Εδώ και μήνες, στο πολιτικό σκηνικό καλλιεργείται η εντύπωση ότι το ΠΑΣΟΚ έχει εισέλθει σε έναν ιδιότυπο φαύλο κύκλο, από τον οποίο ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν μπορεί να ξεφύγει: ίδιες συζητήσεις, ίδιες εντάσεις, επαναλαμβανόμενη εσωστρέφεια. Η εικόνα αυτή δεν προκύπτει από μία μόνο δημοσκόπηση, δηλαδή από μια φωτογραφία της στιγμής, αλλά είναι αποτέλεσμα μιας μακράς περιόδου κατά την οποία η Χαριλάου Τρικούπη δείχνει να έχει χάσει την πυξίδα της.
Η δημοσκόπηση της Metron Analysis, που εμφάνισε το ΠΑΣΟΚ στο 12,8% –απώλεια 0,8 μονάδων σε έναν μήνα–, απλώς επιβεβαίωσε την ήδη εδραιωμένη πραγματικότητα: η βελόνα έχει κολλήσει, η δύναμη του κόμματος έπιασε ταβάνι.
«Δεν τραβάει...»
Στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, η συζήτηση είναι ακόμα πιο έντονη. Βουλευτές και στελέχη πρώτης γραμμής, όπως ο Παύλος Γερουλάνος, μιλούν ανοιχτά –αν και όχι δημόσια– για μια ηγεσία που δεν καταφέρνει να δώσει κατεύθυνση, να διαμορφώσει πολιτικό αφήγημα και κυρίως να εμπνεύσει. «Ο Ανδρουλάκης δεν τραβάει» είναι η σκέψη που κυριαρχεί σε στελέχη της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, εν είδει απογοήτευσης που πλέον δεν περιορίζεται σε μία πτέρυγα, αλλά διατρέχει όλο το φάσμα του κόμματος.
Αυτό το κλίμα αποτυπώνεται εντονότερα κάθε φορά που ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ καλείται να εμφανιστεί στη Βουλή ως επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Χαρακτηριστική ήταν η χθεσινή ομιλία του η οποία, αν και εμφανώς επιθετική προς τη Νέα Δημοκρατία, ανέδειξε απολογητική διάθεση, καθώς επί αρκετή ώρα ουσιαστικά απαντούσε στις... γαλάζιες πηγές από την Εξεταστική Επιτροπή.
Εμφανίστηκε δηλαδή να απολογείται όχι για τις πράξεις των στελεχών –τα οποία, κατά την ομιλία του, «δεν είχαν ούτε ένα στοιχείο» εναντίον τους– αλλά για το βάρος που κουβαλά συνολικά το κόμμα στη δημόσια συζήτηση. Κατηγόρησε, μάλιστα, τη Νέα Δημοκρατία πως «επινοεί κεφάλαια συγκάλυψης» και ότι χειραγωγεί την ενημέρωση, κάτι που θύμισε τη ρητορική Τσίπρα και ΣΥΡΙΖΑ.
Με λίγα λόγια, η εικόνα παρέπεμπε περισσότερο σε αρχηγό που αφενός προσπαθεί να σβήσει εσωκομματικές φωτιές και αφετέρου βρίσκεται σε δύσκολη θέση μετά τα όσα λαμβάνουν χώρα στην Εξεταστική Επιτροπή, παρά σε κάποιον που διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο.
Μάλιστα, όπως σχολίαζαν έμπειροι πολιτικοί παρατηρητές, «όταν μιλάς 20 λεπτά και το μεγαλύτερο μέρος είναι καταγγελίες για fake news, κάτι λείπει». Το πρόβλημα δεν είναι η καταγγελία αυτή καθαυτή, αλλά η απουσία ενός παράλληλου, θετικού σχεδίου που να απαντά στο βασικό ερώτημα: τι προτείνει το ΠΑΣΟΚ για την επόμενη ημέρα της χώρας και, επί της ουσίας, με ποιον τρόπο σκοπεύει να ανταγωνιστεί στις εκλογές τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Νέα Δημοκρατία.
Το κόμμα εξακολουθεί να κινείται μεταξύ μιας δήθεν οργής και καταγγελίας, ενώ η προσπάθεια του να εξισορροπήσει εσωτερικά μοιάζει με διαχείριση παραπόνων. Το αποτέλεσμα είναι να ενισχύεται η αίσθηση της ακινησίας, μιας στατικότητας που τροφοδοτεί νέους κύκλους αμφισβήτησης για την ηγεσία.
Ουσιαστικά, αυτό που καταλογίζουν ορισμένοι στον Ν. Ανδρουλάκη είναι ότι δεν μπορεί να επιβάλει την ατζέντα του και, πλέον, αν η κατάσταση παραμείνει ως έχει, οι φυγόκεντρες δυνάμεις θα ενταθούν όσο πλησιάζει η συζήτηση για το Συνέδριο ή τα σενάρια μελλοντικών συμμαχιών.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που επισημαίνουν ότι, για να αποκτήσει πάλι το κόμμα δυναμική, χρειάζεται ευρύτερη επανατοποθέτηση. Όχι απλώς αλλαγή γραμμής, αλλά ένα νέο αφήγημα που θα αντικαθιστά την αμυντική στάση με πολιτική αυτοπεποίθηση, κάτι που δεν δείχνει να διαθέτει ο Νίκος Ανδρουλάκης, σύμφωνα με έμπειρους πολιτικούς παρατηρητές.
Προοπτική μηδέν
Σε κάθε περίπτωση, το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται προς το παρόν εγκλωβισμένο. Οι εντάσεις γύρω από την ηγεσία συνεχίζονται, οι δημοσκοπήσεις –παλιές και νέες– καταγράφουν στασιμότητα, και ο Νίκος Ανδρουλάκης, παρά τις προσπάθειές του, δεν έχει καταφέρει να μετατρέψει την αντιπολίτευση σε προοπτική εξουσίας. Μάλιστα, όσο οι επόμενες κινήσεις δεν αλλάζουν τη συνολική εικόνα του κόμματος, η συζήτηση περί αλλαγής ρότας, ή και αλλαγής σελίδας, θα παραμένει ανοιχτή, τη στιγμή άλλωστε που οι δελφίνοι βρίσκονται πάντα ante portas.
