Η «Εταιρεία Δολοφόνων» από ψυχιατροδικαστική σκοπιά

Η παντελής έλλειψη τύψεων και μεταμέλειας του Χρήστου Παπαδόπουλου και η απουσία οποιασδήποτε προσπάθειας να δικαιολογήσει ή έστω να εκλογικεύσει τη φρικωδώς παραβατική και εξακολουθητικά δολοφονική συμπεριφορά του, σε συνδυασμό, όμως και με τον αριστοτεχνικό σχεδιασμό όλων των δολοφονιών και των συνοδών δολοπλοκιών για την αφαίρεση της περιουσίας των θυμάτων και για την εμφάνιση των θανάτων τους ως εκ φυσικών αιτίων, αφενός αποκλείει οποιαδήποτε ψυχιατρική διάγνωση που θα μπορούσε να λειτουργήσει ελαφρυντικά και αφετέρου θεμελιώνει τη διάγνωση της αντικοινωνικής-ψυχοπαθητικής διαταραχής της προσωπικότητας.

του Χρίστου Λιάπη*

Τα άτομα που πάσχουν από αυτήν, εμφανίζουν ένα εκτεταμένο μοτίβο περιφρόνησης και παραβίασης των δικαιωμάτων των άλλων. Αδυνατούν να συμμορφωθούν με κοινωνικές σταθερές που αφορούν τη σύννομη συμπεριφορά, όπως φαίνεται από επαναλαμβανόμενεςπράξεις οι οποίες αποτελούν λόγο σύλληψης. Χαρακτηριστικό τους είναι η δολιότητα, όπως αυτή προκύπτει από επανειλημμένα ψέματα, χρήση ψευδωνύμων ή εξαπάτηση των άλλων για προσωπικό κέρδος ή ευχαρίστηση. Το μοτίβο αυτό της εξαπάτησης διατρέχει όλες τις δολοφονικές ενέργειες του συνδικάτου του εγκλήματος, με τη χρήση ψευδωνύμων να γίνεται εμφανής στην περίπτωση της άτυχης Φραγκουλάκη, όπου, προς εξαπάτησή της, η ανιψιά της Γεωργία Παπανικολάου της σύστησε τον Πλατανιώτη ως επίδοξο γαμπρό. Ο τελευταίος παρουσιάστηκε με το ψευδώνυμο Δημήτριος Βαρελάς. Με το ψευδώνυμο Νίκος Ρέμπελος συνελήφθη και ο ίδιος ο οκτάκις ισοβίτης, πια, Χρήστος Παπαδόπουλος όταν παραβίασε την άδεια που του είχε δοθεί από τις φυλακές όπου εξέτιε την ποινή του. Η επιλογή του ψευδωνύμου αυτού, μάλλον αποτελεί Λακανική μετωνυμία της ρέμπελης και εγκληματικήςζωής του.

Η ευερεθιστότητα και η επιθετικότητα, με επανειλημμένους διαπληκτισμούς και βιαιοπραγίες, αποτελεί ένα ακόμη από τα κριτήρια της αντικοινωνικής διαταραχής της προσωπικότητας, το οποίο πληρείται στην περίπτωση του Παπαδόπουλου, ο οποίος, κατά την κατάθεση του Πλατανιώτη όταν εξάπτεται παθαίνει αμόκ.

Υπερασπιστική προσπάθεια θεμελίωσης κάποιου βαθμού ακαταλογίστου θα μπορούσε να γίνει μόνον στην περίπτωση διαγνωστικής υποψίας διπολικής διαταραχης και συγκεκριμένα εμφάνισης μανιακών επεισοδίων στον Παπαδόπουλο. Αποτελεί, άλλωστε, κοινό τόπο της κλινικής ψυχοπαθολογίας πως άτομα που βρίσκονται μέσα σε ένα μανιακό επεισόδιο, συχνά εκδηλώνουν αντικοινωνική συμπεριφορά. Κάτι τέτοιο όμως δεν προκύπτει από πουθενά. Αντίθετα, φαίνεται πως ο εγκέφαλος του συνδικάτου του εγκλήματος, εν πλήρη διαύγεια συνελάμβανε τα σχέδια εξόντωσης των θυμάτων του και παράνομης οικειοποίησης των περιουσιών τους, κινούμενος εντός ενός επαναλαμβανόμενου συμπεριφορικού πλαισίου έντονης ψυχοπαθητικότητας, χαρακτηριζομένου από ένα σαδιστικό στυλ αλληλεπίδρασης με τους άλλους το οποίο βασίζονταν περισσότερο στη δύναμη και την εξαπάτηση, παρά στον συναισθηματικό δεσμό. Σύμφωνες με τη διάγνωση της αντικοινωνικής-ψυχοπαθητικής διαταραχής της προσωπικότητας που χαρακτήριζε πρωτίστως τον Παπαδόπουλο, καθώς και τα περισσότερα, αν όχι όλα, από τα μέλη της εταιρίας των δολοφόνων, αποτελούν και οι σαδιστικές τους απόπειρες να δεθούν με τους άλλους έτσι ώστε να ασκήσουν δύναμη και καταστρεπτικότητα.

Το ερωτικο-δολοφονικό σύμπλεγμα Παπαδόπουλου-Παπανικολάου -με τη σύζυγο μάλιστα του πρώτου, Αναστασία Σαγιόγλου, να εμπλέκεται και η ίδια στις απάτες της συμμορίας- θα μπορούσε να αποτελέσει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αλληλεπίδρασης μιας αντικοινωνικής με μια εξαρτητικήπροσωπικότητα, όπως αυτή της Παπαδοπούλου.

Τέλος, αξίζει να σταθούμε και στο γεγονός πως η ζωή του Χρήστου Παπαδόπουλου, πέρα από τη δράση του ως αρχηγού της εγκληματικής συμμορίας, χαρακτηριζόταν από υψηλό δείκτη επιτευγματικότητας, μια και επρόκειτο για έναν δικηγόρο ο οποίος είχε κατορθώσει να εκλεγεί Δήμαρχος Νέας Χαλκηδόνας και να κατέλθει και στον στίβο των βουλευτικών εκλογών. Αυτό, σε συνδυασμό με τη μεγαλειώδη εαυτο-εικόνα του άτρωτου και πανέξυπνου δολοπλόκου που είχε για τον εαυτό του ο Παπαδόπουλος, για να συνεχίζει να εκτελεί με απίστευτο θράσος και προκλητική ραδιουργία τις πλεκτάνες και τις δολοφονίες του, αλλά και την κάλυψη των δολοφονικών ιχνών του ιδίου και της συμμορίας του, καθιστά βεβαία την ύπαρξη ναρκισσιστικών στοιχείων στη δομή της προσωπικότητάς του.

Ο αιμοσταγής δολοφόνος και αρχιεγκληματίας Παπαδόπουλος αποτελεί το ειδεχθέστερο παράδειγμα συγκερασμού, σε αυτήν την ιδία ψυχοπαθητική-αντικοινωνική προσωπικότητα, τόσο της συστηματικής παραβατικότητας –που εκφράστηκε εξακολουθητικώς μέσα από τη χορεία των αποτρόπαιων δολοφονιών της σπέιρας του- όσο και της υποκριτικής σαγήνης με την οποία υφάρπαξε την ψήφο τον συμπολιτών του στη Νέα Χαλκηδόνα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ