Ο εμπορικός πόλεμος που ξεκίνησε από την κυβέρνηση Τραμπ, με εκατέρωθεν επιβολές δασμών, δεν αφορά πλέον μόνο οικονομικά μεγέθη και εξισορροπήσεις εμπορικού ισοζυγίου. Πρόκειται για μια παγκόσμια αναδιανομή επιρροής, όπου οι συνέπειες ξεπερνούν τα όρια των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας, διαχέονται στις διεθνείς αγορές και φτάνουν μέχρι το βάθος της γεωπολιτικής σκακιέρας.
Η τελευταία αναφορά της BlackRock, του μεγαλύτερου διαχειριστή κεφαλαίων παγκοσμίως, φέρνει τις ΗΠΑ στο προσκήνιο όχι ως σταθεροποιητική δύναμη, αλλά ως βασική πηγή αβεβαιότητας. Τα σημάδια στις αγορές είναι ήδη ορατά: οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων ξεπέρασαν το 5%, δείγμα ενός κλίματος έντασης και μεταβλητότητας που θυμίζει τα σοκ της πανδημίας.
Παρά τις δημόσιες εκκλήσεις της Ουάσινγκτον για επανέναρξη διαπραγματεύσεων, η Κίνα επιλέγει τη σιωπηλή αντοχή. Το Πεκίνο φαίνεται έτοιμο να απορροφήσει τις πρώτες οικονομικές απώλειες, οργανώνοντας παράλληλα ένα εσωτερικό πλάνο άμυνας σε περίπτωση επιπλέον κυρώσεων ή αναταραχών στον παραγωγικό του ιστό. Και αυτή η στάση ενδέχεται να του προσφέρει μακροπρόθεσμα μια ευκαιρία που δεν είχε ποτέ: να εμφανιστεί ως αξιόπιστος, σταθερός συνομιλητής σε ένα παγκόσμιο σύστημα που αλλάζει.
Η γεωπολιτική δυναμική ήδη δείχνει τις πρώτες μετατοπίσεις. Συμμαχίες δεκαετιών δοκιμάζονται. Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα αναζητούν νέες ισορροπίες μέσα από διαλόγους με το Πεκίνο. Κράτη–μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Ισπανία, ξεκινούν απευθείας διπλωματικές αποστολές προς την Κίνα, έξω από το πλαίσιο των συλλογικών αποφάσεων των Βρυξελλών. Μπορεί αυτές οι κινήσεις να μοιάζουν μικρές ή αποσπασματικές, όμως αποτυπώνουν μια σαφή στρατηγική αναζήτησης εναλλακτικών στην αποσταθεροποίηση της αμερικανικής πολιτικής.
Για την Κίνα, αυτή η περίοδος είναι μια πρόκληση και ταυτόχρονα μια ευκαιρία. Οι πιέσεις που υφίσταται από τον Τραμπ δεν είναι χωρίς κόστος, αλλά μπορεί να λειτουργήσουν καταλυτικά ώστε να τη φέρουν – ακόμα και μέσα από ήττες – πιο κοντά στον στόχο της: την αναγνώρισή της ως ισότιμου παίκτη στο παγκόσμιο σύστημα εξουσίας.
Σε αυτή τη νέα παγκόσμια τάξη, ο εμπορικός πόλεμος μπορεί να μείνει στην ιστορία όχι μόνο για τα πλήγματα που προκάλεσε, αλλά και για τις συμμαχίες και ισορροπίες που άλλαξε – και κυρίως για το πώς μια φαινομενικά χαμένη μάχη μπορεί να κερδηθεί… αλλιώς.
