Άκρως προκλητικός εμφανίστηκε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά την απόφασή του να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε τζαμί. Χωρίς να υπολογίζει τις αντιδράσεις των ΗΠΑ, ΕΕ και UNESCO, ο σουλτάνος ισχυρίστηκε ότι είναι δικαίωμα της Τουρκίας να μετατρέψει σε τέμενος την Αγιά Σοφιά.
«Το ζήτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί είναι το αποτέλεσμα της δίκαιης αποφασιστικότητάς μας. Λάβαμε αυτήν την απόφαση κοιτάζοντας τι θέλει το έθνος μας. Όπως κάναμε και στη Συρία, όπως κάναμε και στη Λιβύη και αλλού θα συνεχίσουμε το δίκαιο δρόμο μας για την οικοδόμηση της μεγάλης και ισχυρής Τουρκίας», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος, συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια των εγκαινίων της υψηλότερης γέφυρας της Τουρκίας στην επαρχία Μπίτλις.
«Οι αγιογραφίες θα καλυφθούν με ειδική τεχνολογία και φωτισμό» λέει η Hurriyet
Την κάλυψη των αγιογραφιών της Αγίας Σοφίας με ειδική τεχνολογία και φωτισμό, προανήγγειλε η τουρκική εφημερίδα Hurriyet.
Συγκεκριμένα, όπως γράφει η τουρκική εφημερίδα, θα τοποθετηθούν ειδικές κουρτίνες οι οποίες θα ανοίγουν κατά τη διάρκεια της προσευχής, ενώ στο πάτωμα θα τοποθετηθούν χαλιά τα οποία θα φωτίζονται για να σκοτεινιάζει ο χώρος και να μην φαίνονται οι αγιογραφίες.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνταν και άλλες τουρκικές εφημερίδες με την Yeni Safak να κάνει λόγο για «ανάσταση» της Αγίας Σοφίας και η Turkiye να αναφέρει στο πρωτοσέλιδό της: «Έληξε το βάσανο του τζαμιού της Αγίας Σοφίας. Έσπασαν οι αλυσίδες των 86 ετών».
Τέλος, η Sabah έγραφε στον τίτλο: «Έληξε η νοσταλγία για την Αγία Σοφία».
Τηλεφωνικές επαφές Μητσοτάκη σε διεθνές επίπεδο
Την καταδίκη της Ελλάδας για την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει σε τζαμί την Αγιά Σοφιά εξέφρασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης το βράδυ της Παρασκευής με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Στέλιο Πέτσα να χαρτογραφεί, λίγες ώρες αργότερα, τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης.
Παράλληλα ο πρωθυπουργός, όπως έγινε γνωστό το μεσημέρι του Σαββάτου, ξεκίνησε γύρο τηλεφωνικών επικοινωνιών σε διεθνές επίπεδο προκειμένου να μεταφέρει την αποδοκιμασία της Ελλάδας για την προκλητική απόφαση Ερντογάν.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ήδη τηλεφωνική επικοινωνία με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στον οποίο εξέφρασε τη συμπαράσταση και την υποστήριξή του.
Όπως είπε ο κ. Πέτσας «θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να υπάρξουν συνέπειες για την Τουρκία». Σημείωσε, δε, ότι «υπάρχουν κυρώσεις που πονάνε και αυτό θα προσπαθήσουμε να κάνουμε με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα».
«Όλα είναι πάνω στο τραπέζι και το ενδεχόμενο των κυρώσεων όχι μόνο από την Ευρώπη αλλά και από διεθνείς οργανισμούς, όπως η Unesco», πρόσθεσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
«Το θέμα της Αγίας Σοφίας είναι διεθνές ζήτημα. Το μόνο βέβαιο είναι ότι τέτοια παραβατική συμπεριφορά και μια τόσο μεγάλη προσβολή θα πρέπει να έχει και ανάλογη απάντηση» είπε ακόμα ο κ. Πέτσας συμπληρώνοντας ότι «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα προχωρήσουμε σε κάποια μορφή κυρώσεων».
Η Δύση καταδικάζει την μετατροπή της σε τζαμί – Θλιβερή και διχαστική απόφαση
Παγκόσμια κατακραυγή έχει προκαλέσει η απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει σε τζαμί την Αγιά Σοφιά μετά το «πράσινο φως» που πήρε από το ανώτατο δικαστήριο της Τουρκίας.
Από τις ΗΠΑ μέχρι τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Αυστρία αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση οι αντιδράσεις ήταν σφόδρες κάνοντας λόγο για θλιβερή απόφαση ενώ παράλληλα υπήρξαν και φωνές που ζητούν αλλαγή της στάσης της Ευρώπης απέναντι στην Τουρκία.
Ο Τούρκος πρόεδρος απο την πλευρά του σε διάγγελμά του το βράδυ της Παρασκευής ανακοίνωσε ότι η Αγιά Σοφιά θα ανοίξει για προσευχή την Παρασκευή 24 Ιουλίου.
Απαντώντας, δε, στη διεθνή κατακραυγή ανέφερε στο διάγγελμά του ότι «κατανοούμε όλες τις απόψεις που κατατίθενται στη διεθνή αρένα. Ωστόσο, το ζήτημα αφορά την κυριαρχία της Τουρκίας. Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρούμε σαν παραβίαση της ανεξαρτησίας μας οποιαδήποτε στάση ξεπερνά την έκφραση γνώμης».
ΗΠΑ
«Απογοητευμένο» δήλωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ με την απόφαση Ερντογάν προτρέποντας τις τουρκικές αρχές να εγγυηθούν ίση πρόσβαση σε όλους τους επισκέπτες της βασιλικής, που μέχρι χθες αποτελούσε μουσείο.
«Μας απογοητεύει η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να αλλάξει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας», ανέφερε η εκπρόσωπος Τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η Μόργκαν Ορτέιγκους.
«Αντιλαμβανόμαστε ότι η τουρκική κυβέρνηση παραμένει δεσμευμένη να εγγυάται την πρόσβαση στην Αγία Σοφία σε όλους τους επισκέπτες και ανυπομονούμε να ακούσουμε τα σχέδιά της για τη διαχείριση της Αγίας Σοφίας κατά τρόπο ώστε να παραμείνει προσβάσιμη στους πάντες», πρόσθεσε.
Πιο σκληρή η ηγεσία της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής γερουσίας. Όπως επισημαίνουν στη κοινή τους ανακοίνωση οι γερουσιαστές Τζον Ρις και Ρόμπερτ Μενέντεζ, η ενέργεια του Τούρκου προέδρου Ερντογάν συνιστά μια μεγάλη προσβολή για τους Χριστιανούς σε όλο τον κόσμο.
Γαλλία
Η γαλλική κυβέρνηση κατέγραψε μετά «θλίψης» της τις αποφάσεις των τουρκικών αρχών αναφέρει ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησαν αργά το βράδυ της Παρασκευής οι υπηρεσίες του γάλλου υπουργού Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λεντριάν.
«Η Γαλλία θλίβεται για την απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας να τροποποιηθεί το καθεστώς της Αγίας Σοφίας και το διάταγμα του προέδρου [της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ] Ερντογάν με το οποίο υπήχθη στη δικαιοδοσία της διεύθυνσης θρησκευτικών υποθέσεων. Οι αποφάσεις αυτές θέτουν υπό αμφισβήτηση μια από τις πιο συμβολικές ενέργειες της σύγχρονης και λαϊκής Τουρκίας», τόνισε ο γάλλος ΥΠΕΞ, κατά το δελτίο Τύπου.
Γερμανία
Την λύπη του για την επικείμενη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί εξέφρασε ο εντεταλμένος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για θρησκευτικά ζητήματα Μάρκους Γκρούμπελ (CDU), επισημαίνοντας την ιστορική σημασία του μνημείου. Κριτική για την απόφαση της Άγκυρας άσκησε επίσης η Καθολική Εκκλησία της Γερμανίας, αλλά και στελέχη κομμάτων.
«Λυπούμαι πολύ που η Αγία Σοφία θα διατίθεται τώρα αποκλειστικά σε μία θρησκεία για προσευχή. Το κτίριο έχει βαθιά ιστορική σημασία, τόσο για τον Χριστιανισμό όσο και για το Ισλάμ. Σε μια αλλαγή του καθεστώτος του (το κτίριο) θα έπρεπε να χρησιμεύει ως σημείο συνάντησης, ανταλλαγής μεταξύ των δύο θρησκειών», δήλωσε ο κ. Γκρούμπελ στο Καθολικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΝΑ).
Ζοζέπ Μπορέλ
«Λυπηρή» χαρακτήρισε την απόφαση για την Αγιά Σοφιά, με ανακοίνωσή του, ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ.
Ο κ. Μπορέλ τόνισε ότι η Αγία Σοφία έχει «ισχυρή συμβολική, ιστορική και παγκόσμια αξία. Η Τουρκία έχει αναπτύξει μια παράδοση πολιτιστικής διατήρησης καθώς και αναγνωρισμένη παράδοση πνευματικής και πολιτιστικής ανοικτότητας».
Ρωσία
Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία από την πλευρά της εξέφρασε τη λύπη της για το γεγονός ότι η δική της ανησυχία, όπως και άλλων ορθόδοξων εκκλησιών, για την προοπτική να μετατραπεί ο Ναός της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη από μουσείο σε τζαμί, δεν εισακούσθηκε από τις τουρκικές αρχές.
UNESCO
Η UNESCO ανακοίνωσε, εντωμεταξύ, ότι η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς θα αξιολογήσει εκ νέου το καθεστώς της Αγίας Σοφίας, αφού ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν την ανακήρυξε τζαμί.
«Είναι λυπηρό που η απόφαση της Τουρκίας δεν ήταν αντικείμενο διαλόγου, ούτε υπήρξε κάποια γνωστοποίηση νωρίτερα», ανέφερε η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών σε ανακοίνωσή της.
