Γράφει ο Χάρης Παυλίδης
Είναι λογικό μια ελίτ που αποτελείται από το 0,01% των πλουσιότερων ανθρώπων στον πλανήτη να μονοπωλεί το 11% του παγκόσμιου πλούτου; Προφανώς δεν είναι, αλλά δεν είναι ούτε… καπιταλιστικό, μια εν εξελίξει «νεοφεουδαρχοποίηση» της κοινωνίας. Στην κορυφή μερικές δεκάδες χιλιάδες δισεκατομμυριούχων να ακολουθούν τα εκατομμύρια των μεσαίων εισοδημάτων, που δοκιμάζονται λόγω της στασιμότητας των μισθών και της αύξησης των φόρων, ενώ τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα να γίνονται εύκολη λεία στον εξτρεμισμό της ακροαριστεράς και της ακροδεξιάς.
Η ανισότητα και ο εξτρεμισμός ιστορικά διακρίνονται από μια αμοιβαιότητα στις σχέσεις τους. Γι’ αυτό ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν θέσπισε τον ελάχιστο φόρο εισοδήματος εκατομμυριούχων: όσοι κατέχουν περισσότερα από 100 εκατ. δολάρια θα πληρώνουν με φορολογικό συντελεστή τουλάχιστον 20% επί του συνολικού ετήσιου εισοδήματός τους.
Πόσο αποτελεσματική όμως μπορεί να είναι αυτή η πολιτική, όταν μόνο η βιομηχανία της τεχνολογίας δημιουργεί δισεκατομμυριούχους, και εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι επωφελούνται μέσω μεριδίων τεράστιων κεφαλαιοποιήσεων αγοράς που τροφοδοτούνται από τεράστια ποσά επιχειρηματικών κεφαλαίων;
Υπάρχουν εκατομμυριούχοι, ωστόσο, από διαφορετικές χώρες που σκέφτονται καπιταλιστικά ορθά. Πρόκειται για την ομάδα «Millionaires for Humanity», οι οποίοι ζητούν την εφαρμογή ενός παγκόσμιου φόρου περιουσίας για την καταπολέμηση της φτώχειας και της κλιματικής κρίσης με σύνθημα: «Εμπιστευόμαστε τους φόρους». Ωστόσο, κανείς δεν διαθέτει τέτοιου είδους εμπιστοσύνη, είτε είναι φορολογούμενος στις ΗΠΑ, είτε στην Ευρώπη και πολύ περισσότερο στην Ελλάδα.
Για τον οικονομολόγο Γκάμπριελ Ζούκμαν, του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ, οι «mega»-πλούσιοι κρύβουν σχεδόν 8 τρισ. ευρώ σε φορολογικούς παραδείσους, στερώντας έτσι τα δυτικά κράτη από φορολογικά έσοδα περίπου 200 δισ. ευρώ ετησίως και αυτός είναι ο κυριότερος λόγος που τα κράτη υποχρεώνονται να φορολογούν όλο και περισσότερο τα εισοδήματα της μεσαίας τάξης. Κατά τον Ζούκμαν, εδώ βρίσκεται ο βαθύτερος λόγος της δυσαρέσκειας των μεσαίων στρωμάτων των δυτικών χωρών. «Αν θέλουμε να σώσουμε την παγκοσμιοποίηση», λέει, «πρέπει να αλλάξουμε το φορολογικό μας σύστημα».
Ωστόσο, κάτι κινείται αφού ο ΟΟΣΑ, για παράδειγμα, παρουσίασε ένα σχέδιο για την εισαγωγή ενός παγκόσμιου ελάχιστου φόρου και η ΕΕ θέλει να περιορίσει τον φορολογικό ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών-μελών.
