Τα βλέμματα όλων στην Ισπανία, αλλά και στην Ευρώπη, στρέφονται πλέον στις διεργασίες που θα ξεκινήσουν για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Η νίκη του Σοσιαλιστικού Κόμματος μετά από 11 χρόνια, η κατάρρευση του Λαϊκού Κόμματος, η εντυπωσιακή αύξηση των ποσοστών της «νέας» Κέντρο- Κεντροδεξιάς υπό τον Άλπερτ Ριβέρα, η πτώση των Ποδέμος, αλλά και η είσοδος στο Κοινοβούλιο της Ακροδεξιάς, είναι τα κομμάτια του παζλ που συνθέτουν το νέο πολιτικό χάρτη στην Ισπανία.
Γράφει ο Χάρης Παυλίδης
Η αρχή θα γίνει στις 21 Μαΐου, οπότε και θα ξεκινήσει η ΧΙΙΙ κοινοβουλευτική περίοδος της βουλής, Cortes, ημέρα κατά την οποία θα εκλεγούν οι πρόεδροι του Κογκρέσου και της Γερουσίας. Τότε ουσιαστικά ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις του πρώτου κόμματος, μια εβδομάδα πριν από τις δημοτικές εκλογές και τις ευρωεκλογές.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας, τις επόμενες ημέρες, ο βασιλιάς θα έχει συναντήσεις με τους πολιτικούς αρχηγούς και στη συνέχεια θα προτείνει έναν υποψήφιο για την Προεδρία της Κυβέρνησης, όπως ορίζεται από το ισπανικό Σύνταγμα στο άρθρο 99. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα οι σοσιαλιστές έχουν υπεροχή 57 εδρών έναντι του δεύτερου Λαϊκού Κόμματος που γνώρισε την πλέον δεινή ήττα στην ιστορία του. Στην άθροιση εδρών με βάσει την τοποθέτηση Αριστερά/Κεντροαριστερά- Δεξιά/Κεντροδεξιά, το σοσιαλιστικό κόμμα PSOE του Sánchez και οι Unidas Podemos του Iglesias έχουν 165 έδρες, ενώ τα κόμματα της Κεντροδεξιάς, Λαϊκό Κόμμα, Ciudadanos( Θιουδαδάνος- Πολίτες) και VOX συγκεντρώνουν 149 έδρες .
Ωστόσο, για να σχηματισθεί κυβέρνηση οι σοσιαλιστές θα πρέπει να συνεργασθούν και με το Αριστερό Κόμμα της Καταλωνίας. Προς το παρόν ο υπό διαμόρφωση νέος πολιτικός χάρτης είναι άγνωστος. Κι αυτό γιατί εκτός των ανταλλαγμάτων που θα ζητήσουν οι Καταλανοί και οι Βάσκοι, χρειάζονται και οι ψήφοι των Κομμουνιστών και του Συνασπισμού των Καναρίων Νήσων, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμα δεν έχουν γίνει γνωστά τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας των Ισπανών που ζουν σε άλλες χώρες.
Εν τω μεταξύ και χωρίς να αποκλείονται νέες εκλογές, αφού οι οπαδοί των σοσιαλιστών δεν θέλουν τη συμμετοχή στην κυβέρνηση του κεντρώου Ριβέρα των Ciudadanos ενώ ο Sanchez δεν καλοβλέπει μια συνεργασία με τους Podemos, ο Βασιλιάς Φίλιππος καθίσταται πρωταγωνιστής των εξελίξεων.
Αν οι Κανονισμοί του Κογκρέσου ούτε το Σύνταγμα καθορίζουν τους όρους για τον γύρο των διαβουλεύσεων μεταξύ του Βασιλιά και των κομμάτων ή τον καθορισμό της ψήφου εμπιστοσύνης, όπου ο εντολοδόχος θα εκθέσει το πρόγραμμά του και θα επιδιώξει τη ψήφο της βουλής, εν τούτοις η στάση του Φίλιππου θεωρείται κλειδί ως προς την ομαλή πορεία της διαδικασίας.
Αν και εφόσον οι συζητήσεις εξελιχθούν ομαλά και φθάσει στη βουλή η συζήτηση για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης, χρειάζονται τουλάχιστον 176 βουλευτές. Οποιοδήποτε αποτέλεσμα κάτω από αυτόν τον αριθμό θα αποτρέψει το σχηματισμό κυβέρνησης, τουλάχιστον στον πρώτο γύρο.
Ο κανονισμός του Κογκρέσου προβλέπει μια δεύτερη ψηφοφορία, 48 ώρες μετά την αρχική, κατά την οποία αρκεί η απλή πλειοψηφία των εδρών, μια διαδικασία που πέρασε ο Leopoldo Calvo Sotelo, όταν αντικατέστησε τον Suárez το 1981, ο José Luís Rodríguez Zapatero το 2008, και ο Mariano Rajoy, το 2016, όταν πέτυχε την ψηφοφορία χάρη στην αποχή ενός μεγάλου μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας των σοσιαλιστών.
Έχει σημασία ότι ο δεύτερος γύρος επιτρέπει την απόκτηση της εμπιστοσύνης του Κογκρέσου με λιγότερους βουλευτές. Εάν ο αριθμός των υπέρ ψήφων υπερβεί τον αριθμό των ψήφων κατά, ο υποψήφιος θα είναι ο επόμενος ένοικος του πρωθυπουργικού γραφείου στο Μέγαρο Moncloa.
Τι γίνεται αν δεν επιτευχθεί απλή πλειοψηφία; Στην περίπτωση αυτή, οι σοσιαλιστές θα έχουν αποτύχει να σχηματίσουν κυβέρνηση, αλλά αυτό δεν συνεπάγεται εκλογές. Μπορεί να ξεκινήσει εκ νέου η διαδικασία εφόσον ο βασιλιάς Φίλιππος ξεκινήσει ένα νέο γύρο διαβουλεύσεων με τα κόμματα και προτείνει έναν άλλο υποψήφιο. Η διαδικασία θα μπορούσε να επαναληφθεί όσες φορές κριθεί απαραίτητο, με ένα όριο δύο μηνών από την έναρξη της πρώτης ψηφοφορίας. Μετά από αυτό το διάστημα, αν κανένας υποψήφιος δεν λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, η βουλή διαλύεται και προκηρύσσονται εκλογές.
