προέκυψαν από ζημιές που οφείλονται στην άσκηση παρεμβατικής πολιτικής με εντολή και για λογαριασμό του κράτους» , αναφέρεται στο άρθρο 14.
Τα δε αναλαμβανόμενα προς κάλυψη ποσά προέρχονταν από οφειλές της κρατικής Ελαιουργικής, τις οποίες η κυβέρνηση της Ν.Δ. του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη αρνήθηκε, όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ της «Απογευματινής», να διευθετήσει, στέλνοντας την υπόθεση (1990) στη Δικαιοσύνη.
Οταν όμως επανήλθε το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία αποκαλύφθηκαν με τον νόμο που ψήφισε (ν. 2538/1997) τα χρέη της: 7,45 δισ. δραχμές στον συνεταιρισμό της Πάτρας, 6,35 δισ. δρχ. στον Καπνικό Οργανισμό Γιαννιτσών, 2,12 δισ. δραχμές στον Οινοποιητικό Κορίνθου, 925,5 εκατ. δρχ. στο Κομπότι Άρτας, 675 εκατ. δρχ. στην Πιερία κ.τ.λ., ενώ η ίδια η εταιρεία εμφάνιζε « τρύπα» 7,07 δισ. δραχμών.
Στην επόμενη παράγραφο του άρ. 14, το Δημόσιο ανέλαβε «να καλύψει μέρος των κατά την 31η Δεκεμβρίου 1993 ληξιπρόθεσμων οφειλών, συμπεριλαμβανομένων και των τόκων μέχρι 31.3.1995 , συνεταιριστικών οργανώσεων προς την ΑΤΕ που προήλθαν από δάνεια για την ίδρυση και λειτουργία τους» . Η φωτογραφική ρύθμιση, κόστους περίπου 4 δισ. δραχμών, αφορούσε κονσερβοποιίες βρώσιμων ελιών σε Θεσπρωτία, Πρέβεζα, Λακωνία, Λοκρίδα, Αταλάντη, Εύβοια, οι οποίες συστάθηκαν με τα αποκαλούμενα «θαλασσοδάνεια».
Πτηνοτροφία - κτηνοτροφία
Με το άρ. 15 ... εξυγιαίνονταν «επιχειρήσεις σφαγής ζώων συνεταιριστικού και δημοτικού χαρακτήρα», καθώς και ο Συνεταιρισμός Πτηνοτρόφων Μεγάρων, οι οφειλές του οποίου ανέρχονταν σε 6,47 δισ. δρχ. Το Δημόσιο κάλυψε κατά 50% τα χρέη προς την Αγροτική Τράπεζα, καθώς επίσης «και τα προς τρίτους βεβαιωμένα χρέη με τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις και για εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις»!
Πλήρωσε δηλαδή για ιδιώτες και όσους είχαν καταδικαστεί αμετάκλητα στις διοικήσεις των οργανισμών, αντί να τους καταστήσει επίορκους! Πέραν αυτών, έδωσε τη δυνατότητα στην Αγροτική «να διαγράφει τα επιπλέον ποσά από μη λογιστικοποιηθέντες τόκους, εφόσον με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα των φορέων».
Τέτοια εύνοια λοιπόν έτυχαν η ΣΕΠΕΚ (1,4 δισ. δρχ. ) , ο Συνεταιρισμός Σερρών (1,2 δισ. δρχ. ) , η ΣΒΕΚΗ (1,1 δισ. δρχ. ) , οι δήμοι Καλαμάτας, Γιαννιτσών, Κιλκίς, Βόλου, η ΕΑΣ Λήμνου κ.τ.λ. Εταιρικά σχήματα Με το άρ. 16 ρυθμίστηκαν ασύλληπτες για την εποχή οφειλές προς την Αγροτική Τράπεζα συναφών εταιρειών διαφόρων μορφών (ομόρρυθμες, ανώνυμες κ.τ.λ.) σε Πελοπόννησο, Κρήτη, Βόρεια Ελλάδα, ύψους 45,6 δισ. δραχμών.
Συγκεκριμένα το Δημόσιο κατέβαλε 16,67 δισ. δρχ. για χρέη ομόρρυθμων εταιρειών και κοινοπραξιών καπνοπαραγωγών ποικιλίας Μπέρλεϊ, 9,03 δισ. δρχ. για επιχειρήσεις ελαιολάδου της Κρήτης, 6,3 δισ. δρχ. για λογαριασμό των ΟΤΑ, 3,3 δισ. δρχ. για την Ενωση Ηρακλείου, 1,2 δισ. δρχ. για την Ενωση Κιτροπαραγωγών Κρήτης, 570 εκατ. δρχ. για την ΑΓΝΟ στη Θεσσαλονίκη κ.τ.λ.
Ακολούθως χαρίστηκαν και οι οφειλές των 7,5 δισ. δρχ. των συνεταιρισμών βαμβακοκαλλιεργητών σε Καρδίτσα, Λάρισα, Φάρσαλα, Αλεξάνδρεια, Βέροια, Σέρρες, Ξάνθη, Ροδόπη, Λιβαδειά και Θεσσαλονίκη.
Εξειδικευμένη παραγωγή Ο μπαξές είχε για όλους (άρ. 17) , αφού πληρώθηκαν και δάνεια ίδρυσης - λειτουργίας «επιχειρήσεων εκτροφής χελιών κλειστού κυκλώματος και γαρίδων» , 1,31 δισ. δρχ. Μεταξύ των όσων ωφελήθηκαν ήταν οι ΒΙΟΤΕΚ, Ιχθυοκαλλιέργεια Μακεδονίας, Τρίαινα Α.Ε. , Δουλαράκης Α.Ε. , Καρυπίδης Α.Ε. κ.τ.λ.
Στον κλάδο της τυροκομίας το Δημόσιο ανέλαβε πλήρως το συνεταιριστικό χρέος των 5,52 δισ. δρχ. προς την ΑΤΕ, πληρώνοντας για παράδειγμα 2,1 δισ. δρχ. για τον γαλακτοκομικό οργανισμό Φιλιατών Ηγουμενίτσας, 700 εκατ. δρχ. για την ΕΑΣ Ορεστιάδας, 350 εκατ. δρχ. για την ΕΑΣ Διδυμοτείχου κ.τ.λ. Ομοίως κατέβαλε 17,97 δισ. δρχ. για ληξιπρόθεσμες οφειλές επιχειρήσεων οινοποιητικού χαρακτήρα, με τα μεγαλύτερα ποσά να αφορούν την ΕΑΣ Πεζών, τους Αμπελουργούς Επαρχίας Θηβών, τους συνεταιρισμούς Νάουσας και Ηρακλεί ου Κρήτης.
Παραγραφή
Με το ίδιο άρθρο παραγράφηκαν και οφειλές 8 ιδιωτών παραγωγών του Νο μού Θεσπρωτίας ύψους 121,72 εκατ. δραχμών από δάνεια «για την ίδρυση και λειτουργία θερμοκηπιακών μονάδων εντός της ζώνης των 20 χιλιομέτρων από τα βόρεια σύνορα της χώρας» . Σε άλλο εδάφιο ευνοούνται οι μελισσοπαραγωγικοί φορείς της Θάσου, της Αλεξανδρούπολης και της Αρτας (χρέος 1,16 δισ. δρχ. ) , καθώς και επιχειρήσεις με πρόσφατα «φέσια» 2,93 δισ. δρχ. που είχαν προκύψει μετά την υπαγωγή τους στο ρυθμιστικό καθεστώς νόμου του 1994 (ν. 2237/1994). Εν προκειμένω η παραγωγός της σαμπάνιας ΚΑΪΡ δημιούργησε «άνοιγμα» 2 δισ. δρχ. , ο συνεταιρισμός Μεγάρων 566 εκατ. δρχ. και ο αντίστοιχος της Αυλίδας 320 εκατ. δρχ.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα άρ. 17β και 178, με τα οποία καλύπτονται κατά 100% οι οφειλές 183,2 εκατ. δρχ. έως 31 Οκτωβρίου 1997 πέντε παραγωγών του Νομού Καρδίτσας «από δάνεια για την κατασκευή και λειτουργία θερμοκηπιακών μονάδων που καταστράφηκαν από τις χιονοπτώσεις τον Μάρτιο του 1987, τον Δεκέμβριο του 1988, το 1994 και την ανεμοθύελλα του 1995»
Αντίστοιχα διαγράφηκαν χρέη 347,09 εκατ. δρχ. 18 παραγωγών του Νομού Τρικάλων «από δάνεια για την κατασκευή και λειτουργία θερμοκηπιακών μονάδων που καταστράφηκαν από τις χιονοπτώσεις τον Δεκέμβριο του 1986 και τον Μάρτιο του 1987». Ως προκύπτει , οι ζημιές αναγνωρίστηκαν καθυστερημένα κατά δήλωση και δεν αφορούσαν αποζημιώσεις αλλά παραχθέντα χρέη έως το 1997.
Πολιτική ατμόσφαιρα
Η περιρρέουσα πολιτική ατμόσφαιρα της περιόδου άφηνε περιθώρια -δυστυχώς- στην ανομία και στη... νομοθέτησή της. Η Νέα Δημοκρατία, παρότι είχε κερδίσει το 43% της αγροτικής ψήφου στις πρόωρες εθνικές κάλπες του Σεπτεμβρίου του 1996, εν τούτοις για δεύτερη συνεχόμενη φορά έχανε τις εκλογές.
Στον αντίποδα, το ΠΑΣΟΚ του Κ. Σημίτη αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα με τις κινητοποιήσεις των αγροτών στον Θεσσαλικό κάμπο και τους πολυήμερους αποκλεισμούς των εθνικών οδών από τις ομάδες των επικεφαλής των συνδικαλιστών Γιάννη Πατάκη και Βαγγέλη Μπούτα.
Οι δημοτικές εκλογές του 1998 πλησίαζαν, ο Κώστας Καραμανλής είχε πρόσφατα (Μάρτιος 1997) αναδειχθεί πρόεδρος της Ν.Δ. και τα ανοίγματα στο κέντρο ήταν συνεχόμενα.
Ο «λογαριασμός» για το ΠΑΣΟΚ δεν έβγαινε κι έτσι αποφασίστηκε η σχεδόν καθολική... αμνήστευση από τις αμαρτίες του νοσηρού παρελθόντος.
