«Στη Θεσσαλία, οι παραγωγοί βρίσκονται σε απόγνωση εν όψει της αρδευτικής περιόδου, με τη στάθμη του νερού στη λίμνη Πλαστήρα να παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα», έγραφαν τον Μάρτιο του 2023 «Τα Νέα», αποτυπώνοντας την κακή εικόνα που επικρατούσε. Τρία χρόνια νωρίτερα, τον Ιούλιο του 2020, με επείγουσα επιστολή στον αρμόδιο γενικό γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας, ο δήμαρχος Λίμνης Πλαστήρα, Παναγιώτης Νάνος, επεσήμαινε τους κινδύνους από την παραβίαση του οικολογικού ορίου, ζητώντας ορθολογική διαχείριση των νερών.
Σύμφωνα με μελέτη του Πολυτεχνείου Αθηνών, το οικολογικό όριο της λίμνης είναι τα 786 μέτρα. «Η παραβίαση του ορίου σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει ανεκτή και απευθύνουμε έκκληση για ορθολογική διαχείριση. Οι εντολές για παροχέτευση νερών από τη λίμνη για αρδευτικούς σκοπούς οφείλουν να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα… Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η λίμνη Πλαστήρα αποτελεί την πεμπτουσία της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, είναι η ίδια η ύπαρξη του Δήμου, είναι η επιβίωση των κοινοτήτων μας», έγραφε το 2020 ο δήμαρχος, προειδοποιώντας για τα χειρότερα.
Νέες προειδοποιήσεις
Πριν από λίγες ημέρες –έχοντας μεσολαβήσει χρόνια ανομβρίας– ο κ. Νάνος επανήλθε στο θέμα, τονίζοντας πως η στάθμη φτάνει τα 784 μέτρα με κίνδυνο να γίνει σαν το Σμόκοβο λόγω των υψηλών απαιτήσεων σε άρδευση και ζητεί αφενός μείωση της παροχέτευσης ποσοτήτων νερού από τη λίμνη Πλαστήρα και τήρηση του οικολογικού ορίου και αφετέρου «επικαιροποίηση της μελέτης του ΕΜΠ για το οικολογικό όριο της λίμνης, το οποίο πρέπει να αναγνωριστεί και να γίνεται σεβαστό από όλους. Επαναπροσδιορισμός του οικολογικού ορίου της λίμνης, με βάση τα σύγχρονα υδρολογικά και άλλα επιστημονικά δεδομένα, με στόχο τη διασφάλιση της ύπαρξης της ίδιας της λίμνης».
Μιλώντας στο MEGA, ο κ. Νάνος εξήγησε πως «η κλιματική αλλαγή δεν είναι θεωρητικό ζήτημα αλλά ζώσα πραγματικότητα, και σε ό,τι αφορά τις θερμοκρασίες και σε ό,τι αφορά τη λειψυδρία». «Εμείς, για λόγους που έχουν να κάνουν με τον έλεγχο του υδρεύσιμου νερού, έχουμε κάνει μετρήσεις και διαπιστώνουμε ότι υπάρχει περίπου 38 - 40% έλλειμμα σε ό,τι αφορά τα νερά, είναι λιγότερα. Αυτό έχει επίπτωση και στην ίδια την ποσότητα των νερών που έχει η λίμνη, η οποία είναι τεχνητή και εξασφαλίζει από αποταμίευση, κυρίως τον χειμώνα, τα νερά τα οποία είναι πολλαπλού σκοπού. Πρωτίστως δημιουργήθηκε για ενεργειακούς λόγους, να παραγάγει δηλαδή ηλεκτρικό ρεύμα, για αρδευτικούς, υδρευτικούς σκοπούς και για την τουριστική ανάπτυξη, όπου τις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει σημαντικές επενδύσεις», συμπλήρωσε.
Σε ό,τι αφορά την κατάσταση σήμερα είπε πως «ήδη έχουμε μπει στο φάσμα του οικολογικού ορίου, δηλαδή τα 786 μέτρα, με καταληκτικό, και εκεί κλειδώνει η λίμνη στην κυριολεξία, δεν φεύγει πλέον νερό, τα 784. Μπήκαμε στην γκρίζα ζώνη του οικολογικού ορίου. […] Αν έχουμε αυτούς τους ήπιους χειμώνες που είχαμε τα προηγούμενα χρόνια, χωρίς χιονοπτώσεις και χωρίς νερά, αντιλαμβάνεστε ότι η λίμνη Πλαστήρα είναι σε κίνδυνο».
Καταστροφικές συνέπειες
Με επιστολή στον υπουργό Περιβάλλοντος, Θεόδωρο Σκυλακάκη, τον υπουργό Υποδομών, Χρήστο Σταϊκούρα, τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Δημήτρη Κουρέτα, το γραφείο του πρωθυπουργού και άλλους αρμοδίους, ο δήμαρχος θέτει ένα πλαίσιο 10 άμεσων και μεσοπρόθεσμων αιτημάτων και προτάσεων έργων.
«Νομίζουν ότι η λίμνη Πλαστήρα είναι Αιγαίο Πέλαγος, με απεριόριστες δυνατότητες άρδευσης», σημειώνεται μεταξύ άλλων σε αυτήν και εξηγείται ότι το γεγονός πως η λίμνη εμφανίζεται «φαινομενικά» γεμάτη σχετίζεται με το ότι υπάρχουν ακόμα συσσωρευμένα ύδατα εξαιτίας του κυκλώνα «Daniel», όμως στο τέλος της αρδευτικής περιόδου η λίμνη αναμένεται να αδειάσει και δύσκολα θα επανέλθει στην αρχική της έκταση παρουσιάζοντας ίδια εικόνα με εκείνη της άδειας λίμνης Σμοκόβου.
«Οι συνέπειες από όσα αναφέρθηκαν είναι καταστροφικές τόσο για την οικολογική όσο και την περιβαλλοντική διάσταση. Επιπλέον, η υποβάθμιση του τοπίου από τον άδειο πυθμένα της λίμνης συνεπάγεται την ακύρωση του τουριστικού προϊόντος, τη δοκιμασία των αντοχών της χειμαζόμενης τοπικής οικονομίας και της επιβίωσης των τοπικών κοινωνιών», καταλήγει σε δραματικό ύφος η επιστολή.
Ορθολογική διαχείριση
Με ψήφισμά τους τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου ζητούν επιπλέον:
-Ορθολογική διαχείριση των υφιστάμενων υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας και όχι κατασπατάληση από κακό συντονισμό, από πολιτικές και άλλες ελλείψεις των φορέων διαχείρισης. Τεχνικά και άλλα έργα αποκαταστάσεων στο ανατολικό τμήμα της Λάρισας οφείλουν άμεσα να ολοκληρωθούν, έτσι ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από τη λίμνη Πλαστήρα. Οι Θεσσαλοί αγρότες έχουν δικαίωμα στην παραγωγή και οι αρμόδιες υπηρεσίες οφείλουν να εξοικονομήσουν τους υδάτινους πόρους. Είναι ανεπίτρεπτο το φράγμα της Γυρτώνης να είναι ανοιχτό και να στέλνει στο Αιγαίο πολύτιμες ποσότητες νερού, μάλιστα αρχές αρδευτικής περιόδου, ενώ την ίδια στιγμή να ζητούν τις ποσότητες που έχασαν από δική τους ευθύνη να τις πάρουν από τη λίμνη Πλαστήρα
-Αμεση και ακριβής αποτύπωση του πυθμένα της λιμνοδεξαμενής από το Πολεμικό Ναυτικό, το οποίο διαθέτει αξιόπιστο εξοπλισμό, όχι ιδιωτικές μετρήσεις και κατά προσέγγιση εκτιμήσεις
-Θέσπιση ανταποδοτικού τέλους Περιβάλλοντος σε όσους υδρεύονται και αρδεύονται από τη λίμνη Πλαστήρα, με στόχο την εξεύρεση πόρων που θα διατίθενται αποκλειστικά για την προστασία της λίμνης, τη βελτίωση της ποιότητας των νερών της και της αισθητικής αναβάθμισης του παραλίμνιου περιβάλλοντος.
