Σε απολογιστική συνέντευξη Τύπου προχώρησε η Υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Σοφία Βούλτεψη, υπογραμμίζοντας ότι η νέα εθνική στρατηγική για το μεταναστευτικό εστιάζει πραγματικά στην ένταξη και όχι στη δημιουργία παράλληλων κοινωνικών συστημάτων που οδηγούν σε γκέτο και αυξημένη κοινωνική περιθωριοποίηση, φτώχεια, ριζοσπαστικοποίηση και εγκληματικότητα.
Αναφερόμενη στην κατάσταση των ασυνόδευτων παιδιών στην Ελλάδα, τόνισε ότι ο υψηλότερος αριθμός που είχαμε ποτέ ως τώρα στη χώρα μας, καταγράφεται το πρώτο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου του 2020, φθάνοντας τα 5.424 παιδιά. Στις 15/09/2021 ο αριθμός των ασυνόδευτων ανηλίκων στη χώρα μας ήταν 2.130, μείωση που αγγίζει το 61%. Στις 09/12/2021 καταγράφονται συνολικά 2.576 ασυνόδευτα παιδιά.
Αναφερόμενη στις προοπτικές για το τρέχον έτος, η υφυπουργός υπογράμμισε, ανάμεσα σε άλλα, σειρά δράσεων που αφορούν στη στέγαση, την ψυχική υγεία και την προάσπιση των δικαιωμάτων των ασυνόδευτων ανηλίκων.
Αναλυτικά:
ΕΝΤΑΞΗ: ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2021 – ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ 2022
ΝΕΑ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ
Κατάρτιση της νέας Εθνικής Στρατηγικής για την Ένταξη, αποτελούμενης από τέσσερις βασικούς πυλώνες, όπου για πρώτη φορά περιλαμβάνεται προ-ενταξιακό στάδιο, βάσει του νέου Σχεδίου Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με έμφαση στην έγκαιρη δράση (early action). Η Νέα Εθνική Στρατηγική περιλαμβάνει επίσης ανάπτυξη εντατικών προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης για την διευκόλυνση της πρόσβασης των δικαιούχων στην αγορά εργασίας, προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής, πρόληψη και αποτελεσματική προστασία από κάθε μορφή βίας, εκμετάλλευσης και κακοποίησης και παρακολούθηση και εποπτεία της ενταξιακής πορείας μέσω κοινώς αποδεκτών και συγκρίσιμων δεικτών.
Στρατηγικός στόχος και φιλοσοφία της Νέας Εθνικής Στρατηγικής είναι η προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με εκπαίδευση και κατάρτιση για την δημιουργία θέσεων εργασίας σε κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας και αύξηση του ΑΕΠ, ώστε να επωφελούνται Έλληνες και πρόσφυγες. Εστιάζει πραγματικά στην ένταξη και όχι στη δημιουργία παράλληλων κοινωνικών συστημάτων που οδηγούν σε γκέτο και αυξημένη κοινωνική περιθωριοποίηση, φτώχεια, ριζοσπαστικοποίηση και εγκληματικότητα.
Η Εθνική Στρατηγική παρουσιάστηκε στο υπουργικό συμβούλιο και ήδη βρίσκεται σε διαβούλευση, μετά την ολοκλήρωση της οποίας θα παρουσιαστεί στις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής.
ΜΝΗΜΟΝΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ
Κατά το 2021 υπογράφηκαν μνημόνια συνεργασίας με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο (Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης) και με το Πάντειο Πανεπιστήμιο (Εργαστήριο «ΜΕΘΕΞΗ» του Τμήματος Κοινωνιολογίας). Με την βοήθεια του ΕΚΠΑ καταρτίζεται το νέο πρόγραμμα σπουδών με σκοπό την εξοικείωση με τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής, τους δημοκρατικούς Θεσμούς και το Κράτος Δικαίου. Με την βοήθεια του Παντείου Πανεπιστημίου, με το οποίο θα υπάρξει επέκταση συνεργασίας και σε άλλους τομείς, καταρτίζεται πρόγραμμα εξοικείωσης με την ισότητα των φύλων και την πρόληψη και αποτελεσματική προστασία από την ενδοοικογενειακή και κάθε μορφής βία, καθώς και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων.
ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΕΘΝΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ (ΔΟΜ)
Σκοπός του Μνημονίου είναι η εφαρμογή ενός Συνεκτικού Σχεδίου Δράσης μέσω προγραμματικής συμφωνίας-πλαίσιο. Το πρώτο εξάμηνο του 2022 θα ξεκινήσει η υλοποίηση των δράσεων εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης μέσω εφαρμογής των νέων προγραμμάτων σπουδών και με σκοπό την ομαλή μετάβαση στην απασχόληση. Τα προγράμματα θα λειτουργούν παράλληλα και συμπληρωματικά με το HELIOS, το οποίο επίσης εκτελείται από τον ΔΟΜ.
ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΑΤΗ ΑΡΜΟΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΟΗΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
Σκοπός του Μνημονίου είναι η περαιτέρω στήριξη των ενταξιακών δράσεων της κυβέρνησης και ο σχεδιασμός νέων πιλοτικών πρωτοβουλιών σε αυτή την κατεύθυνση, με την παροχή τεχνικής υποστήριξης για την απλούστευση των διαδικασιών. Κατά το 2022, η Ύπατη Αρμοστεία θα προχωρήσει σε σειρά πιλοτικών ενταξιακών δράσεων, καθώς στη διάρκεια του 2021 προχώρησε στην χαρτογράφηση των δεξιοτήτων των προσφύγων, εγχείρημα που θα ενισχυθεί και θα αξιοποιηθεί.
ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΗ UNICEF ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΤΥΠΗ ΣΤΗΝ ΤΥΠΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Η υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας με την UNICEF οδήγησε σε ένα τριετές πρόγραμμα άτυπης εκπαίδευσης για παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες, ηλικίας 4-17 ετών με στόχο την προετοιμασία της πρόσβασης, την ένταξη και την υποστήριξή τους στην τυπική εκπαίδευση (ελληνικό δημόσιο σχολείο). Το πρόγραμμα – γέφυρα με την τυπική εκπαίδευση εκτελείται υπό την επίβλεψη του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου – τομέας Ένταξης και από τον Σεπτέμβριο του 2021 υλοποιείται στα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης που αναπτύσσει η UNICEF (σε όλες τις ανοιχτές δομές φιλοξενίας, στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης και στα αστικά κέντρα).
Τον Οκτώβριο του 2021 είχαν τεθεί σε λειτουργία στις Ανοιχτές Δομές σε όλη τη χώρα, 23 Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης με 1.876 ωφελούμενα παιδιά. Επιπλέον 6 Κέντρα λειτούργησαν στο Αιγαίο (Λέσβος, Σάμος, Χίος, Λέρος, Κως) και στο ΚΥΤ Έβρου (Φυλάκιο Ορεστιάδας), με σύνολο ωφελούμενων 268 παιδιά. Στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη λειτούργησαν 9 και 4 αντίστοιχα Κέντρα με συνολικό αριθμό ωφελούμενων 816 παιδιά, ενώ παράλληλα έγιναν 27 συνολικά παρεμβάσεις δρόμου (street work) για την υποστήριξη των οικογενειών στις εγγραφές και την παραπομπή των παιδιών στα Κέντρα Μελέτης και Δημιουργικής Απασχόλησης.
Από το πρόγραμμα ωφελούνται 2.987 παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες, στα οποία περιλαμβάνονται 209 ασυνόδευτα ανήλικα και 41 παιδιά με αναπηρία.
ΕΑΣΟ – ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ
Ως υποστήριξη στις πολιτικές μας και στις πρωτοβουλίες που λαμβάνουμε για την Ένταξη, η τεχνική βοήθεια που παρέχει η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) για το 2022, για πρώτη φορά στην ιστορική διαδρομή του Οργανισμού, περιλαμβάνει και την παροχή προσωπικού, συνολικά 16 άτομα, για την υποστήριξη των προγραμμάτων μας στον τομέα της προένταξης. Το EASO με εξαιρετική ευρύτητα πνεύματος και άμεσα αντανακλαστικά, μετά από σειρά διαβουλεύσεων και σε πνεύμα εξαιρετικής συνεργασίας, ενέκρινε αυτή τη σειρά μέτρων, μέσω της οποίας έχουμε ήδη δημιουργήσει μια ομάδα υψηλών προδιαγραφών για την ανάπτυξη εξαιρετικά εξειδικευμένων προγραμμάτων.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ HELIOS
Εξασφάλιση της συνέχισης του σημαντικού ενταξιακού προγράμματος «HELIOS» που εκτελείται από τον ΔΟΜ από τον Αύγουστο του 2019. Το πρόγραμμα-γέφυρα θα χρηματοδοτηθεί επί ένα εξάμηνο από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και θα ακολουθήσει η ένταξή του στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο της προγραμματικής περιόδου 2021-2027. Η σχετική Προγραμματική Συμφωνία μεταξύ ΥΜΑ και ΔΟΜ έχει εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Εντός του 2022 θα ολοκληρωθούν όλες οι απαραίτητες διαδικασίες για την ένταξη και υλοποίηση του προγράμματος κατά την επόμενη Προγραμματική Περίοδο μέσω των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ – ΕΣΠΑ)
ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ – ΤΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΔΕΛΤΙΑ
Από το σύνολο των 12 Τεχνικών Δελτίων της Δράσης υποβλήθηκαν και εγκρίθηκαν από το Ταμείο Ανάκαμψης τα 8 κοστολογημένα τεχνικά δελτία του έργου και υπολείπονται άλλα 4 (τα οποία όμως αφορούν στην υλοποίηση υποέργων του προγράμματος με ίδια μέσα, δηλαδή χωρίς κόστος). Όλα τα έργα αφορούν στην ενταγμένη στο εθνικό πρόγραμμα Ελλάδα 2.0. δράση με τίτλο «Προώθηση της Ένταξης του Προσφυγικού Πληθυσμού στην αγορά εργασίας». Δεσμεύτηκε έτσι εγκαίρως το σύνολο των πόρων του έργου (32 εκατ. + ΦΠΑ = 36 εκ.). Τα τεχνικά δελτία αφορούν γλωσσική και επαγγελματική κατάρτιση, πρακτική εργασία, πιστοποίηση δεξιοτήτων, ένταξη στο Εθνικό Μηχανισμό Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, διερμηνεία, αξιολόγηση προγράμματος και Τεχνική Βοήθεια.
Η υλοποίηση των δράσεων θα εκτελεστεί, αρχής γενομένης από το 2022, με την σύναψη Προγραμματικής Συμφωνίας – Πλαίσιο, έχει χρονικό ορίζοντα τριών χρόνων και υπολογίζεται να επωφεληθούν 18.000 πολίτες τρίτων χωρών. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει χαρτογράφηση του εκπαιδευτικού και επαγγελματικού προφίλ τους, επαγγελματική θεωρητική κατάρτιση 150 ωρών, εργασιακή συμβουλευτική καθ΄ όλη τη διάρκεια του προγράμματος, πρακτική άσκηση 50 ωρών με επιδότηση εργοδοτών του ιδιωτικού ή ευρύτερου δημόσιου τομέα, καθώς και πρόσθετη πρακτική άσκηση 30 ωρών σε εργοδότες του ιδιωτικού τομέα με κινητοποίηση ιδιωτικών πόρων. Περιλαμβάνει επίσης υποστηρικτικά μαθήματα βασικών στοιχείων της ελληνικής γλώσσας, της καθημερινής ζωής, του κοινωνικοπολιτισμικού πλαισίου της χώρας και του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής, διάρκειας 100 ωρών, με υποστήριξη για την πιστοποίηση Προσόντων/Ειδικοτήτων.
ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην σύνδεση με τομείς της ελληνικής οικονομίας που παρουσιάζουν ζήτηση και σχετίζονται με ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό. Ενδεικτικά αναφέρουμε την εκπαίδευση στον αγροτικό, τουριστικό και κατασκευαστικό τομέα, την κατάρτιση γυναικών στον κλάδο της μεταποίησης, την οδική ασφάλεια και τη βοήθεια στο σπίτι, το περιβάλλον, την πρόληψη φυσικών καταστροφών και την αντιμετώπιση κοινωνικών φαινομένων, όπως η εμπορία ανθρώπων, η ενδοοικογενειακή βία και κάθε μορφή βίας.
HELIOS JUNIOR
Πρόκειται για μια δράση που έρχεται να αντιμετωπίσει ένα από τα σοβαρά προβλήματα που γεννιούνται κατά την ενηλικίωση των Ασυνόδευτων Ανηλίκων. Με έναρξη έξι μήνες πριν από την ενηλικίωση και λήξη με την συμπλήρωση του 21ου έτους της ηλικίας τους, το πρόγραμμα αποσκοπεί στην ομαλή μετάβαση των ασυνόδευτων ανηλίκων στην ενήλικη ζωή (σπουδές, επαγγελματική αποκατάσταση, συνέχιση της υποστήριξής τους).
Σημειώνεται ότι η υλοποίηση των Δράσεων αντιμετωπίζεται με μακροπρόθεσμη προοπτική (και όχι μέσω βραχυχρόνιας «μικροπολιτικής» σκοπιμότητας) δεδομένου ότι το μοναδικό από πλευράς Ταμείου Ανάκαμψης ορόσημο του έργου, που αποτελεί την δέσμευση έναντι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι η επίτευξη του στόχου της πρακτικής άσκησης 14.500 πολιτών τρίτων χωρών το 2025 (α’ και β’ εξάμηνο 2022).
Ακριβώς λόγω του μακροπρόθεσμου χαρακτήρα των δράσεων – με δεδομένο ότι υλοποιούν τη νέα Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη – όλα τα προγράμματα θα συνεχιστούν μέσω των ευρωπαϊκών Ταμείων.
ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ TSI 2021 – DG REFORM
Κατά το 2021 εγκρίθηκε για πρώτη φορά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η πρότασή μας για Τεχνική Βοήθεια για την υποστήριξη της Διεύθυνσης Κοινωνικής Ένταξης. Άμεσα θα ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για την ολοκλήρωση των διαδικασιών.
ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΑ ΤΑΜΕΙΑ
Κατά το 2021 υποβλήθηκαν οι προτάσεις μας ύψους άνω των 300 εκ. ευρώ προς ένταξη στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ+) και στο Ταμείο Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ), τα οποία αποτελούν τις κύριες χρηματοδοτικές πηγές για τη δημόσια πολιτική κοινωνικής ένταξης. Πρόκειται για 23 δράσεις, οι οποίες κατανεμήθηκαν ανά Ταμείο με βάση τις επιλεξιμότητες, ενώ στα ευρωπαϊκά Ταμεία θα περάσουν και οι δράσεις που θα ξεκινήσουν με το Ταμείο Ανάκαμψης.
ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΤΕΓΕΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΜΕΝΗΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
Σύναψη Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Μεταναστευτικής Πολιτικής και της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας (του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων), για την ίδρυση και λειτουργία μικτών Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ) Ατόμων με Αναπηρία (ημεδαπών και ΔΔΠ) ηλικίας άνω των 18 ετών. Τον Φεβρουάριο 2022 θα εκδοθεί από το ΠΕΠ Αττικής η Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων για την δημιουργία των πρώτων στεγών.
ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗ
Η Διεύθυνση Κοινωνικής Ένταξης σε συνεργασία με κοινωνικούς εταίρους και εξειδικευμένους φορείς ολοκλήρωσε το έργο της εκπόνησης του Επαγγελματικού Περιγράμματος του Διαπολιτισμικού Μεσολαβητή (2016-2018). Το 2021 το Επαγγελματικό Περίγραμμα Διαπολιτισμικού Μεσολαβητή εγκρίθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ) και αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Οργανισμού. Το εν λόγω αίτημα είχε κατατεθεί στον ΕΟΠΠΕΠ και εκκρεμούσε από τον Ιούλιο του 2018.
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΝΕΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ
Συμμετοχή πέντε εφήβων μεταναστών/ριών, ηλικίας 15-18 ετών, στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Βουλής των Εφήβων, με διαδικτυακή παρακολούθηση της θεματικής ενότητας «Περιβάλλον και άνθρωποι που μετακινούνται». Σε συνεργασία με το Ίδρυμα της Βουλής ολοκληρώνονται οι προδιαγραφές του έργου «Καλοκαιρινό Εργαστήρι Δημοκρατίας για παιδιά μεταναστών και αιτούντων/δικαιούχων διεθνούς προστασίας», με πρόβλεψη υλοποίησης το καλοκαίρι του 2022.
KIDS LOVE SPORTS
Προώθηση της ένταξης των παιδιών μέσω του αθλητισμού. Σε συνεργασία με την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, φοιτητές της Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΣΕΦΑ) πραγματοποιούν την πρακτική τους άσκηση προσφέροντας άθληση σε προσφυγόπουλα που διαμένουν σε ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει και δράσεις για το περιβάλλον, ενημέρωση για τη σωστή διατροφή, τον σωστό ύπνο, καταπολέμηση των περιπτώσεων εκφοβισμού (μπούλινγκ) και του εθισμού στο διαδίκτυο, καθώς και ενίσχυση της ισότητας των φύλων.
200 ΝΕΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ ΑΣΥΝΟΔΕΥΤΩΝ ΑΝΗΛΙΚΩΝ – ΔΩΡΕΑ ΔΑΝΙΑΣ
Μετά την έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο υπεγράφη η προγραμματική συμφωνία με τον ΔΟΜ για την δημιουργία 200 νέων θέσεων φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων. Η δράση υλοποιείται με χρηματοδότηση της κυβέρνησης της Δανίας, η οποία δόθηκε υπό μορφή δωρεάς στην ελληνική κυβέρνηση για τον σκοπό αυτό.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας θα παρέχονται υπηρεσίες στέγασης, σίτισης, νομικής υποστήριξης, συμβουλευτικής και ψυχολογικής στήριξης καθώς και υποστήριξης της πρόσβασης σε δομές υγείας, μέχρι να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες διαδικασίες καταγραφής και εκτίμησης του ψυχοκοινωνικού υποβάθρου τους, ώστε να τοποθετηθούν σε δομές μακροχρόνιας φιλοξενίας, με βάση τις ανάγκες και το βέλτιστο συμφέρον τους. Ήδη έχει ξεκινήσει η χωροθέτηση αυτών των δομών επείγουσας φιλοξενίας.
ΑΣΚΗΣΗ ΠΡΟΜΑΧΟΣ ΜΕ ΤΡΑΦΙΚΙΝΓΚ ΚΑΙ ΑΣΥΝΟΔΕΥΤΑ
Κατά την πρώτη ιστορικά άσκηση στην ΕΕ με σενάριο εκκένωσης εξαιτίας μεγάλης δασικής πυρκαγιάς, που πραγματοποιήθηκε στη νέα δομή Σάμου (22/10/21), για πρώτη φορά περιλήφθηκαν θέματα υψηλού ενταξιακού συμβολισμού, όπως το trafficiking αλλά και θέματα που αφορούν στα ασυνόδευτα ανήλικα. Ανάμεσα στον πληθυσμό των επωφελούμενων – συνολικά 260 άτομα – ο οποίος εκκενώθηκε σε 25 λεπτά, υπήρχαν ευάλωτοι, μονογονεϊκές οικογένειες, οικογένειες με μικρά παιδιά και 11 ασυνόδευτα ανήλικα.
Τα ασυνόδευτα απομακρύνθηκαν από το χώρο διαμονής τους με υποδειγματικές διαδικασίες, σε 1 μόλις λεπτό. Η εκκένωση της safe area της Σάμου είναι η πρώτη επίσης ιστορικά άσκηση εντός της ΕΕ που δοκίμασε τις ειδικότερες διαδικασίες εκκένωσης ανηλίκων. Την άσκηση παρακολούθησαν συνολικά 5.803 άτομα από 11 χώρες, ενώ στο πεδίο στη Σάμο το σύνολο των συμμετεχόντων έφθασε τα 1.203 άτομα, με δυνάμεις πεδίου από 22 Εθνικές Αρχές και Διεθνείς Οργανισμούς. Το γενικό πρόσταγμα είχε η Σύμβουλος της υφυπουργού Αρχιπύραρχος Δρ. Καλλιόπη Σαΐνη.
ΚΛΙΜΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ
Στρέφουμε την προσοχή μας σε περιοχές του πλανήτη και ειδικότερα σε περιοχές της ευρύτερης γειτονιάς μας στις οποίες η κλιματική αλλαγή είτε έχει ήδη επιφέρει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, είτε πολύ σύντομα θα τις οδηγήσει σε επίπεδο ακαταλληλότητας για την επιβίωση των ανθρώπων.
Αρχής γενομένης από την Άσκηση ΠΡΟΜΑΧΟΣ 2021, ανοίξαμε την συζήτηση για τους κλιματικούς πρόσφυγες (climate refugees) με τον Γενικό Γραμματέα της Ακαδημίας Αθηνών, καθηγητή κ. Χρήστο Ζερεφό. Μια συνεργασία που θα μετουσιωθεί σε πρωτοποριακό για τα ευρωπαϊκά δεδομένα Μνημόνιο Συνεργασίας με την Ακαδημία Αθηνών, για την εκπαίδευση των προσφύγων σε περιβαλλοντικά θέματα και την ευαισθητοποίησή τους στην προστασία του περιβάλλοντος.
ΜΗΤΡΩΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ
Στην Διεύθυνση Κοινωνικής Ένταξης συγκροτήθηκε και λειτουργεί ηλεκτρονικό μητρώο των καταγεγραμμένων από την Υπηρεσία αναγνωρισμένων φορέων συλλογικής εκπροσώπησης πολιτών τρίτων χωρών οι οποίες πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια εγγραφής (καταστατικό κατατεθειμένο στο Πρωτοδικείο, νόμιμο εκπρόσωπο και φυσική έδρα).
ΠΡΑΚΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΑΤΗ ΑΡΜΟΣΤΕΙΑ
Σχεδιασμός και σύνταξη συνοπτικού και εύληπτου οδηγού πληροφόρησης για δικαιούχους διεθνούς προστασίας με αναφορά σε βασικούς τομείς της ζωής τους στην Ελλάδα, όπως η εργασιακή απασχόληση, η εκπαίδευση, η υγειονομική περίθαλψη, η κοινωνική πρόνοια. Η Διεύθυνση Κοινωνικής Ένταξης, ξεκίνησε την υλοποίησή του σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Γραφείο Ελλάδας). Εντός του 2021 ολοκληρώθηκε η σύνταξη προσχεδίου όλων των κεφαλαίων του Οδηγού, ο οποίος θα ολοκληρωθεί εντός του 2022.
HELP DESK ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ
Διαχείριση του Help Desk Κοινωνικής Ένταξης, το οποίο υφίσταται στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου: Σκοπός είναι η παροχή απαντήσεων και διευκρινίσεων σε ερωτήματα και απορίες των ΔΔΠ σε θέματα ένταξης όπως για παράδειγμα εκμάθηση ελληνικών, εργασιακή συμβουλευτική, στέγαση, έκδοση Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ), Αριθμού Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ) κ.ο.κ. και προώθηση ερωτημάτων που δεν άπτονται ενταξιακών θεμάτων στις αρμόδιες υπηρεσίες (π.χ. Υπ. Ασύλου, ΥΠΥΤ, Δ/νση Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δ/νσεις Αλλοδαπών και Μετανάστευσης των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων) – σύνολο ενεργειών έως τα τέλη Νοεμβρίου: 319.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΩΝ
Εντός του 2022 θα υλοποιηθεί Πρόγραμμα Διαπολιτισμικών Περιηγήσεων στην Αθήνα, για πρόσφυγες και μετανάστες, το οποίο πραγματοποιείται στο πλαίσιο υπογραφής (Σεπτέμβριος του 2020) σχετικού Μνημονίου Συνεργασίας με το Υπουργείο Πολιτισμού και για το οποίο βρέθηκε η φόρμουλα δρομολόγησης της υλοποίησής του μέσω Προγραμματικής Σύμβασης.
ΔΡΑΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ
Συνεργασία με εκπροσώπους εταιρειών μελών του Ελληνικού Δικτύου Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης-CSR Hellas για την υλοποίηση δράσεων ένταξης ΔΔΠ.
ΚΕΝΤΡΑ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ
Στο πλαίσιο δράσης που υλοποιείται από το υπουργείο Ανάπτυξης και την Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης, τον Ιούλιο του 2021 ολοκληρώθηκε η εκπαίδευση 34 Διαπολιτισμικών Μεσολαβητών (ΔΜ) και τον Αύγουστο τοποθετήθηκαν σε Κέντρα Κοινότητας και Κέντρα Ένταξης Μεταναστών 32 Δήμων και 8 Περιφερειών. Το 2022 η Διεύθυνση Κοινωνικής Ένταξης, θα προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες για την γεωγραφική επέκταση και ενίσχυση των υπηρεσιών των ΚΕΜ. Στόχος είναι η δημιουργία 32 νέων ΚΕΜ κατά την νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027, καθώς και στην ενίσχυση των υπηρεσιών υφιστάμενων και νέων ΚΕΜ.
Απολογισμός Δράσεων 2020 – 2021
Ειδική Γραμματεία Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων
Η Ειδική Γραμματεία Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων συστάθηκε το Μάρτιο του 2020 με σκοπό να εφαρμόσει μια ολιστικού τύπου Εθνική Στρατηγική για την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών στη χώρα μας.
Η κατάσταση των ασυνόδευτων παιδιών στην Ελλάδα του χθες και του σήμερα Σύμφωνα με τα στατικά στοιχεία του ΕΚΚΑ, ο υψηλότερος αριθμός των ασυνόδευτων ανηλίκων που είχαμε ποτέ ως τώρα στη χώρα μας, καταγράφεται το πρώτο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου του 2020, φθάνοντας τα 5.424 παιδιά. Στις 15/09/2021 ο αριθμός των ασυνόδευτων ανηλίκων στη χώρα μας ήταν
2.130, μείωση που αγγίζει το 61%. Τον Φεβρουάριο του 2020, ο αριθμός των ασυνόδευτων ανηλίκων σε συνθήκες αστεγίας και άλλες
επισφαλείς συνθήκες άγγιξε τα 1.105 ασυνόδευτα παιδιά.
Η Ειδική Γραμματεία Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων οργάνωσε και συντόνισε την πρώτη επιχείρηση εντοπισμού των ασυνόδευτων παιδιών που αναφέρονταν να διαβιούν σε επισφαλείς συνθήκες στη χώρα μας, με τη συνεργασία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Επιπλέον, η Ειδική Γραμματεία, με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και την υποστήριξη της Ελληνικής Αστυνομίας συνεχίζει να εργάζεται συστηματικά για τον εντοπισμό των άστεγων ασυνόδευτων παιδιών
και τη μεταφορά τους σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας μέσω του «Εθνικού Μηχανισμού Επείγουσας Ανταπόκρισης για τα ασυνόδευτα παιδιά σε επισφαλείς συνθήκες».
Στις 09/12/2021 καταγράφονται συνολικά 2.576 ασυνόδευτα παιδιά στη χώρα μας, εκ των οποίων:
– 1.592 ασυνόδευτα αγόρια και κορίτσια διαμένουν σε κέντρα φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων (γνωστοί ως ξενώνες ασυνόδευτων ανηλίκων),
– 308 ασυνόδευτα παιδιά φιλοξενούνται σε διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης,
– 95 ασυνόδευτα παιδιά φιλοξενούνται σε δομές προσωρινής φιλοξενίας για το Relocation,
– 0 ασυνόδευτα παιδιά σε ασφαλείς ζώνες καθώς το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε τέλος Νοέμβρη και όλοι οι ασυνόδευτοι ανήλικοι μεταφέρθηκαν σε ξενώνες και διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης,
– 39 ασυνόδευτα παιδιά σε ανοιχτές δομές φιλοξενίας,
– 237 ασυνόδευτα παιδιά διαβιούν στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης σε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Κω και Φυλάκιο έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία της καταγραφής τους και περίοδος καραντίνας που επιβάλλεται εξαιτίας της πανδημίας.
Απολογισμός Δράσεων ΕΓΠΑΑ
– Κατάρτιση Εθνικής Στρατηγικής για την Προστασία Ασυνόδευτων Ανηλίκων Εκπονήθηκε από την ΕΓΠΑΑ. Αναπτύσσεται σε 4 βασικούς πυλώνες δράσης ως εξής: (α) βελτίωση του συστήματος υποδοχής και φιλοξενίας και διασφάλιση των δικαιωμάτων των ασυνόδευτων ανηλίκων, (β) εξεύρεση και υλοποίηση βιώσιμων λύσεων για κάθε παιδί, (γ) προστασία από κάθε μορφή βίας ή εκμετάλλευσης και (δ) εκσυγχρονισμός της συλλογής δεδομένων που αφορούν στον πληθυσμό των ασυνόδευτων ανηλίκων. Κάθε έτος οι δράσεις που έχουν σχεδιαστεί και για τις οποίες έχουν διασφαλιστεί οι απαιτούμενοι πόροι για την υλοποίησή τους εντάσσονται στο
ετήσιο σχέδιο δράσης του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.
– Δραστική μείωση των ασυνόδευτων ανηλίκων στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης
– Τον Νοέμβριο του 2019 διέμεναν 1.746 ΑσΑν σε ΚΥΤ
– Τον Σεπτέμβριο του 2020, όταν ξέσπασε η φωτιά στο ΚΥΤ της Μόριας, η ΕΓΠΑΑ συντόνισε την μεταφορά το ίδιο βράδυ, των τελευταίων 450 παιδιών που είχαν μείνει εκεί.
– Ως τον Σεπτέμβριο του 2020, μεταφέρθηκαν πάνω από 2.000 ασυνόδευτα από τα νησιά και τον Έβρο, σε κατάλληλες δομές στην ενδοχώρα.
– στις 09/12/2021 ο αριθμός των ασυνόδευτων ανηλίκων σε ΚΥΤ είναι 237 (μείωση που αγγίζει το 86,5%), όπου παραμένουν για λίγες ημέρες κυρίως για λόγους καταγραφής και ταυτοποίησης αλλά και καραντίνας
– Κατάργηση Προστατευτικής Φύλαξης
– Στις 31.03.2020 καταγράφονται 331 ασυνόδευτοι ανήλικοι σε αστυνομικά τμήματα υπό προστατευτική φύλαξη.
– Στις 15.09.2021 μεταφέρθηκαν 29 ασυνόδευτα παιδιά σε αστυνομικές υπηρεσίες για λόγους καταγραφής/ταυτοποίησης και άμεσα θα μεταφερθούν σε κατάλληλες δομές φιλοξενίας
– Τον Δεκέμβριο του 2020, με το άρθρο 43 ν. 4760/2020 (Α’ 247), καταργήθηκε και επίσημα η προστατευτική φύλαξη ασυνόδευτων ανηλίκων που στερούνται ασφαλούς ή γνωστής διαμονής.
– Εθνικός Μηχανισμός Επείγουσας Ανταπόκρισης για ασυνόδευτους ανήλικους σε επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης
– Για την επιχειρησιακή εφαρμογή της νομοθετικής κατάργησης της προστατευτικής φύλαξης, η ΕΓΠΑΑ σχεδίασε τον Εθνικό Μηχανισμό Επείγουσας Ανταπόκρισης για Ασυνόδευτους Ανηλίκους που διαβιούν σε επισφαλείς συνθήκες. Ο μηχανισμός υλοποιείται σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, φορείς Παιδικής Προστασίας, καθώς και των Εισαγγελικών και Αστυνομικών Αρχών
– Ο Εθνικός Μηχανισμός έθεσε σε λειτουργία την 24/7 τηλεφωνική γραμμή στις 5 Απριλίου 2021, όπου παραπέμπονται περιπτώσεις ασυνόδευτων ανηλίκων, άστεγων ή σε επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης και παρέχεται καθοδήγηση για τη μεταφορά του
ανηλίκου σε ασφαλές περιβάλλον.
– Έως και τις 30 Νοεμβρίου 2021, έλαβε 1.770 εισερχόμενες επικοινωνίες, οι οποίες αφορούσαν σε 1.415 διαφορετικές περιπτώσεις ασυνόδευτων ανηλίκων, εκ των οποίων οι 1.378 αφορούσαν αίτημα στέγασης, οι 28 νομικής βοήθειας, και οι 9 άλλα θέματα
– Ενίσχυση της εθνικής δυναμικότητας θέσεων μακροχρόνιας φιλοξενίας για ασυνόδευτους ανηλίκους
– Στις 31/07/2019 τα κέντρα φιλοξενίας (ξενώνες) ήταν 47 και απέδιδαν 1.115 θέσεις φιλοξενίας, ενώ τα διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης (SIL) ήταν 12 και απέδιδαν 48 θέσεις φιλοξενίας.
– Στο σήμερα, η αύξηση των θέσεων φιλοξενίας σε ξενώνες και διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης αγγίζει το ποσοστό του 62% (2.242 θέσεις σήμερα έναντι των 1.376 τον Νοέμβριο του 2019)
– Πρόγραμμα εθελοντικής Μετεγκατάστασης
Η ελληνική κυβέρνηση με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τη συνεργασία Κρατών-Μελών της ΕΕ και άλλων χωρών, υλοποιεί από τον Απρίλιο του 2020 το πρόγραμμα εθελοντικής μετεγκατάστασης ασυνόδευτων ανηλίκων που διαμένουν στην Ελλάδα, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εκτός από την ΕΓΠΑΑ που έχει την ευθύνη του συντονισμού, συμμετέχουν στο πρόγραμμα η Ελληνική Υπηρεσία Ασύλου, η Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης και η Ελληνική Αστυνομία. Επιπλέον, στρατηγικοί εταίροι είναι η
Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (IOM), η Ύπατη Αρμοστεία τoυ ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και το Διεθνές Ταμείο Επείγουσας Βοήθειας των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά (UNICEF), καθώς και οι συνεργαζόμενοι φορείς τους.
– Από τις 15/4/2020 έως τις 02/12/2021, 1.093 Ασ.Αν. έχουν μεταφερθεί στο Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελβετία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, την Κροατία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία, την Πορτογαλία και τη Φινλανδία (71,1% της διαδικασίας).
– Η συνολική δέσμευση φτάνει τα 1.536 ασυνόδευτα ανήλικα,
– Εκκρεμεί η μετεγκατάσταση 443 ασυνόδευτων ανηλίκων, ενώ μέχρι το τέλος του 2021 αναμένεται να αναχωρήσουν 89 παιδιά
– Συνολικά, 2.496 άτομα (ασυνόδευτα ανήλικα & παιδιά που πάσχουν από χρόνιο νόσημα μαζί με τα μέλη της οικογένεια τους) -87,1% της διαδικασίας- έχουν μετεγκατασταθεί μέχρι τώρα μέσω του προγράμματος Μετεγκατάστασης – υπό τον συντονισμό και την στενή παρακολούθηση της ΕΓΠΑΑ.
– Εντατικοποίηση της Διαδικασίας Καταγραφής Ασυνόδευτων Ανηλίκων
H διαδικασία έγκαιρης ταυτοποίησης ενός προσώπου ως ασυνόδευτου ανηλίκου και καταγραφής του αιτήματος διεθνούς προστασίας αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα των ανηλίκων. Έτσι, μετά τη μεταφορά τους σε ασφαλείς δομές στην ενδοχώρα, με πρωτοβουλία της ΕΓΠΑΑ, συγκεντρώθηκαν τα στοιχεία όλων των ακατάγραφων ασυνόδευτων ανηλίκων, με στόχο την ενημέρωση της Υπηρεσίας Ασύλου προκειμένου να εντατικοποιηθούν οι διαδικασίες καταγραφής. Η επιχείρηση αυτή βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη.
– Το τελευταίο εξάμηνο, εκτός από τα συστηματικά ραντεβού καταγραφής τα οποία ορίζει η Υπηρεσία Ασύλου, έχουν καταγραφεί πλήρως επιπλέον 121 ασυνόδευτα ανήλικα και έχει προγραμματιστεί άμεσα ραντεβού για ακόμη πενήντα 50 του Εθνικού Μηχανισμού
Επείγουσας Ανταπόκρισης.
– Ολοκλήρωση προγραμμάτων προσωρινής φιλοξενίας-Εγκαταλείποντας την προσέγγιση «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού»
– Η Ειδική Γραμματεία Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων έχει θέσει ως στρατηγικό στόχο την ανάπτυξη 2.500 θέσεων μακροχρόνιας φιλοξενίας
– Ολοκληρώθηκε η λειτουργία 13 ξενοδοχειακών μονάδων τα οποία λειτούργησαν με την υποστήριξη του ΔΟΜ, όπου φιλοξενήθηκαν 1.100 ΑσΑν.
– Κατά τον Οκτώβριο και Νοέμβριο 2021 εκκενώθηκαν όλες οι ασφαλείς ζώνες (safe zones) στα ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας της ενδοχώρας και μεταφέρθηκαν τουλάχιστον 300 ΑσΑν σε ξενώνες και διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης
– Επιχείρηση εντοπισμού και άμεσης προστασίας ασυνόδευτων ανηλίκων σε επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης
– Τον Φεβρουάριο 2020 1.105 ΑσΑν διαβιούν σε συνθήκες αστεγίας ή άλλες επισφαλείς συνθήκες
– Η ΕΓΠΑΑ, τον Ιούλιο του 2020 προχώρησε στην πρώτη συστηματική και εντατική επιχείρηση εντοπισμού και άμεσης προστασίας των ασυνόδευτων ανηλίκων που καταγράφονταν από το ΕΚΚΑ ως άστεγα ή σε επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης. Η επιχείρηση υλοποιήθηκε σε τη συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες καθώς και φορείς που επιχειρούν στο πεδίο.
Καταληκτικά, η επιχείρηση εντοπισμού και προστασίας των ασυνόδευτων ανηλίκων που διαβιούσαν σε αστεγία ή επισφαλείς συνθήκες, είχε τα ακόλουθα αποτελέσματα: α) Εντάχθηκαν άμεσα στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης όσα ασυνόδευτα ανήλικα εντοπίστηκαν. β) Στεγάστηκαν άμεσα σε ασφαλείς και κατάλληλες δομές φιλοξενίας. γ) Αναθεωρήθηκαν τα επίσημα στοιχεία που δημοσιεύει η χώρα μας μέσω του ΕΚΚΑ για τα ασυνόδευτα ανήλικα. δ) Οι διαδικασίες και τα εργαλεία που αναπτύχθηκαν από αυτήν την επιχείρηση, αξιοποιήθηκαν στη λειτουργία του «Εθνικού Μηχανισμού Επείγουσας Ανταπόκρισης για τα ασυνόδευτα ανήλικα σε επισφαλείς συνθήκες»
– Διαπίστωση Ανηλικότητας: Θεσμικές και Επιχειρησιακές Βελτιώσεις Θεσμοθετήθηκε, με την ΚΥΑ 9889/2020 (ΦΕΚ Β’ 3390), νέος τρόπος παραπομπής στις περιπτώσεις που εγείρεται αμφιβολία ως προς την ηλικία, με ενδεδειγμένους τρόπους διαπίστωσης της ανηλικότητας. Η δράση αυτή υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος μετεγκατάστασης, ώστε να διασφαλιστεί ότι τόσο τα άτομα που συμπεριλαμβάνονται στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης όσο και εκείνα που στεγάζονται σε δομές φιλοξενίας ασυνόδευτων ενηλίκων, είναι πράγματι ασυνόδευτοι ανήλικοι.
– Έχουν διεκπεραιωθεί ήδη 206 εξετάσεις διαπίστωσης ανηλικότητας (αυτές είναι επιπλέον όσων έχουν διεκπεραιωθεί από άλλες αρμόδιες αρχές), δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στα σημεία εισόδου (Κ.Υ.Τ.)
– Υποστήριξη της Εκπαίδευσης και Επαγγελματικής Κατάρτισης των Ασυνόδευτων Ανηλίκων Για να διευκολύνει την πρόσβαση των ασυνόδευτων ανηλίκων στο σχολείο και να ενισχύσει τη συστηματική τους φοίτηση, η ΕΓΠΑΑ υλοποίησε μια σειρά δράσεων (πχ. Πρόγραμμα παροχής φροντιστηριακών μαθημάτων σε παιδιά των ξενώνων είτε μέσω φυσικής, δια ζώσης παρακολούθησης στα
Κέντρα Μαθησιακής και Παιδαγωγικής Υποστήριξης είτε μέσω τηλεκπαίδευσης, Συντονισμός απαιτούμενων ενεργειών σε συνεργασία με το Τμήμα Εκπαίδευσης Προσφύγων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Συστηματική παροχή ενημέρωσης & πληροφόρησης των φορέων που λειτουργούν ξενώνες και έχουν στην ευθύνη τους ασυνόδευτα ανήλικα ή εργάζονται σε αυτούς ως εκπαιδευτικοί, Πρόγραμμα ανάπτυξης δυναμικού του προσωπικού των ξενώνων που υποστηρίζουν εκπαιδευτικά τα ασυνόδευτα ανήλικα στις δομές φιλοξενίας κ.α.)
– “Πρόγραμμα Υποστήριξης των Ασυνόδευτων Ανηλίκων που Διαμένουν σε Διαμερίσματα Ημι-Αυτόνομης Διαβίωσης: η καινοτόμος δράση του Μentorship” (με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (European Asylum Support Office-EASO) Η ομάδα των Μεντόρων αποτελείται από τέσσερις πρώην ασυνόδευτους ανηλίκους, οι οποίοι κατάφεραν να ενταχθούν πλήρως στην ελληνική κοινωνία και μπορούν να λειτουργήσουν ως πρότυπα (role models), παρέχοντας εξατομικευμένη υποστήριξη και ενδυνάμωση στα ασυνόδευτα ανήλικα που βρίσκονται στις δομές φιλοξενίας της χώρας μας.
Δράσεις που έχουν ήδη σχεδιαστεί και αναμένεται να υλοποιηθούν το προσεχές διάστημα, βάσει του ετήσιου σχεδίου δράσης που εκπονείται με βάση τις στρατηγικές προτεραιότητες που περιλαμβάνονται στην Εθνική Στρατηγική για την Προστασία των Ασυνόδευτων Ανηλίκων:
– Πρόγραμμα ένταξης ασυνόδευτων ανηλίκων δικαιούχων διεθνούς προστασίας για τη μετάβαση τους στην ενήλικη ζωή (18-21)
Η ΕΓΠΑΑ έχει σχεδιάσει και αναμένεται να υλοποιήσει ως τα τέλη του τρέχοντος έτους πρόγραμμα ένταξης (HELIOS Junior) για τους ασυνόδευτους ανηλίκους που έχουν λάβει διεθνή προστασία στη 27 χώρα μας και βρίσκονται στην ενηλικίωση.
– Προαγωγή της ψυχικής υγείας και πρόληψης ψυχικών διαταραχών στον πληθυσμό των ασυνόδευτων ανηλίκων Το έργο υλοποιείται σε συνεργασία τα Παιδικά Χωριά SOS Ελλάδος και στοχεύει στην παροχή συστηματικής υποστήριξης των εργαζομένων στις δομές φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων ώστε να μπορούν να συμβάλλουν συστηματικά στην προαγωγή της ψυχικής υγείας και πρόληψης ψυχικών διαταραχών στον πληθυσμό των ασυνόδευτων ανηλίκων.
– Επιτροπεία Ασυνόδευτων Ανηλίκων
Τον Σεπτέμβριο του 2021 η αρμοδιότητα για την εποπτεία και υλοποίηση του θεσμού της επιτροπείας ασυνόδευτων ανηλίκων μεταφέρθηκε από το Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Η Ειδική Γραμματεία συντάσσει νομοσχέδιο, το οποίο πρόκειται να ολοκληρωθεί εντός του Ιανουαρίου 2022 και έπειτα θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.
– Πρόγραμμα Εποπτείας και Αξιολόγησης Κέντρων Φιλοξενίας/ Ανάπτυξη & θεσμοθέτηση του πλαισίου προδιαγραφών για τη λειτουργία δομών φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων Στο πλαίσιο της υλοποίησης των αρμοδιοτήτων της και με στόχο τη διασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχονται στους ασυνόδευτους ανήλικους που διαμένουν σε κέντρα φιλοξενίας στην Ελλάδα, η ΕΓΠΑΑ έχει υποβάλλει προς υλοποίηση την προκαθορισμένη πράξη 8 (PDP#8), με τίτλο «Ενίσχυση της ικανότητας της Ειδικής Γραμματείας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων να αξιολογεί την ποιότητα των υπηρεσιών, που παρέχονται στους ασυνόδευτους ανηλίκους, εντός των κέντρων φιλοξενίας».
– Λειτουργία δομών επείγουσας φιλοξενίας
Στο πλαίσιο του Εθνικού Μηχανισμού Επείγουσας Ανταπόκρισης για ασυνόδευτα παιδιά που διαβιούν σε επισφαλείς συνθήκες, η ΕΓΠΑΑ σε συνεργασία με το Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης πρόκειται να υλοποιήσουν πρόγραμμα 200 θέσεων επείγουσας φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων σε ειδικά διαμορφωμένες δομές.
– Σχεδιασμός και υλοποίηση εθνικού προγράμματος πιστοποίησης για τη διεξαγωγή της αξιολόγησης βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού
Η Ειδική Γραμματεία σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο σχεδιάζουν τη δημιουργία ενός ενιαίου προτύπου για την αξιολόγηση του βέλτιστου συμφέροντος των ασυνόδευτων ανηλίκων.
– Κινητές Μονάδες Πρωτοβάθμιας Υγείας Φροντίδας για Ασυνόδευτους Ανηλίκους
Οι Κινητές Μονάδες Πρωτοβάθμιας Υγείας Φροντίδας για Ασυνόδευτους Ανηλίκους πρόκειται να καλύψουν τις ανάγκες των ασυνόδευτων ανηλίκων αναφορικά με τη διενέργεια διαγνωστικών ελέγχων για τον COVID-19, την τακτική ιατρική παρακολούθηση και την παροχή πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας, τη διενέργεια ιατρικών εξετάσεων που απαιτούνται για την ένταξη σε δομή φιλοξενίας, κ.α.
Οι προοπτικές για το 2022
Οι στρατηγικές προτεραιότητες που περιλαμβάνονται στην Εθνική Στρατηγική για την Προστασία των Ασυνόδευτων Ανηλίκων και θα υλοποιηθούν εντός του 2022:
- Επιτροπεία Ασυνόδευτων Ανηλίκων
Τον Σεπτέμβριο του 2021 η αρμοδιότητα για την υλοποίηση του θεσμού της επιτροπείας ασυνόδευτων ανηλίκων μεταφέρθηκε από το Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.
Η Ειδική Γραμματεία συντάσσει νομοσχέδιο, το οποίο πρόκειται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση τις επόμενες εβδομάδες προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή το πλαίσιο της επιτροπείας.
Αποτελεί αναντίρρητο γεγονός ότι ένα καλά σχεδιασμένο μοντέλο επιτροπείας αποτελεί τη βάση δημιουργίας ενός ισχυρού πλέγματος προστασίας για τα ασυνόδευτα παιδιά, τα οποία ως τα πλέον ευάλωτα μέλη του προσφυγικού πληθυσμού είναι εκτεθειμένα σε κάθε μορφή εκμετάλλευσης και κακοποίησης.
ΣΤΕΓΑΣΗ :
Η στέγαση αποτελεί το θεμέλιο του πλαισίου προστασίας ασυνόδευτων ανηλίκων, η Ειδική Γραμματεία θέτοντας τη στέγαση των ασυνόδευτων παιδιών ως βασική προτεραιότητα της για το 2022 προχωρά στην θεσμοθέτηση των προδιαγραφών λειτουργίας των κέντρων φιλοξενίας, στην δημιουργία προγράμματος εποπτείας και αξιολόγησης των κέντρων φιλοξενίας, στην ενίσχυση των θέσεων φιλοξενίας με τη δημιουργία 200 θέσεων επείγουσας φιλοξενίας και τέλος προχωρά με την δημιουργία ενός κατάλληλου πλαισίου στέγασης νεαρών ενηλίκων δικαιούχων διεθνούς προστασίας, που θέλουν να ενταχθούν στην Ελλάδα.
- Ανάπτυξη & θεσμοθέτηση του πλαισίου προδιαγραφών για τη λειτουργία δομών φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων
Ικανοποιώντας το πάγιο και χρόνιο αίτημα όλων των φορέων και θεσμών παιδικής προστασίας, τόσο σε Εθνικό και όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, η ΕΓΠΑΑ εντός του 2022 θα θεσμοθετήσει το πλαίσιο Πρότυπων Κανόνων Λειτουργίας, όπως και πλαίσιο αδειοδότησης των κέντρων φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων, που θα θέσει τις ελάχιστες προδιαγραφές για τη λειτουργία των κέντρων φιλοξενίας και θα αποτελέσει τη βάση για την εποπτεία της λειτουργίας τους και την αξιολόγηση των υπηρεσιών που παρέχονται προς τους ασυνόδευτους ανηλίκους.
Το συγκεκριμένο νομοθέτημα είναι άκρως σημαντικό καθώς θα καλύψει ένα χρόνιο θεσμικό κενό στον τομέα της ίδιας της παροχής αλλά και της αξιολόγησης των υπηρεσιών παιδικής προστασίας.
- Πρόγραμμα Εποπτείας και Αξιολόγησης Κέντρων Φιλοξενίας
Παράλληλα, η Μονάδα Εποπτείας εντός του 2022 θα προβεί στην υλοποίηση προγράμματος (PDP#8) Ενίσχυσης της ικανότητας αξιολόγησης της ποιότητας των υπηρεσιών, που παρέχονται στους ασυνόδευτους ανηλίκους, εντός των κέντρων φιλοξενίας.
- Λειτουργία δομών επείγουσας φιλοξενίας
Στο πλαίσιο του Εθνικού Μηχανισμού Επείγουσας Ανταπόκρισης για ασυνόδευτα παιδιά που διαβιούν σε επισφαλείς συνθήκες, η ΕΓΠΑΑ σε συνεργασία με το Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης θα υλοποιήσουν πρόγραμμα 200 θέσεων επείγουσας φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων σε ειδικά διαμορφωμένες δομές, παρέχοντας πλαίσιο ασφαλούς στέγασης σε παιδιά που βρίσκονται σε αστεγία ή επισφάλεια.
- Πρόγραμμα ένταξης ασυνόδευτων ανηλίκων δικαιούχων διεθνούς προστασίας για τη μετάβαση τους στην ενήλικη ζωή (18-21)
Η ΕΓΠΑΑ έχει σχεδιάσει και αναμένεται να υλοποιήσει ως τα τέλη του τρέχοντος έτους πρόγραμμα ένταξης (HELIOS Junior) για τους ασυνόδευτους ανηλίκους που έχουν λάβει διεθνή προστασία στη χώρα μας και βρίσκονται στην ενηλικίωση.
ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ & ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ:
- Κινητές Μονάδες Πρωτοβάθμιας Υγείας Φροντίδας για Ασυνόδευτους Ανηλίκους
Οι Κινητές Μονάδες Πρωτοβάθμιας Υγείας Φροντίδας για Ασυνόδευτους Ανηλίκους πρόκειται να καλύψουν τις ανάγκες των ασυνόδευτων ανηλίκων αναφορικά με τη διενέργεια διαγνωστικών ελέγχων για τον COVID-19, την τακτική ιατρική παρακολούθηση και την παροχή πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας, τη διενέργεια ιατρικών εξετάσεων που απαιτούνται για την ένταξη σε δομή φιλοξενίας, κ.α.
- Προαγωγή της ψυχικής υγείας και πρόληψης ψυχικών διαταραχών στον πληθυσμό των ασυνόδευτων ανηλίκων
Η ΕΓΠΑΑ θέλοντας να συμβάλλει ουσιαστικά και συστηματικά στην προαγωγή της ψυχικής υγείας και πρόληψης ψυχικών διαταραχών στον πληθυσμό των ασυνόδευτων ανηλίκων, θα υλοποιήσει σε συνεργασία με τα Παιδικά Χωριά SOS Ελλάδος ένα πρόγραμμα παροχής συστηματικής υποστήριξης των εργαζόμενων σε κέντρα φιλοξενίας σε πανελλαδικό επίπεδο.
ΔΡΑΣΕΙΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ & ΠΡΟΑΣΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΑΣΥΝΟΔΕΥΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ:
- Σχεδιασμός και υλοποίηση εθνικού προγράμματος πιστοποίησης για τη διεξαγωγή της αξιολόγησης βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού
Η Ειδική Γραμματεία σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο σχεδιάζουν τη δημιουργία ενός ενιαίου προτύπου για την αξιολόγηση του βέλτιστου συμφέροντος των ασυνόδευτων ανηλίκων.
- Πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ασύλου και Μετανάστευσης (AMIF) «Χτίζοντας το μέλλον, Ανταλλάσσοντας καλές πρακτικές: Μετάβαση των παιδιών μεταναστών στην ενηλικίωση», υπό τον συντονισμό του Συμβουλίου της Ευρώπης:
Σκοπός του προγράμματος είναι η ανταλλαγή καλών πρακτικών, η προώθηση μακροπρόθεσμων βελτιώσεων στην ποιότητα της στήριξης των παιδιών μεταναστών κατά τη μετάβασή τους στην ενηλικίωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με ιδιαίτερη έμφαση στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Ολλανδία.
- Εργαστήρια Ανάπτυξης επαγγελματικών δεξιοτήτων για τους εκπαιδευτικούς των Δομών Φιλοξενίας σε συνεργασία με τα Παιδικά Χωριά SOS.
- Συμμετοχή στην Εθνική Επιτροπή που συστήθηκε για την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού σχεδίου Εγγύηση για το Παιδί (Child Guarantee).
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΡΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ:
Η ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού σχετικά με τα ζητήματα παιδικής προστασίας και η ενημέρωση για τις ποικίλες δράσεις της ΕΓΠΑΑ αποτελούν κύριο μέλημα μας. Ως εκ τούτου, η συνεργασία με τους θεσμούς, τις Διεθνείς Οργανισμούς και τις Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών συνιστούν ακρογωνιαίο λίθο στην λειτουργία της ΕΓΠΑΑ καθώς παρέχουν διαρκή ανατροφοδότηση στην Υπηρεσία μας, αναφορικά με τις τρέχουσες ανάγκες και ζητήματα που απασχολούν το πεδίο, αλλά και το σχεδιασμό στοχευμένων δράσ
