Τα κλειστά εξ ανάγκης λόγω του κορωνοϊού σύνορα και ο περιορισμός των των μετακινήσεων, αποτελούν ένα πρώτο βήμα για την επιστροφή στην Ευρώπη «φρούριο». Και φαίνεται ότι είναι πολλοί οι νοσταλγοί της επιστροφής στο παρελθόν με πρόσχημα την πανδημική κρίση. Αυτό που έγινε θα μπορούσε κανείς να το δει και ως ένα τεστ αντοχής των δημοκρατικών θεσμών. Τα μηνύματα που έρχονται από αρκετές χώρες της Ευρώπης δείχνουν ότι, το οικονομικό κόστος που αναπόφευκτα θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στις αγορές, δημιουργεί τις ιδανικές συνθήκες επώασης ενός εξίσου θανατηφόρου ιού. Κι αυτός είναι ο νεο-εθνικισμός.
του Χάρη Παυλίδη
Ήδη στο Ηνωμένο Βασίλειο το κλείσιμο των συνόρων έχει ευρεία δημόσια αποδοχή. Αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι τάσεις δείχνουν μια υπερσυντηρητική στροφή στην οικονομία και στα ατομικά δικαιώματα.
Παρά τα όσα γράφονται ο Τζόνσον μπορεί προσωπικά να μην υιοθετεί τον νεο-εθνικισμό, αλλά είναι ο «μοιραίος» άνθρωπος αφού αυτός του προσέδωσε κυβερνητικά χαρακτηριστικά. Έτσι παρατηρείται άνοδος του «ελευθεριακού» οικονομικού εθνικισμού με αφορμή την πανδημία. Περιορισμός στις εισαγωγές από την Κίνα, λιγότερα πανεπιστήμια, λιγότεροι μετανάστες, εσωστρέφεια. Πολύ απλά η νέα εικόνα της Βρετανίας και σιγά- σιγά μιας μεγάλης μερίδας της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, εικόνα που εν πολλοίς τροφοδοτείται από υπερσυντηρητικά ΜΜΕ και αδιαφανώς χρηματοδοτούμενες δεξαμενές σκέψεις, δημιουργεί νέα δεδομένα.
Σ’ αυτό το πλαίσιο το εθνικό κράτος αποκτά οπαδούς τους οποίους σπεύδει να χειραγωγήσει μια προσεκτική νεο-εθνικιστική ρητορική, η οποία δεν διατυπώνεται μόνο από την συνήθως ύποπτη ακροδεξιά, αλλά από πολιτικές δυνάμεις πέραν του αναμενόμενου. Εν ολίγοις δεν έχουμε πλέον να κάνουμε με εθνικιστικές υπερβολές, αλλά με κάτι διαφορετικό ως προς τα ιδεολογικά και πολιτικά του χαρακτηριστικά και ως εκ τούτου και επικίνδυνο για το μέλλον της δημοκρατίας. Προφανώς από τα κοινωνικά αντανακλαστικά που θα χρειαστεί να επιδείξει η Ευρωπαϊκή Ένωση το προσεχές διάστημα, μια και η πρώτη αντίδραση της δεν ήταν η πρέπουσα, θα φανεί και σε ποιο βαθμό θα εξαπλωθεί ως «νέα» ιδεολογία το χειρότερο «παλιό». Αυτό που οι πεφωτισμένες ηγεσίες της Ευρώπης είχαν κατορθώσει να απομονώσουν με την ιδέα της ενοποίησης.
