Κάποιοι είχαν σπεύσει να κατηγορήσουν την Ευρώπη. Κάποιοι περίμεναν στη γωνία προκειμένου να επιρρίψουν ευθύνες για την καταστροφή σε εκείνους που πιστεύουν στην «περισσότερη» Ευρώπη. Κάποιοι ετοιμάζονταν για έναν δεύτερο γύρο λαϊκισμού και εσωστρέφειας. Κάποιοι, ακόμη και τώρα που η Ευρώπη εκπληρώνει το χρέος της έναντι της ιστορικής της διαδρομής καιροφυλακτούν για να επιστρέψουν.
Του Χάρη Παυλίδη
If you can keep your head when all about you, are losing theirs and blaming it on you. Ευτυχώς απέναντι στους «κάποιους» που επενδύουν κερδοσκοπικά στον θρίαμβο και στην καταστροφή, στους δύο «απατεώνες» της ζωής, δεν παρασύρθηκαν και κράτησαν με σύνεση και ψυχραιμία όρθια την κοινωνία. Οι «πολλοί» κράτησαν τα «λογικά» τους ως παρακαταθήκη του Κίπλινγκ δίνοντας στο «Αν» όραμα και προοπτική.
Η Ευρώπη μετά από έναν πόλεμο στάθηκε όρθια. Δεν έπεσε όπως ίσως κάποιοι προσδοκούσαν. Υπέστη ζημιές και οι επιπτώσεις θα είναι μεγάλες και σε αρκετές περιπτώσεις ενδεχομένως ανεπανόρθωτες. Και είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσουν το προσεχές διάστημα την οικονομία και τις ζωές των ευρωπαίων πολιτών. Ωστόσο η Ευρώπη έδειξε ότι είναι πολύ σκληρή για να πεθάνει. Είναι αλήθεια ότι ταλαιπωρήθηκε από τους «μουσαφίριδες» της ευρωπαϊκής ιδέας, αλλά την κρίσιμη ώρα συγχρονίστηκε με το ρολόι της ιστορίας.
Προς απογοήτευση φίλων και εχθρών φαίνεται ότι ξαναβρίσκει το δρόμο της, πάντα μέσα από δυσκολίες και διαφορετικές αντιλήψεις που ωστόσο αποτελούν και τη δύναμή της. Προφανώς δεν είναι έτοιμη για το επόμενο βήμα, εκείνο που θα την φέρει πιο κοντά στο δρόμο της ομοσπονδιοποίησης. Η ανασύνταξη όμως έχει αρχίσει και αυτό για την ώρα αρκεί. Τώρα και πάλι έχει την ευκαιρία να ονειρεύεται χωρίς να βάζει «αφέντη» τα όνειρά της. Για να θυμηθούμε τον Κίπλινγκ: «If you can dream and not make dreams your master».
Ένας νέος ευρωπαϊκός πατριωτισμός περιμένει το αφήγημα που θα εμπνεύσει την επανίδρυση της Ευρώπης μέσα από την πολιτική. Το «σχέδιο Μάρσαλ», αντίστοιχης δυναμικής με εκείνο που η Αμερική βοήθησε την Ευρώπη να σταθεί όρθια μετά από την λαίλαπα του εθνικοσοσιαλισμού και του φασισμού, είναι η ευκαιρία για την Ευρωπαϊκή Ένωση να ξαναθυμηθεί να μιλάει πολιτικά σταματώντας τις συζητήσεις περί «τραπεζικών προϊόντων» και άλλων χρηματοοικονομικών «εργαλείων». Η κρίση κατέστησε την πολιτική ως το μόνο «εργαλείο» που εφόσον χρησιμοποιηθεί σωστά θα δώσει τη λύση.