Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τις νέες κατευθύνσεις για ένα μεταρρυθμισμένο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της Ε.Ε. λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και τις ανησυχίες σχετικά με το τρέχον πλαίσιο.
Ο στόχος
Στόχος είναι να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους και να ενισχυθεί η βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη στην Ευρώπη, μέσω επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων, αναφέρει η Κομισιόν σε ανακοίνωση της.
Σημειώνει ταυτόχρονα ότι οι νέες κατευθύνσεις επιδιώκουν να διασφαλίσουν ότι το πλαίσιο για την οικονομική διακυβέρνηση θα είναι απλούστερο, πιο διαφανές και αποτελεσματικό, με μεγαλύτερη εθνική ιδιοκτησία και καλύτερη επιβολή, επιτρέποντας παράλληλα μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις καθώς και τη μείωση των υψηλών δεικτών δημόσιου χρέους με ρεαλιστικό, σταδιακό και διαρκή τρόπο.
Με βάση το νέο σχέδιο, προτείνεται η μετάβαση σε ένα διαφανές πλαίσιο εποπτείας της Ε.Ε. με βάση τους κινδύνους που διαφοροποιεί τις χώρες λαμβάνοντας υπόψη και τις προκλήσεις του δημόσιου χρέους τους.
Πώς θα δουλεύει
-Στο πλάισιο του κοινού ευρωπαϊκού πλαισίου, η Κομισιόν θα παρουσιάζει ένα σχέδιο αναφοράς για τη δημοσιονομική προσαρμογή, καλύπτοντας περίοδο τεσσάρων ετών, με βάση τη μεθοδολογία για την ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους. Αυτό το σχέδιο αναφοράς για τη δημοσιονομική προσαρμογή θα πρέπει να διασφαλίζει ότι το χρέος του κράτους μέλους που αντιμετωπίζει μεγάλες ή μέτριες προκλήσεις θα μπαίνει σε βιώσιμη καθοδική τροχιά και το έλλειμμα θα παραμένει σε αξιόπιστη βάση κάτω από την καθορισμένη τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ που έχει τεθεί από τη Συνθήκη.
-Στη συνέχεια τα κράτη μέλη θα υποβάλουν σχέδια στα οποία θα παρουσιάζουν τη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική πορεία, τις προτεραιότητες στις μεταρρυθμίσεις και τις δεσμεύσεις τους στις δημόσιες επενδύσεις. Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να προτείνουν μεγαλύτερη περίοδο προσαρμογής, επεκτείνοντας την πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής έως και τρία χρόνια, όταν η πορεία υποστηρίζεται από μια σειρά δεσμεύσεων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που υποστηρίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους και ανταποκρίνονται σε κοινές προτεραιότητες και στόχους της Ε.Ε.
-Ως τρίτο βήμα, η Επιτροπή θα αξιολογεί τα σχέδια, παρέχοντας θετική αξιολόγηση εάν το χρέος μπαίνει σε καθοδική πορεία ή παραμείνει σε συνεπή επίπεδα και το δημοσιονομικό έλλειμμα παραμείνει αξιόπιστα κάτω από την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα. Το Συμβούλιο θα εγκρίνει τα σχέδια μετά από θετική αξιολόγηση από την Επιτροπή
-Τέλος, η Επιτροπή θα παρακολουθεί συνεχώς την εφαρμογή των σχεδίων. Τα κράτη μέλη θα υποβάλλουν ετήσιες εκθέσεις προόδου σχετικά με την εφαρμογή των σχεδίων για τη διευκόλυνση της αποτελεσματικής παρακολούθησης και τη διασφάλιση της διαφάνειας.
Η Κομισιόν σημειώνει ότι τα κράτη μέλη θα έχουν μεγαλύτερο περιθώριο για τον καθορισμό της πορείας τους στη δημοσιονομική προσαρμογή, ενισχύοντας έτσι την εθνική ιδιοκτησία των δημοσιονομικών τους τροχιών.
Αναφέρει ακόμα ότι ένας ενιαίος επιχειρησιακός δείκτης – οι καθαρές πρωτογενείς δαπάνες, δηλαδή οι δαπάνες που ελέγχονται από την κυβέρνηση – θα χρησιμεύσει ως βάση για τον καθορισμό της δημοσιονομικής προσαρμογής και την εκτέλεση της ετήσιας δημοσιονομικής εποπτείας, απλοποιώντας έτσι σημαντικά το πλαίσιο.
Ταυτόχρονα, η Επιτροπή θέτει σε εφαρμογή πιο αυστηρά εργαλεία επιβολής. Η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος θα διατηρηθεί, ενώ η διαδικασία για το χρέος θα ενισχυθεί. Θα ενεργοποιείται όταν ένα κράτος μέλος με χρέος άνω του 60% του ΑΕΠ παρεκκλίνει από τη συμφωνημένη πορεία δαπανών
Η Κομισιόν σημειώνει ότι η χρήση οικονομικών κυρώσεων θα γίνει πιο αποτελεσματική με τη μείωση των ποσών, ενώ προειδοποιεί ότι θα υπάρχουν επίσης ισχυρότερες κυρώσεις που πλήττουν τη φήμη. Οι μακροοικονομικές προϋποθέσεις για τα διαρθρωτικά ταμεία και για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα εφαρμοστούν με παρόμοιο πνεύμα, δηλαδή η χρηματοδότηση της Ε.Ε. θα μπορούσε να ανασταλεί όταν τα κράτη μέλη δεν έχουν λάβει αποτελεσματικά μέτρα για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματός.
Επιπλέον, ένα νέο εργαλείο θα διασφάλιζε την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και των επενδυτικών δεσμεύσεων. Αποτυχία υλοποίησης των μεταρρυθμιστικών και επενδυτικών δεσμεύσεων, προειδοποιεί η Κομισιόν, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια πιο περιοριστική πορεία προσαρμογής και για τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, στην επιβολή οικονομικών κυρώσεων.
