Εξι λόγοι δημιούργησαν πρωτόγονες συνθήκες διαβίωσης χωρίς ρεύμα, νερό και θέρμανση για διάστημα 24 έως και 72 ωρών σε τουλάχιστον 140.000 με 250.000 κατοίκους της Βόρειας και Ανατολικής Αττικής.
Σε απόσταση μόλις 20 και 25 χιλιομέτρων από το κέντρο της Αθήνας 70.000 νοικοκυριά αναγκάστηκαν να υπομείνουν τις πολικές θερμοκρασίες εξαιτίας των πολύωρων διακοπών ηλεκτροδότησης. Οι πτώσεις, υπό το βάρος του πρωτοφανούς όγκου χιονιού, περισσότερων από 1.000 δέντρων στις γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέσης και χαμηλής τάσης έριξαν το ρεύμα σε τουλάχιστον 20 δήμους της Αττικής.
Ωστόσο, το ξημέρωμα της επόμενης – από την επέλαση της «Μήδειας» – μέρας έφερε στο φως τους έξι λόγους για την παράλογη ταλαιπωρία που υπέστησαν χιλιάδες οικογένειες το τριήμερο της 15-17 Φεβρουάριου. Τα αίτια της κατάρρευσης, σαν… τραπουλόχαρτο του δικτύου διανομής ρεύματος και της αδικαιολόγητης καθυστέρησης επαναφοράς της ηλεκτροδότησης, είναι:
- Συρρίκνωση επενδύσεων
Το διάστημα 2012-2019, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ. οι επενδύσεις σε έργα θωράκισης των γραμμών μεταφοράς μέσης και χαμηλής τάσης συρρικνώθηκαν κατά 52%. Οι επενδύσεις της κατηγορίας «έργα επαναληπτικού χαρακτήρα», δηλαδή που αφορούν την ενίσχυση, τη βελτίωση, την ανακαίνιση, τις συνδέσεις και τις παραλλαγές του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας από τα 280,7 εκατ. ευρώ το 2012 ψαλιδίζονταν κάθε χρόνο με αποτέλεσμα να φτάσουν στο χαμηλότερο σημείο το 2017 και 2018, στα 123,1 εκατ. ευρώ. Ανέβηκαν ελαφρώς το 2019 στα 135,1 εκατ. ευρώ και η πρόβλεψη για το 2020 είναι να κλείσουν στα 178 εκατ. ευρώ. Η τραγική οικονομική κατάσταση που βίωσε ο όμιλος της ΔΕΗ (θυγατρική της ο ΔΕΔΔΗΕ), ο οποίος έφτασε το 2019 στα όρια της χρεοκοπίας, είχε σαν αποτέλεσμα έργα αναγκαία για την ενίσχυση και την προστασία του δικτύου διανομής να μην προχωρήσουν. Οπως η αντικατάσταση παλιών γραμμών μεταφοράς και υποσταθμών ρεύματος. Ετσι, ο μη εκσυγχρονισμός των γραμμών και των υποδομών είχε σαν αποτέλεσμα να εκτιναχθούν οι χρόνοι διακοπής ρεύματος ανά πελάτη, με βάση διεθνείς δείκτες που χρησιμοποιούν οι διαχειριστές παγκοσμίως. Ο μέσος ετήσιος χρόνος διακοπών ανά πελάτη από τα 98 λεπτά το 2017 εκτινάχθηκε στα 140 λεπτά το 2019.
- Μείωση έμπειρου τεχνικού προσωπικού
Απόρροια της εγκατάλειψης του ΔΕΔΔΗΕ ήταν και η φυγή έμπειρων τεχνικών από την εταιρεία. Την τελευταία τριετία αποχώρησαν 500 με 600 εξειδικευμένοι εργαζόμενοι για αποκαταστάσεις βλαβών (εναερίτες κ.λπ.). με αποτέλεσμα, σύμφωνα με στοιχεία της Ενωσης Τεχνικών Ελλάδας της ΔΕΗ, να έχουν απομείνει περί τους 600. Ετσι, δεν προλάβαιναν να ανταποκριθούν σε όλες τις βλάβες.
- Απουσία στρατηγικής για επενδύσεις προστασίας του δικτύου
Ενα από τα μεγάλα προβλήματα που ανέδειξε η «Μήδεια» είναι ο βαθμός έκθεσης των δικτύων ρεύματος στις ακραίες καιρικές συνθήκες (χιονιάς ή και καύσωνας), αλλά και δύο χρόνια νωρίτερα στα έκτακτα γεγονότα (πυρκαγιές). Στη χώρα μας μόλις το 10% των γραμμών μέσης και χαμηλής τάσης είναι υπογειοποιημένες. Στην Πορτογαλία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 25%, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες φτάνει και το 50% και στην Ολλανδία είναι το 100%. Ο ΔΕΔΔΗΕ πριν από 10 χρόνια είχε ξεκινήσει πρόγραμμα υπογειοποίησης ή μεταφοράς δικτύων από δασικές περιοχές ή περιαστικά δάση, το οποίο όμως εγκαταλείφθηκε. Για πρώτη φορά στο πενταετές σχέδιο ανάπτυξης του δικτύου του Διαχειριστή για την περίοδο 2021-2025 προβλέπονται έργα για την προστασία από την κλιματική αλλαγή με την εκκίνησή τους από το 2022. Το ύψος ανέρχεται σε περίπου 60 εκατ. ευρώ. Στην πενταετία συνολικά θα εκτελεστούν τέτοιες επενδύσεις ύψους 243 εκατ. ευρώ.
- Ανάγκη επανασχεδιασμού του δικτύου διανομής Αττικής
Ειδικοί επισημαίνουν την ανάγκη επανασχεδιασμού του δικτύου διανομής με περισσότερες εναλλακτικές γραμμές μεταφοράς προκειμένου να αποφεύγονται οι πολύωρες διακοπές, όταν ορισμένες από αυτές βγαίνουν εκτός συστήματος.
- Πλημμελής συντονισμός από τον ΔΕΔΔΗΕ
Ο Διαχειριστής Δικτύου Διανομής δεν είχε ακριβή εικόνα των βλαβών. Μεσοπρόθεσμα το πρόβλημα αυτό θα αντιμετωπιστεί με την εγκατάσταση των 7,4 εκατ. «έξυπνων» μετρητών κατανάλωσης ρεύματος οι οποίοι θα συνδεθούν με το σύστημα τηλεμέτρησης της εταιρείας. Τον Σεπτέμβριο πρόκειται να προκηρυχθεί ο διαγωνισμός. Ωστόσο, πηγές αναφέρουν ότι στην παρούσα φάση ο Διαχειριστής δεν είχε στήσει επαρκώς ένα συντονιστικό κέντρο που θα καθοδηγεί τα συνεργεία των τεχνικών για τον εντοπισμό και την αποκατάσταση των βλαβών.
- Αλαλούμ συντονισμού δήμων με ΔΕΔΔΗΕ για την πρόσβαση στις βλάβες
Απουσία συντονισμού διαπιστώθηκε και μεταξύ των δήμων και του Διαχειριστή για τις ενέργειες επαναηλεκτροδότησης των περιοχών. Δήμοι, σύμφωνα με τον Διαχειριστή, δεν ανταποκρίνονταν στις εκκλήσεις του για άνοιγμα των κλειστών δρόμων, με αποτέλεσμα τα συνεργεία των τεχνικών να μην μπορούν να φτάσουν στα σημεία των βλαβών. Πηγές του ΔΕΔΔΗΕ επιρρίπτουν ευθύνες στους δήμους και για το μη κλάδεμα των δέντρων. Τα πυρά ανταπέδωσαν δήμοι και περιφέρειες, κατηγορώντας τον Διαχειριστή για απουσία προληπτικών ενεργειών, όπως το κλάδεμα των δέντρων που ακουμπάνε στα καλώδια.
του Χρήστου Κολώνα από Τα Νέα
