Φέτος, συμπληρώνονται 84 χρόνια από την μοιραία εκείνη ημέρα που τιμάται έκτοτε ως η δεύτερη εθνική μας επέτειος. Τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 τα ιταλικά στρατεύματα εισέβαλαν στην ελληνική επικράτεια και ενέπλεξαν την πατρίδα μας στον καταστροφικότερο πόλεμο όλων των εποχών. Η επιτυχημένη απόκρουση της εισβολής, οδήγησε αναπόφευκτα τη χώρα μας στον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων. Η θαρραλέα και συγκινητική αντίσταση των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων απέναντι στις δυνάμεις του Άξονα και η άμεση και ηρωική αντίδραση σύσσωμου του ελληνικού έθνους, ενέταξε τους προγόνους μας στο πάνθεο των ηρώων!
Τι συνέβη όμως;
Η απόφαση του Έλληνα Πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά να αρνηθεί τη διέλευση στα ιταλικά στρατεύματα μέσα από την Ελλάδα κατά την επίσκεψη του Ιταλού Πρέσβη Εμμανουέλε Γκράτσι τα ξημερώματα της 28 ης Οκτωβρίου οδήγησε αναπόφευκτα τη χώρα μας σε πόλεμο.
Τι ζητούσαν ακριβώς οι Ιταλοί;
Με το τελεσίγραφο που επιδόθηκε, η Ιταλία του δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του ιταλικού στρατού από την ελληνοαλβανική μεθόριο. Κοινώς, ζητούσαν να μπουν ανενόχλητα τα ιταλικά στρατεύματα στην Ελλάδα για να καταλάβουν τα λιμάνια και τα αεροδρόμια της χώρας ώστε να μπορούν μετά να προωθηθούν στην Αφρική, όπου οι δυνάμεις του Άξονα πολεμούσαν τους συμμάχους. Ουσιαστικά, για να καταστεί απολύτως σαφές, απαιτούσαν την άνευ αντιστάσεως παράδοση της χώρας στους ίδιους και τις άλλες δυνάμεις του Άξονα, κυρίως δηλαδή στη Γερμανία.
Η παλικαρίσια αντίσταση των Ελλήνων, οδήγησε σε πανωλεθρία τα φαινομενικά πανίσχυρα ιταλο-αλβανικά στρατεύματα, που γρήγορα αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Η οργανωμένη άμυνα αιφνιδίασε τους επίδοξους κατακτητές που δεν μπορούσαν να αντιδράσουν στην ηρωική ελληνική επέλαση στα χιονισμένα βουνά της Βορείου Ηπείρου. Σημειώνεται ότι η Βόρεια Ήπειρος είναι επί της ουσίας η περιοχή της σημερινής Νοτίου Αλβανίας.
Η ελληνική εποποιία, ήταν η πρώτη νίκη των συμμαχικών δυνάμεων, απέναντι στις ανίκητες και πανίσχυρες, ως τότε, δυνάμεις του Άξονα. Η απρόσμενη αυτή επιτυχία συγκλόνισε την διεθνή κοινότητα που θαύμασε την απαράμιλλη γενναιότητα και την πρωτοφανή ανδρεία των αγωνιστών και γι' αυτό η προβολή της πήρε τόσο μεγάλες διαστάσεις παγκοσμίως.
Γερμανική εισβολή και τριπλή κατοχή
Η αιφνίδια ήττα της Ιταλίας, ανάγκασε τη Γερμανία να στείλει πολύτιμες δυνάμεις για να καταλάβει την Ελλάδα. Η δημιουργία του νέου μετώπου στα Βαλκάνια και εν συνεχεία στην Ελλάδα στην οποία εισέβαλε η Γερμανία στις 6 Απριλίου 1941, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η μεταφορά δυνάμεων και οι Γερμανικές απώλειες στις ηρωικές μάχες των οχυρών της «Γραμμής Μεταξά», σε Μακεδονία και Θράκη και της «Μάχης της Κρήτης», οδήγησαν στην καθυστέρηση της επίθεσης του Άξονα στην Σοβιετική Ένωση για ορισμένους μήνες. Αυτό είχε ως καίριο αποτέλεσμα να προσκρούσει (πριν προλάβει να ολοκληρώσει το στόχο της) στον βαρύ ρωσικό χειμώνα του 1941. Ωστόσο, η αναπόφευκτη συνθηκολόγηση της Ελλάδας μετά την εισβολή της Γερμανίας οδήγησε στην τραγωδία της τριπλής κατοχής της περιόδου 1941-1944 από Γερμανούς, Ιταλούς και Βουλγάρους.
Ποια είναι η διαχρονική αξία του «ΟΧΙ» και τι μας διδάσκει;
Υπογραμμίζεται ότι η απάντηση που έμεινε γνωστή στην παγκόσμια ιστορία ως το μεγάλο «ΟΧΙ» του Μεταξά δεν ήταν απλώς μια γενναία αλλά στιγμιαία απόφαση. Τουναντίον, η ελληνική ηγεσία είχε εκτιμήσει σωστά ότι εν τέλει ο Άξονας θα ηττηθεί και ήθελε η Ελλάδα να βρεθεί στο πλευρό των συμμάχων που προέβλεπε ότι θα νικούσαν. Άρα, ήταν μια στοχευμένη και μελετημένη κίνηση που απεδείχθη εκ των υστέρων σοφή. Έτσι, το έμμεσο «ΝΑΙ» στους συμμάχους, ενέταξε για άλλη μια φορά την πατρίδα μας στην πλευρά των νικητών, δηλαδή στην πλευρά της Δύσης της οποίας αποτελούμε αναπόσπαστο κομμάτι.
Συνεπώς, η παρακαταθήκη που μας άφησαν οι πρόγονοι μας και αυτό που πρέπει να τονίζεται κάθε χρόνο πέρα από τον αυτονόητο θαυμασμό για τον ηρωισμό και την αυταπάρνηση των Ελλήνων στρατιωτών είναι ότι η Ελληνική διπλωματία παράγει διαχρονικά εξαιρετικό έργο και κάνει εύστοχες στρατηγικές επιλογές που μας τοποθετούν στη σωστή πλευρά της Ιστορίας! Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα τον 20ό αιώνα ήταν τέσσερις φορές με την πλευρά των νικητών αφού προηγουμένως με Πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο είχε επιλέξει το σωστό στρατόπεδο κατά τον Πρώτο και τον Δεύτερο Βαλκανικό πόλεμο και μετέπειτα τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο.
Κλείνοντας, το σπουδαίο και διαχρονικό μήνυμα για τις επόμενες γενιές είναι ότι η ανέλπιστη προς τον κόσμο, ελληνική επιτυχία, δεν προέκυψε τυχαία. Αντιθέτως, επετεύχθη επειδή ως χώρα είχαμε κάνει όλες τις απαραίτητες προετοιμασίες που μπορούσαν να γίνουν υπό τις πολύ δύσκολες οικονομικές συνθήκες της εποχής. Μολαταύτα, υπήρχε σοβαρότητα, οργάνωση και ομόνοια στον λαό που σύσσωμος ξεσηκώθηκε σε όλη την επικράτεια και έστειλε με θάρρος, παρρησία, λεβεντιά, υπερηφάνεια και χαμόγελο τα παιδιά του στον πόλεμο και επί της ουσίας στο θάνατο, για το ύψιστο αγαθό, την ελευθερία του έθνους και της Πατρίδας! Επομένως, πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι για να έχουμε Ελευθερία οφείλουμε ανά πάσα στιγμή να είμαστε προετοιμασμένοι, ικανοί και αποφασισμένοι να κάνουμε όλες τις απαραίτητες θυσίες για να την υπερασπιστούμε!
* Ο Μιχάλης Αράπης (LLB, LLM, MA) είναι νομικός με μεταπτυχιακά στο «Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο» και στον τομέα του «Κυβερνοεγκλήματος και της Τρομοκρατίας». Είναι Ιδρυτής και Πρόεδρος της Ε.Κ.Ο. Επιστημόνων Ηνωμένου Βασιλείου (H.B.)
