Η μεσαία τάξη είναι ο κορμός της ελληνικής οικονομίας και αυτή που κρατάει τη συνεκτικότητα της κοινωνίας. Όταν λοιπόν λυγίσει ο κορμός, όπως άλλωστε συνέβη στα χρόνια της κοινωνικοοικονομικής κρίσης, τότε καμία κυβέρνηση και κανένα αφήγημα δεν μπορούν να συγκρατήσουν το θυμό της. Οι αστικές πολιτικές δυνάμεις της χώρας το πλήρωσαν ακριβά.
Του Χάρη Παυλίδη
Το ΠΑΣΟΚ κατά κύριο λόγο και η Νέα Δημοκρατία λιγότερο, δύο κόμματα που αποτελούν την πολιτική και ιδεολογική έκφραση των μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων, υπήρξαν θύματα του θυμού της. Το ΠΑΣΟΚ, σήμερα Κίνημα Αλλαγής, δεν μπορεί ακόμη να συνέλθει και μάλλον δύσκολα θα μπορέσει να αποτελέσει την κύρια έκφραση της. Η Νέα Δημοκρατία υπέστη κλυδωνισμό, άντεξε, ανέκαμψε και υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη επαναδιεκδικεί την κύρια πολιτική και κοινωνική εκπροσώπηση της μεσαίας τάξης.
Είναι προφανές ότι συσσωρευμένα προβλήματα μιας-τουλάχιστον- δεκαετίας δεν μπορούν να επιλυθούν σε τρεις μήνες. Είναι, όμως, εμφανές ότι η κυβέρνηση δείχνει από την πρώτη μέρα να χτίζει την ανασυγκρότηση της οικονομίας με βάση τη μεσαία τάξη. Ασφαλώς δεν φαίνεται, και δεν είναι δυνατόν να φανεί, στον πρώτο προϋπολογισμό. Ωστόσο διαφαίνονται οι προθέσεις της κυβέρνησης μέσα από τις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί σ’ αυτούς τους τρεις πρώτους μήνες διακυβέρνησης. Το γεγονός ότι η μεσαία τάξη συνεχίζει παρά τις φοροελαφρύνσεις να σηκώνει το βάρος της φορολογίας δεν σημαίνει στρατηγική επιλογή. Άλλωστε το φιλελεύθερο πλαίσιο εντός του οποίου κινείται σε πολιτικό και οικονομικό πεδίο η κυβέρνηση δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τη στοχοπροσήλωσή της. Και αυτή είναι η δραστική μείωση των φόρων.
Το εντυπωσιακό ξεκίνημα της κυβέρνησης δημιούργησε υψηλές προσδοκίες σε βαθμό που δόθηκε η εντύπωση ότι η μεσαία τάξη θα ανακτούσε τα απωλεσθέντα της εισοδήματα αμέσως. Αυτό θα συμβεί σε βάθος χρόνου, αλλά κανείς δεν πρέπει να ξεχνά ποιοι και με ποιες πολιτικές την οδήγησαν στη φτωχοποίηση, αλλά και τις παθογένειες του κράτους που πρέπει να αντιμετωπιστούν ώστε να καρποφορήσουν οι προσπάθειες της κυβέρνησης. Κι εδώ βρίσκεται το κρίσιμο σημείο για την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Πόσο γρήγορα θα αντιμετωπίσει αυτές τις παθογένειες και πόσο αποφασιστικά θα τις εξαλείψει ώστε να ανοίξει ο δρόμος για τις μεταρρυθμίσεις. Για να το εξηγήσω όσο πιο απλά γίνεται, μειώσεις φόρων και εισφορών δεν μπορούν να εφαρμοστούν σ’ ένα οικονομικό περιβάλλον που είναι προσανατολισμένο σ’ ένα «σοσιαλιστικό» μοντέλο ανάπτυξης.
Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση Μητσοτάκη, που επαναλαμβάνω ξεκίνησε με εντυπωσιακό τρόπο να καταστήσει σαφές ότι δεν ήρθε για να διαχειριστεί την κατάσταση αλλά για να την αλλάξει, δεν μπορεί να ρίξει στροφές. Και δεν μπορεί φυσικά να μην έχει σύμμαχο σε κάθε περίπτωση τη μεσαία τάξη, η οποία έγειρε την πλάστιγγα και απαλλάχθηκε η χώρα από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Γιατί τίποτα δεν έχει τελειώσει, όχι μόνο γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιχειρήσει να προσεταιριστεί τους ψηφοφόρους της, αλλά κυρίως γιατί στο προσεχές διάστημα οι διεθνείς και εσωτερικές εξελίξεις θα είναι τέτοιες που η κυβέρνηση θα χρειαστεί τη στήριξη της μεσαίας τάξης. Γι αυτό και πέραν της ιδεολογικής και πολιτικής ταύτισης, λόγοι τακτικοστρατηγικοί υποχρεώνουν την κυβέρνηση Μητοστάκη να στηρίξει έμπρακτα τη μεσαία τάξη ώστε να στηριχθεί στα δύσκολα που θα έρθουν.
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη η μεσαία τάξη. Η άνοδος και η πτώση του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα.
