Συναγερμός έχει σημάνει για πιθανό πυρηνικό ατύχημα στη Ζαπορίζια, καθώς ο μεγαλύτερος σταθμός στην Ευρώπη παραμένει για περισσότερες από τρεις ημέρες χωρίς εξωτερική παροχή ρεύματος, προκαλώντας έντονες ανησυχίες για την ασφάλειά του.
Όπως αναφέρει ο βρετανικός Guardian, η διακοπή –η μεγαλύτερη σε διάρκεια από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία– έχει οδηγήσει τον σταθμό σε λειτουργία με γεννήτριες ντίζελ, που τροφοδοτούν τα κρίσιμα συστήματα ψύξης και ασφαλείας.
Η τελευταία γραμμή υψηλής τάσης, που περνούσε τον Δνείπερο και συνέδεε τον σταθμό με το ουκρανικό δίκτυο, καταστράφηκε την Τρίτη στην πλευρά που ελέγχει η Ρωσία.
Έκτοτε, ο σταθμός λειτουργεί με επτά από τις 18 διαθέσιμες γεννήτριες. Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) ανακοίνωσε ότι υπάρχει επάρκεια καυσίμων για περίπου 20 ημέρες, όμως ο επικεφαλής της, Ραφαέλ Γκρόσι, προειδοποίησε ότι η απώλεια εξωτερικής τροφοδοσίας «αυξάνει την πιθανότητα ενός πυρηνικού ατυχήματος».
Ο ρόλος της Ρωσίας και οι ανησυχίες της Ουκρανίας
Η Μόσχα κατηγορεί το Κίεβο για «συνεχή βομβαρδισμό» της περιοχής, κάτι που η Ουκρανία απορρίπτει χαρακτηρίζοντάς το εξαιρετικά επικίνδυνο και κατηγορώντας τη Ρωσία ότι κατασκευάζει μια κρίση για να ενισχύσει τον έλεγχό της. Ουκρανοί αξιωματούχοι βλέπουν τον σταθμό ως «διαπραγματευτικό χαρτί» του Κρεμλίνου, ενώ η Greenpeace μιλά για «νέα κρίσιμη και δυνητικά καταστροφική φάση».
Η Ρωσία, που κατέλαβε τον σταθμό τον Μάρτιο του 2022, έχει δηλώσει ότι σχεδιάζει να επανεκκινήσει τους αντιδραστήρες και να τους συνδέσει στο ρωσικό δίκτυο – στόχος που, σύμφωνα με ειδικούς, μπορεί να επιτευχθεί μόνο σε συνθήκες ειρήνης. Σήμερα όλοι οι αντιδραστήρες παραμένουν σε «ψυχρή απενεργοποίηση» για λόγους ασφαλείας.
Ο φόβος μιας νέας «Φουκουσίμα»
Μετά το ατύχημα στη Φουκουσίμα το 2011, οι ευρωπαϊκοί ρυθμιστές είχαν ορίσει ότι ένας πυρηνικός σταθμός πρέπει να αντέχει έως και 72 ώρες χωρίς εξωτερική παροχή. Το όριο αυτό έχει ήδη ξεπεραστεί, κάτι που δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ στην πράξη.
Σύμφωνα με ουκρανικές πηγές, αν οι γεννήτριες αποτύχουν, τα καύσιμα στους έξι αντιδραστήρες μπορεί να υπερθερμανθούν ανεξέλεγκτα μέσα σε λίγες εβδομάδες, οδηγώντας σε τήξη του πυρήνα. Αν και η κατάσταση δεν είναι πλήρως συγκρίσιμη με τη Φουκουσίμα –όπου η τήξη συνέβη σε τρεις ημέρες μετά από σεισμό και τσουνάμι–, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το ενδεχόμενο ενός πυρηνικού ατυχήματος παραμένει υπαρκτό.
Η υπόθεση της Ζαπορίζια έχει βρεθεί και σε συνομιλίες του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε προτείνει να τεθεί ο σταθμός υπό έλεγχο των ΗΠΑ, ενώ η Ρωσία επιδιώκει να τον εντάξει στο δικό της δίκτυο. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, η ασφάλεια του εργοστασίου εξαρτάται από την εύθραυστη ισορροπία του πολέμου στην Ουκρανία.
