Ο Υπουργός Εξωτερικών και Βουλευτής του Νότιου Τομέα της Β’ Αθηνών, Νίκος Δένδιας, παραχώρησε συνέντευξη σήμερα το πρωί στον ραδιοφωνικό σταθμό “Real 97,8 FM”, στην εκπομπή που παρουσιάζει ο δημοσιογράφος Νίκος Χατζηνικολάου.
Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Πάμε να καλημερίσουμε τον Υπουργό Εξωτερικών, τον κ. Νίκο Δένδια. Κύριε Δένδια, καλημέρα.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Καλή σας ημέρα, κ. Χατζηνικολάου. Καλημέρα στους ακροατές σας. Εύχομαι να είμαστε όλοι καλά.
Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Η ευχή αυτή είναι η πλέον επίκαιρη. Η ευχή των ημερών. Κύριε Υπουργέ, φαίνεται ότι ο κορωνοϊός δεν βλάπτει μόνο την υγεία των ανθρώπων και την υγεία της οικονομίας, βλάπτει και την υγεία της ενημέρωσης η οποία έχει καταστεί σε μεγάλο βαθμό μονοθεματική. Παρ’ όλ’ αυτά, εξακολουθούν να υπάρχουν εξελίξεις σε όλα τα θέματα και βεβαίως και στα εθνικά μας θέματα. Θα ήθελα να σας ρωτήσω πώς εξελίσσεται η πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων – και το ρωτώ υπό το βάρος της αυξανόμενης τουρκικής επιθετικότητας και προκλητικότητας. Είδαμε να παρενοχλούν το ελικόπτερο στο οποίο επέβαινε ο Υπουργός Άμυνας και ο Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων. Είδαμε παραβιάσεις του εναερίου χώρου και στον Έβρο, πράγμα που δεν είχε ξαναγίνει στο παρελθόν. Βλέπουμε απειλές για το ότι θα κινηθούνε νότια της Κρήτης για έρευνες για πετρέλαιο. Βλέπουμε τον τρόπο με τον οποίο κινούνται στην κυπριακή ΑΟΖ.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κύριε Χατζηνικολάου, ό,τι είπατε είναι απολύτως ακριβές. Δυστυχώς, είμαστε σε ένα κλίμα στο οποίο η Τουρκία δεν ανταποκρίνεται στη χείρα φιλίας που μονίμως τείνει η χώρα μας. Αντιθέτως, έχει οδηγήσει τα πράγματα σε μια διαρκή κλιμάκωση, η οποία δεν μπορεί να καταλήξει σε κάποιο θετικό αποτέλεσμα, ούτε για εμάς, ούτε για την Τουρκία, ούτε βεβαίως για την ευρύτερη περιοχή. Σωστά είπατε ότι πλέον προβαίνει σε υπερπτήσεις και στον Έβρο που ήταν εξαιρετικά σπάνιο, για να μην πω δεν συνέβαινε ποτέ, και γενικά η όλη τουρκική στάση και ρητορεία δεν είναι αυτή η οποία προσιδιάζει σε φιλικές, σύμμαχες και γειτονικές χώρες.
Από την άλλη, εμείς τι έχουμε υποχρέωση να κάνουμε; Να προασπίσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα, την εθνική μας κυριαρχία και να μην επιτρέψουμε στην Τουρκία να οδηγήσει τις σχέσεις μας σε μια κλιμάκωση τέτοια που να φτάσουμε σε στρατιωτικοποίηση οποιασδήποτε διαφοράς. Η Ελλάδα αυτό δεν θα το επιτρέψει. Γιατί; Γιατί εμείς κινούμαστε πάντοτε στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, της διεθνούς νομιμότητας και της ευρωπαϊκής λογικής, επί τη βάσει της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία ανήκουμε. Άρα, δεν θα ακολουθήσουμε την Τουρκία στον κατήφορο. Ούτε στο λεκτικό κατήφορο, ούτε στον κατήφορο των ενεργειών.
Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Υπάρχουν και ορισμένοι, όμως, που ασκούνε κριτική από τα δεξιά, να το πω έτσι, στην κυβέρνηση. Για παράδειγμα, ο κ. Βελόπουλος ο Πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, είπε χθες ότι ίσως θα έπρεπε να σκεφτεί η κυβέρνηση να ρίξει ένα τουρκικό αεροπλάνο από αυτά που προκαλούν και παραβιάζουν.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν πρόκειται να πάμε σε στρατιωτικοποίηση της κρίσης με την Τουρκία. Είναι τεράστιο λάθος. Είναι η παγίδα την οποία η Τουρκία στήνει για την Ελλάδα: να περάσουμε από το στάδιο του Δικαίου στο στάδιο των ενεργειών αυτής της μορφής. Η Ελλάδα έχει τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Δικαιούται να τα ασκήσει. Δικαιούται να υπερασπίσει τον εναέριο χώρο της, αυτό είναι προφανές. Όμως, νομίζω ότι η στρατιωτικοποίηση των διαφορών με την Τουρκία δεν θα οδηγήσει σε επίλυση. Θα οδηγήσει σε επιδείνωση. Από εκεί και πέρα όμως -το λέω για να καταγράφεται και να είναι σαφές και στην άλλη πλευρά, διότι δυστυχώς ή ευτυχώς όταν μιλάει ο Υπουργός Εξωτερικών κάθε χώρας, το ακροατήριό του δεν είναι μόνο εσωτερικό- η Ελλάδα διατηρεί όλα τα δικαιώματα προάσπισης του εθνικού της χώρου. Να είμαστε συνεννοημένοι σε αυτό και με τους Τούρκους γείτονές μας.
Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ρωτά φίλος ακροατής γιατί δεν προχωράει η χώρα μας σε οριοθέτηση ΑΟΖ με την Κύπρο.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η χώρα μας έχει κάθε δικαίωμα να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις οριοθέτησης με την Κύπρο. Όμως, η χώρα μας έχει μια λογική σειρά ενεργειών, η οποία υπερβαίνει τη ζωή μιας κυβέρνησης. Μάλιστα είναι πολιτική που ασκήθηκε επί σειρά κυβερνήσεων διαφορετικών κομμάτων. Είμαστε σε διαπραγματεύσεις με την Ιταλία. Είμαστε σε διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο. Υπήρξαν διαπραγματεύσεις με τη Λιβύη στο παρελθόν, στην προηγούμενη 10ετία, οι οποίες δυστυχώς όχι μόνο δεν κατέληξαν, αλλά η Λιβύη μετά ξεγέλασε την Ελλάδα. Και υφίσταται το θέμα με την Αλβανία, στο οποίο ακυρώθηκε μια συμφωνία επί της οποίας πρέπει να επανέλθουμε στη συζήτηση. Το ζήτημα με την Κύπρο έπεται. Είναι κάτι, όμως, το οποίο η Ελλάδα έχει την προνομία να το κάνει και κάποια στιγμή θα το κάνει. Θα αρχίσει να συζητά και με την Κύπρο.
Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ρωτούν επίσης αν είναι η ώρα, κατά τη γνώμη σας, για επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κατ’ αρχήν είναι ένα δικαίωμα κυριαρχίας, το οποίο η Ελλάδα δικαιούται να το ασκήσει και στο Ιόνιο και στο Αιγαίο και γενικά όπου υπάρχει παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο και σε όλα τα θαλάσσια σύνορά της.
Τώρα, πότε θα το κάνει και υπό ποιους όρους θα το κάνει, αυτό εξαρτάται από τη συγκυρία και την επιλογή της εκάστοτε κυβέρνησης. Όμως, είναι ένα δικαίωμά μας. Δεν τίθεται κανένα ζήτημα επ’ αυτού, ούτε το αμφισβητεί κανείς αυτό, με εξαίρεση την Τουρκία, η οποία για κάποιο δικό της λόγο έχει την αίσθηση ότι μπορεί να απειλεί με πόλεμο μια άλλη χώρα όταν αυτή ασκεί δικαίωμα κυριαρχίας της. Εντάξει, η τουρκική αντίληψη είναι παγκοσμίως πρωτοφανής, αλλά εν πάση περιπτώσει δεν είναι κάτι το οποίο θα σχολιάσω εγώ.
Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ο κ. Κατρούγκαλος, που φιλοξενήσαμε νωρίτερα, είπε για το θέμα αυτό ότι υπήρχε έτοιμο νομοσχέδιο από την κυβέρνησή τους και δεν πρόλαβαν, λόγω πρόωρων εκλογών, να το ψηφίσουν, για επέκταση στα 12 μίλια προς Δυσμάς και ότι προς Ανατολάς, κατά τη γνώμη του, το θέμα είναι πιο πολύπλοκο, όχι μόνο λόγω των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά κυρίως λόγω των προβλημάτων που θα δημιουργούσε αυτό στην ελεύθερη ναυσιπλοΐα.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αυτό που σας είπε ο κ. Κατρούγκαλος είναι ακριβές. Υπήρχε σχεδιασμός της προηγούμενης κυβέρνησης για επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια στο Ιόνιο. Και, όσον αφορά το Αιγαίο, υπήρχε η αντίληψη της ιδιαιτερότητας της διεθνούς ναυσιπλοΐας. Από εκεί και πέρα, η δική μας κυβέρνηση έχει επιλέξει, κατ’ αρχήν τη διαπραγμάτευση με την Ιταλία για το θέμα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, στο οποίο δεν νομίζω ότι υπάρχει διαφωνία. Από εκεί και πέρα, τη συζήτηση με την Αίγυπτο επί του ιδίου θέματος. Ούτε σε αυτό νομίζω ότι υπάρχει καμία διαφωνία στο πολιτικό σύστημα της χώρας. Και επιφυλάσσεται του δικαιώματος επέκτασης των χωρικών υδάτων της χώρας και στο Ιόνιο και στο Αιγαίο, όταν κρίνει ότι ο χρόνος είναι κατάλληλος. Πάντως, αυτό που σας είπε ο κ. Κατρούγκαλος, είναι ακριβώς έτσι. Αυτός ήταν ο σχεδιασμός της προηγούμενης κυβέρνησης.
Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θέλω να μας ενημερώσετε και για τα συμβαίνοντα στη σχέση μας με τους βόρειους γείτονες. Με τη Βόρεια Μακεδονία και με την Αλβανία και για τις προοπτικές που υπάρχουν, ή δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή για την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η Ελλάδα έχει μια διαχρονική πολιτική. Ας την ονομάσουμε την «πολιτική της Θεσσαλονίκης». Η πολιτική αυτή είναι η πολιτική της επέκτασης, όχι απλώς της επιρροής της, αλλά της παρουσίας της στα Βαλκάνια. Και τελικά της εισόδου όλων των βαλκανικών χωρών στην Ευρωπαϊκή οικογένεια. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα ασκεί μια διαχρονικά πολύ έντονη πολιτική. Υπέστη πλήγματα αυτή η πολιτική κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Να σας πω ότι οι ελληνικές τράπεζες αποχώρησαν από τα Βαλκάνια με κάποιες εξαιρέσεις. Εξαιρετικά δυσάρεστο για την παρουσία μας σε όλες αυτές τις περιοχές, αλλά από την άλλη, η έξοδος από την κρίση επιτρέπει στην Ελλάδα να επανέλθει σε ένα καθεστώς προσπάθειας παρουσίας σε όλες αυτές τις χώρες. Αυτή την πολιτική υπηρετεί και αυτή η κυβέρνηση. Και νομίζω με επιτυχία. Είναι ευκολότερα τα πράγματα στην περίπτωση της Βόρειας Μακεδονίας; Υπό την παρούσα της κυβέρνηση, για να είμαστε σαφείς. Δεν ξέρω. Γιατί, πολλές φορές η αντιπολίτευση και υπουργοί που ανήκαν στην αντιπολίτευση έχουν διατυπώσει κορώνες οι οποίες δεν βοηθούν τη σχέση με την Ελλάδα.
Είναι δυσκολότερο με την Αλβανία, διότι υπάρχουν ζητήματα τα οποία δεν έχουν επιλυθεί. Η προστασία των περιουσιών της ελληνικής μειονότητας π.χ. Από εκεί και πέρα όμως, η Ελλάδα, ως ισχυρότερη χώρα των Βαλκανίων, θα συνεχίσει να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Και πιστεύει ότι αυτό είναι το δικό της συμφέρον, το συμφέρον της ελληνικής κοινωνίας, το εθνικό συμφέρον και το συμφέρον της περιοχής συγχρόνως. Και είναι μια πολιτική, η οποία μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα όσον αφορά και την Τουρκία. Να δείξει στην Τουρκία δηλαδή, πώς μια χώρα επιχειρεί να ασκήσει την επιρροή της και την δυνατότητά της προς θετική κατεύθυνση και όχι προς αρνητική κατεύθυνση, όπως κάνει η Τουρκία στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Τελευταίο ερώτημα, κ. Υπουργέ. Υπάρχει κίνδυνος για τη συνοχή της ευρωζώνης εκ του γεγονότος ότι ο ευρωπαϊκός βορράς, για άλλη μια φορά, δεν συμπεριφέρεται «με γενναιότητα», σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης λόγω του κορωνοϊού; Και το ρωτώ, διότι βλέπω ήδη ότι η Ιταλία και η Ισπανία αντιδρούν.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα σας πω την άποψή μου, που είναι η προσωπική μου άποψη. Δεν μιλώ ως Υπουργός Εξωτερικών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το πιο σημαντικό ιστορικό εγχείρημα, ίσως και στην ιστορία του ανθρώπινου γένους. Μια οικογένεια κρατών και λαών, που μέχρι πριν από 50 χρόνια είχαν θρηνήσει εκατομμύρια θύματα από τους πολέμους μεταξύ τους, αποφασίζουν να γράψουν ένα κοινό μέλλον, μια κοινή προοπτική στη βάση αμοιβαίων αξιών. Η ευρωπαϊκή οικογένεια δεν είναι μια αγορά και δεν είναι μια κοινή αντιμετώπιση μόνο οικονομικών προβλημάτων. Είναι μια αντίληψη ενιαίου μέλλοντος. Όλες οι χώρες, ιδίως οι ισχυρότερες που ανήκουν σε αυτή την οικογένεια, πρέπει να λειτουργήσουν ως μέλη μιας οικογένειας. Εάν δουν το ευρωπαϊκό εγχείρημα μέσα από το πλαίσιο των στενών -απολύτως στενών όμως, γιατί εάν το δούνε στην ευρύτητά τους είναι διαφορετικό- οικονομικών συμφερόντων της στιγμής, τότε θα κάνουν ένα τεράστιο λάθος. Και τότε και η ευρωζώνη και η Ευρώπη θα βρεθεί σε μεγάλη κρίση. Διότι, δεν πρέπει κανείς να υποτιμά την ύφεση που θα φέρει η κρίση του κορωνοϊού. Είναι ένα τεράστιο πρόβλημα για τις οικονομίες και θα γίνει ένα τεράστιο πρόβλημα για τις κοινωνίες. Οι ευπορότεροι αυτής της κοινωνίας των ευρωπαϊκών χωρών, πρέπει με γενναιότητα να συνεισφέρουν, όχι με μικρο-αντίληψη αύριο και μεθαύριο ενός ισολογισμού.
Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Σας ευχαριστώ θερμά, κ. Υπουργέ.
