Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, που αποτέλεσαν την «κληρονομιά» της οικονομικής κρίσης, βρίσκονται στα χέρια των funds, τα οποία προχωρούν σε εξώσεις και πλειστηριασμούς ακόμα και των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Η εικόνα που σχηματίζεται είναι τρομακτική: ηλικιωμένοι και άνθρωποι με αναπηρία βρίσκονται αντιμέτωποι με την απώλεια της μοναδικής κατοικίας τους, ενώ οι κοινωνικές αντιδράσεις –αν και έντονες– δεν επαρκούν για να ανακόψουν την ανάλγητη δράση τους.
Η καθημερινότητα γεμίζει με περιστατικά εξώσεων που προκαλούν σοκ και αγανάκτηση. Ιστορίες που δεν είναι απλώς αριθμοί ή στατιστικά. Είναι ανθρώπινες ζωές που καταρρέουν υπό το βάρος μιας άδικης πραγματικότητας:
-Στα Φλογητά Χαλκιδικής, στις 5 Μαΐου 2023, ένας 81χρονος άνδρας με αναπηρία (είχε χάσει το ένα του πόδι) απομακρύνθηκε από το σπίτι του με τη βία. Είκοσι άνδρες της ΕΛ.ΑΣ. συμμετείχαν στην επιχείρηση, γεγονός που προκάλεσε σοκ στην τοπική κοινωνία.
-Στη Χαλκιδική, στις 30 Δεκεμβρίου 2023, ένας 80χρονος εκδιώχθηκε από το σπίτι του λόγω δανείου που είχε συνάψει ο γιος του. Παρά την ηλικία και την αδυναμία του υπερήλικα να επωμιστεί την ευθύνη, το fund αδιαφόρησε πλήρως για τις κοινωνικές επιπτώσεις.
-Στην Πετρούπολη, στις 29 Αυγούστου 2024, μια οικογένεια ηλικιωμένων βρέθηκε αντιμέτωπη με λοστούς, καθώς το fund προχώρησε σε έξωση χωρίς καμία διαβούλευση. Η αρχική συμφωνία που είχαν κάνει για καταβολή χρημάτων ανατράπηκε αιφνίδια, με τις απαιτήσεις του fund να αυξάνονται παράλογα.
-Στου Ζωγράφου, στις 29 Οκτωβρίου 2024, μια 90χρονη γυναίκα και το άρρωστο παιδί της πετάχτηκαν κυριολεκτικά στον δρόμο. Η έξωση έγινε χωρίς προειδοποίηση, αφήνοντας την οικογένεια εκτεθειμένη και απροστάτευτη.
Χωρίς διακρίσεις
Η σκληρότητα των funds δεν κάνει διακρίσεις, χτυπώντας ακόμα και οικογένειες που ζουν με την καθημερινότητα της αναπηρίας. Πολλές από αυτές τις περιπτώσεις έχουν προκαλέσει οργή, καθώς αναδεικνύουν την παντελή έλλειψη ανθρωπιάς:
-Πρωταθλήτρια ΑμεΑ από την Ελευσίνα διασώθηκε από την έξωση χάρη στην άμεση κινητοποίηση της τοπικής κοινωνίας. Οι κάτοικοι απέτρεψαν την καταστροφή, δείχνοντας τη δύναμη της συλλογικής δράσης.
-Στον Κολωνό, μια οικογένεια με παιδί που έχει ποσοστό αναπηρίας 85% βρέθηκε να κινδυνεύει με πλειστηριασμό. Η κατοικία τους, ένα νεοκλασικό σπίτι στον λόφο Σκουζέ, χαρακτηρίστηκε «πολυτελείας» λόγω της αντικειμενικής αξίας. Ωστόσο, ήταν η μοναδική τους κατοικία και η αδιαφορία του fund εξόργισε την κοινή γνώμη.
-Στο Αιγάλεω, μια 5μελής οικογένεια με παιδί ΑμεΑ κατάφερε να αποφύγει την έξωση χάρη στην κινητοποίηση των κατοίκων της περιοχής. Για άλλη μια φορά, η κοινωνική αλληλεγγύη στάθηκε εμπόδιο στη βαρβαρότητα.
Τα funds λειτουργούν με γνώμονα μόνο το κέρδος, αδιαφορώντας για την ανθρώπινη διάσταση των ενεργειών τους.
Παρά τον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών, που υποτίθεται ότι διασφαλίζει τη διαφάνεια και την προστασία των οφειλετών, πολλές καταγγελίες αποκαλύπτουν ότι οι διαδικασίες αυτές καταστρατηγούνται και οι δανειολήπτες συχνά βρίσκονται αντιμέτωποι με αιφνιδιαστικές αλλαγές στις απαιτήσεις των funds.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα οικογένειας στην Πετρούπολη, όπου, ενώ είχε συμφωνηθεί να καταβληθούν 25.000 ευρώ, το fund απαίτησε αιφνίδια 35.000 ευρώ λίγες ημέρες πριν από την προθεσμία. Τέτοιες πρακτικές είναι αυθαίρετες και υπονομεύουν οποιαδήποτε δυνατότητα συνεννόησης.
Οι αντιδράσεις
Η κοινωνία δεν παραμένει αδρανής. Οι αντιδράσεις τοπικών κοινοτήτων, συλλόγων ΑμεΑ και κοινωνικών φορέων έχουν αποτρέψει εξώσεις και πλειστηριασμούς, λειτουργώντας ως ανάχωμα απέναντι στη βαρβαρότητα. Η περίπτωση του Αιγάλεω, όπου η κινητοποίηση των κατοίκων εμπόδισε την έξωση της 5μελούς οικογένειας, είναι ενδεικτική της δύναμης της συλλογικής δράσης.
Ωστόσο, αυτές οι πρωτοβουλίες δεν επαρκούν για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα σε εθνικό επίπεδο. Η πολιτεία πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες που να διασφαλίζουν την προστασία των ευάλωτων ομάδων από την αυθαιρεσία των funds.
Η προστασία των πιο αδύναμων μελών της κοινωνίας δεν είναι απλώς νομική υποχρέωση. Είναι ζήτημα ηθικής και πολιτισμού. Οι εξώσεις ηλικιωμένων και ΑμεΑ δείχνουν το μέτρο της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης μας. Η πολιτεία και οι θεσμοί της καλούνται να σκύψουν στο πρόβλημα και με την προσήκουσα ευαισθησία να υψώσουν τείχος προστασίας απέναντι στην ασύδοτη δράση των funds. Η προστασία της πρώτης κατοικίας είναι ζήτημα δικαιοσύνης και αξιοπρέπειας.
