Ο αέρας μυρίζει καμένο. Η ζέστη δεν έρχεται από τον ήλιο, αλλά από το μέτωπο που τρέχει μπροστά σου. Δεν υπάρχει χρόνος να σκεφτείς, μόνο να τρέξεις, να συνδέσεις σωλήνες, να φτάσει το νερό προτού φτάσει η φωτιά.
Αυτή είναι η καθημερινότητα των εθελοντών Πολιτικής Προστασίας – ανθρώπων που αφήνουν την οικογένεια, τη δουλειά, την ξεκούραση, για να σταθούν απέναντι στη φλόγα. Και το κάνουν όχι μία φορά, αλλά ξανά και ξανά, από τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021 μέχρι τις φετινές που ήδη δοκιμάζουν τη χώρα.
Ο Απόστολος Καρακατσάνης, πρόεδρος ΠΕΚΕΑΠΠ και εθελοντής με χρόνια εμπειρίας, θυμάται: «Το πρώτο που πρέπει να ξέρει ένας πολίτης είναι πως η βοήθεια θέλει γνώση και ασφάλεια. Δεν πας μόνος σου. Έχεις πυράντοχα ρούχα, μάσκα, γυαλιά, κράνος. Δεν ρισκάρεις τη ζωή σου, γιατί τότε γίνεσαι κι εσύ θύμα».
Στις μεγάλες φωτιές της Αττικής το 2021, η Πάρνηθα έγινε πύρινος τοίχος που κατέβηκε στη Βαρυμπόμπη, στο Τατόι, στο Φλαμπούρι. Στη Βόρεια Εύβοια, η φωτιά έφτασε ως τη θάλασσα, αφήνοντας πίσω 511.854 στρέμματα καμένης γης. Στο πεδίο, η εικόνα δεν ξεχνιέται: σωλήνες μήκους 25 μέτρων που ενώνονται για να φτάσει το νερό, δρόμοι φραγμένοι από αυτοκίνητα θεατών, πανικόβλητοι κάτοικοι να εγκαταλείπουν σπίτια.
«Το χειρότερο που έχω ζήσει», λέει, «ήταν στη διασταύρωση Βαρυμπόμπης και Θρακομακεδόνων. Έφυγα τελευταίος μετά την εντολή εκκένωσης. Στον δρόμο, συνάντησα τσοπάνηδες να τρέχουν να σώσουν πρόβατα και αγελάδες. Τους βοήθησα. Πέντε μήνες μετά, ακόμα είχα αναπνευστικά προβλήματα. Αλλά δεν το σκέφτεσαι εκείνη την ώρα. Το μόνο που σκέφτεσαι είναι να σώσεις».
Η κοινωνία πολλές φορές δεν καταλαβαίνει. Οι εθελοντές δεν πληρώνονται, δεν έχουν κρατική κάλυψη εξοπλισμού, συχνά βάζουν από την τσέπη τους για καύσιμα και διόδια. Κι όμως, όταν φτάνουν, μπορεί να βρουν θυμό, κατηγορίες, παρεξηγήσεις. «Κανείς μας δεν θέλει να καίγεται το σπίτι ή το δάσος. Αλλά δεν μπορείς να σώσεις τα πάντα. Ο άνεμος, η νύχτα, το δύσβατο, όλα παίζουν ρόλο. Εμείς πάμε όσο πιο γρήγορα μπορούμε».
Κι όμως, επιστρέφουν. Κάθε χρόνο. Με εκπαίδευση στην πυρόσβεση, στις πρώτες βοήθειες, στην ομαδική συνεργασία. Με την ίδια φλόγα μέσα τους που προσπαθούν να σβήσουν απ’ έξω.
Γιατί; Η απάντηση είναι απλή: Για να ξυπνήσει το επόμενο πρωί ένας άγνωστος και να βρει το σπίτι του όρθιο. Για να γλιτώσει ένα δάσος, ένα σκυλί, μια γάτα, μια αγελάδα. Για να νικήσει η ζωή.
* Ο Απόστολος Καρακατσάνης είναι πρόεδρος του ΠΕΚΕΑΠΠ (Πρότυπο Εκπαιδευτικό Κέντρο Εξειδίκευσης Ασφάλειας Πολιτικής Προστασίας)
