Τα σύννεφα πυκνώνουν πάνω από τον Έβρο και το Αιγαίο και η ένταση στις σχέσεις με την Τουρκία χρειάζεται άμεση αποκλιμάκωση, ανεξάρτητα από τον αντίκτυπο που θα έχει στην κοινή γνώμη και το ποιος θα αναλάβει την πρωτοβουλία να μας προσγειώσει στην πραγματικότητα. Το γεγονός ότι στη Τουρκία αναμένονται πολιτικές εξελίξεις που θα επιφέρουν αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα και ο Πρόεδρος Ερντογάν τελεί υπό την πίεση των δυσμενών οικονομικών δεδομένων στην τουρκική οικονομία, πρέπει να αντιμετωπισθεί με σύνεση και ψυχραιμία από την ελληνική κυβέρνηση.
Του Χάρη Παυλίδη
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε δύο συνεντεύξεις του το τελευταίο 24ωρο έστειλε σαφές και περιεκτικό μήνυμα στον Πρόεδρο Ερντογάν. Σε ελεύθερη απόδοση το νόημα του μηνύματος ήταν: Διαφωνούμε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να μη συζητάμε. Κάποιος τώρα πρέπει να σηκώσει το τηλέφωνο και να σπάσει τον πάγο. Δεν έχει σημασία ποιος θα το κάνει. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι αυτή η κίνηση θα εκτονώσει την ένταση και παράλληλα θα ματαιώσει τα σχέδια των εθνικιστών που θέλουν την Ελλάδα και την Τουρκία σε διαρκή κρίση.
«Το πρόβλημα της εμπιστοσύνης είναι πολύ βασικό με τους Τούρκους. Πρέπει να κουβεντιάσουμε ειλικρινά και να καταλάβουμε και τα δικά τους τα προβλήματα και τις δικές τους τις ανάγκες». Αυτό πίστευε και δεν είχε διστάσει να εκφράσει δημοσίως ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Και ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή σ’ αυτό το πνεύμα να ξεκινήσει μια νέα σελίδα στις σχέσεις των δύο χωρών. Και μάλιστα τώρα που ο Πρόεδρος Ερντογάν προφανώς αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα και αμφισβητείται η ηγετικότητα του. Μια κίνηση που θα εκτόνωνε την ένταση και θα βοηθούσε τον Ερντογάν να… σηκωθεί, θα μπορούσε να αποβεί καθοριστική για την πορεία των σχέσεων. Και αυτό θα ήταν σε όφελος και της Ελλάδας, αφού ίσως αυτό που θα έρθει μετά τον Ερντογάν να είναι χειρότερο.
Το χρέος κάθε σοβαρού και υπεύθυνου ηγέτη, κάθε πατριώτη δημοκράτη που κλείνει τ’ αυτιά του στις κραυγές των λαϊκιστών, είναι να προωθεί παντοιοτρόπως τις διμερείς σχέσεις με την Τουρκία. Πολύ περισσότερο σε περιόδους έντασης όπως αυτή που διανύουμε. Το εθνικό συμφέρον δεν είναι θεατρική παράσταση και πολύ περισσότερο δεν προσφέρεται για επίδειξη «πατριωτικού» φρονήματος. Το παράδειγμα του Ελευθέριου Βενιζέλου και του Κεμάλ Ατατούρκ, δύο ηγετών που λίγο μετά από τη λήξη ενός αιματηρού πολέμου είχαν το θάρρος να υπογράψουν το ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας, πρέπει να αποτελέσει τον οδικό χάρτη στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Σε κάθε περίπτωση το «εύκολο» είναι να περιχαρακώνεσαι και να αντιδράς σπασμωδικά στις προκλήσεις προς ικανοποίηση της κερκίδας. Το «δύσκολο» είναι αψηφώντας τα στερεότυπα και το παρελθόν να βλέπεις μπροστά με γνώμονα την ευημερία του λαού μέσα από το εθνικό συμφέρον. Και οι ηγέτες είναι αυτοί που επιλέγουν τα «δύσκολα» σε δύσκολες και φορτισμένες συναισθηματικά περιόδους της ιστορίας. Μέσα από τέτοιες καταστάσεις αναδεικνύεται η ηγετικότητά τους. Διαφορετικά όταν ο ήλιος που απλώνει τις αχτίδες τους στις δύο χώρες είναι χαμηλά, ακόμα και οι νάνοι σχηματίζουν μεγάλες σκιές και δείχνουν γίγαντες. Το ανάστημα του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει το σθένος να σηκώσει τον ήλιο ψηλότερα. Ο Ερντογάν θα… σταθεί στο ύψος του;
