Την ίδρυση Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Τεχνών (ΑΣΠΤ), για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, κατά την εισήγησή του στο Υπουργικό Συμβούλιο. Σε αυτήν θα ενταχθούν οι σχολές του Εθνικού Θεάτρου, της Λυρικής Σκηνής, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, του Ωδείου Θεσσαλονίκης και η Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης, ενώ υπό την εποπτεία του υπουργείου Παιδείας τίθενται και όλες οι ιδιωτικές σχολές θεάτρου, μουσικής και χορού.
Υστερα από 17 χρόνια προσπάθειας και τριβών, με την πρώτη απόπειρα διασφάλισης ανωτάτου τίτλου σπουδών για τους καλλιτέχνες να προσκρούει στις αντιδράσεις των ΑΕΙ, το σχετικό νομοσχέδιο που αναβαθμίζει τα πτυχία τους και προέκυψε ύστερα από τον διάλογο των ενδιαφερόμενων φορέων θα τεθεί σύντομα σε διαβούλευση.
Η Ανώτατη Σχολής Παραστατικών Τεχνών θα λειτουργεί στα πρότυπα της ΑΣΚΤ, με το αντίστοιχο σύστημα οργάνωσης και αντίστοιχο τρόπο εισαγωγής των υποψηφίων και η ίδρυσή της έρχεται σε συνέχεια της δέσμευσης του Κυριάκου Μητσοτάκη στις κινητοποιήσεις των καλλιτεχνών το 2022 επειδή για την πρόσληψη στο Δημόσιο τα πτυχία τους από τις ιδιωτικές σχολές λογίζονται ως απλό πτυχίο Λυκείου. Αναλυτικά:
-Θα έχει προπτυχιακό και μεταπτυχιακό πρόγραμμα, ενώ για το θέατρο, τον χορό και τη μουσική προβλέπεται και διδακτορικό.
-Θα έχει πέντε τμήματα που θα προέρχονται από την ενσωμάτωση των υφιστάμενων σχολών του Εθνικού Θεάτρου, της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης.
-Η εισαγωγή των υποψηφίων δεν προϋποθέτει συμμετοχή στις Πανελλαδικές, αλλά θα περνούν ειδικές εξετάσεις όπως και στην Σχολή Καλών Τεχνών και οι απόφοιτοι θα μπορούν να σπουδάσουν σε άλλα πανεπιστημιακά τμήματα και να δώσουν κατατακτήριες εξετάσεις.
-Το διδακτικό προσωπικό θα προέρχεται από το προσωπικό του Εθνικού Θεάτρου, του ΚΘΒΕ, της Λυρικής και του Κρατικού Ωδείου, ενώ σε θέσεις πανεπιστημιακών θα μπορούν να αξιοποιούνται και διακεκριμένοι καλλιτέχνες.
-Οι απόφοιτοι θα θεωρούνται μεταλυκειακής εκπαίδευσης –με δυνατότητα να αναβαθμιστούν σε πανεπιστημιακής– και αναλόγως θα διορίζονται στο Δημόσιο.
Παραδείγματα προς μίμηση
Μία βόλτα στα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Αγγλία ίσως εξηγεί αυτό το πρώτο βήμα της Ελληνικής Πολιτείας για την αναμόρφωση της δομής και της λειτουργίας των καλλιτεχνικών σπουδών:
-Στη Γερμανία οι δημόσιες δραματικές σχολές της χώρας προσφέρουν δίπλωμα επιπέδου bachelor, με το οποίο μπορεί κανείς να συνεχίσει σε μεταπτυχιακό επίπεδο, με κατεύθυνση, π.χ., την παιδαγωγική του θεάτρου. Το GRIPS είναι ένα ιδιωτικό θέατρο και καθώς χρηματοδοτείται από το γερμανικό κράτος σε ποσοστό 70%, έχει 13 τακτικούς ηθοποιούς, γεγονός που σημαίνει ότι διευκολύνεται η εργασία του ηθοποιού στον Δημόσιο Τομέα.
-Στη Γαλλία είναι πιο σύνθετη η δομή της καλλιτεχνικής παιδείας, η οποία ωστόσο είναι ευρύτερα διαδεδομένη. Ενδεικτική της ευρείας πρόσβασης σπουδαστών στις καλλιτεχνικές σχολές είναι η ύπαρξη ισχυρών Ενώσεων. Της Ενωσης Καλλιτεχνών Παραστατικών Τεχνών (SFA) και της Εθνικής Ενωσης Μουσικών (SNAM). Οι δημόσιες τριετείς σχολές παραστατικών τεχνών στη Γαλλία διαβαθμίζονται στο επίπεδο 4 του EQF για όποιον απλώς εισαχθεί σε αυτές (με baccalauréat) και έπειτα στο επίπεδο 6 για όποιον τις ολοκληρώσει.
Η ολοκλήρωση εκτιμάται ως ιδιαίτερης δυσκολίας και ο απόφοιτος παίρνει το «Diplôme national supérieur professionnel». Οι μουσικές σχολές υπάγονται από το κράτος σε μια κατάταξη επιπέδου σπουδών άρρηκτα συνδεδεμένη με τη χρηματοδότηση. Οι αποδοχές των αποφοίτων των καλλιτεχνικών σχολών στο δημόσιο εξαρτώνται κυρίως από το συνολικό επίπεδο των σπουδών τους, καθώς στο καλλιτεχνικό πτυχίο τους έχουν τη δυνατότητα να προσθέσουν μια παιδαγωγική επάρκεια ή και κάποιο άλλο δίπλωμα.
-Στην Αγγλία, τέλος, όπου η εκπαίδευση είναι αμιγώς ιδιωτική, οι σχολές παραστατικών τεχνών ανωτατοποιήθηκαν στη δεκαετία του 1990 και έκτοτε προσφέρουν bachelor, που αντιστοιχεί στο επίπεδο 6 του EQF, το οποίο ισχύει και μετά το Brexit). Κάποιες έφθασαν στο ανώτατο επίπεδο με ίδια μέσα, άλλες μετά από συνεργασία ή συγχώνευση με πανεπιστήμια. Παρά τον ιδιωτικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης η κυβέρνηση παρέχει επιπλέον χρηματοδότηση σε κάποιες σχολές, θεάτρου για παράδειγμα, η οποία προστίθεται στα δίδακτρα των φοιτητών. Θέσεις για καλλιτέχνες στο βρετανικό δημόσιο υπάρχουν λίγες, ενώ οι μισθοί τους βασίζονται κυρίως στην προϋπηρεσία, παρά στο επίπεδο σπουδών. Ειδικά, ωστόσο, για εκπαιδευτικές θέσεις απαιτείται παιδαγωγική επάρκεια.
-Από την Πολωνία έρχεται το μοντέλο των Ακαδημιών Τέχνης. Εκτός από μερικές ιδιωτικές δραματικές σχολές, που διευθύνονται από δημοφιλείς ηθοποιούς, στη χώρα υπάρχουν κυρίως ακαδημίες παραστατικών τεχνών, με ιδιαίτερα υψηλό κύρος.
Κάποιες ακαδημίες διαθέτουν και παραρτήματα με τμήματα χορού, κουκλοθεάτρου κ.ά., ενώ η διάρκεια των σπουδών τους ορίζεται στα τρία χρόνια για το bachelor και δύο για το master, επίπεδο το οποίο στην Πολωνία είναι αρκετά διαδεδομένο και σύνηθες προαπαιτούμενο για αρκετές θέσεις του πολωνικού δημοσίου.
