Η Ευρώπη καλείται να λύσει τις «θεσμικές δυσλειτουργίες» της και να προχωρήσει με πιο γρήγορο ρυθμό.
Του δημοσιογράφου Κωνσταντίνου Μαργαρίτη
Οι πολίτες παρακολουθούν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την χάραξη της νέας πορείας, μετά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου. Αναμένουν βελτίωση στο προϋπολογισμό, μεγαλύτερη αλληλεγγύη, όραμα και συναινέσεις.
Η μεγάλη οικογένεια της ΕΕ καλείται να δείξει αποφασιστικότητα και ρεαλισμό στην λήψη των αποφάσεων της. Η οποιαδήποτε απειλή προς κράτος-μέλος πρέπει να αντιμετωπίζεται δυναμικά και οριστικά.
Η ισότητα των φύλων είναι μία από τις θεμελιώδεις αξίες των Συνθηκών της ΕΕ. Η Συνθήκη της Ρώμης του 1957 θέσπισε την αρχή της ισότητας των αμοιβών. Η προσήλωση στην ισότητα διατυπώνεται τόσο στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τόσο το Συμβούλιο όσο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεσμεύονται να εφαρμόζουν την αρχή της ισότητας των φύλων. Η Επιτροπή διαδραματίζει σημαίνοντα ρόλο στην ένταξη της διάστασης του φύλου στην υλοποίηση προγραμμάτων και στην παρακολούθηση και την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων τους. Το 2019 η νέα πρόεδρος της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, τοποθέτησε την ισότητα των φύλων σε περίοπτη θέση στην πολιτική ατζέντα της. Δημιουργήθηκε η θέση του Επιτρόπου Ισότητας, ενώ αναπτύσσεται επί του παρόντος νέα στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων, παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) για την περίοδο 2021‑2027.
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο δημοσίευσε δελτίο ελέγχου για το ελεγκτικό έργο του με αντικείμενο την ένταξη της διάστασης του φύλου. Τα δελτία ελέγχου παρέχουν πληροφορίες σχετικά με ελεγκτικά έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Ως ένταξη της διάστασης του φύλου νοείται η πρακτική της συστηματικής συνεκτίμησης του φύλου κατά την κατάρτιση, τον σχεδιασμό, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση πολιτικών και δραστηριοτήτων. Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο διενεργεί επί του παρόντος έλεγχο προκειμένου να αξιολογήσει κατά πόσον η Επιτροπή μετήλθε την πρακτική της ένταξης της διάστασης του φύλου στον προϋπολογισμό της ΕΕ προκειμένου να προαγάγει την ισότητα.
Η ισότητα των φύλων είναι μία από τις θεμελιώδεις αξίες που κατοχυρώνονται στις Συνθήκες της ΕΕ. Η μη προώθηση της ισότητας μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην απασχόληση, την παραγωγικότητα και την αύξηση του ΑΕΠ, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για τη Ισότητα των Φύλων (EIGE). Το EIGE διαπίστωσε επίσης ότι, παρότι είχε σημειωθεί πρόοδος ως προς την ισότητα των φύλων εντός της ΕΕ από το 2013 και έπειτα, η πρόοδος αυτή διέφερε σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών.
Ήδη κατά το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) για την περίοδο 2014‑2020, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή συμφώνησαν να εφαρμόζουν κατά περίπτωση στις δημοσιονομικές διαδικασίες «στοιχεία που θα ανταποκρίνονται στη διάσταση του φύλου». Ωστόσο, στο πλαίσιο πρόσφατης εσωτερικής επανεξέτασης των δαπανών στο πλαίσιο των τρεχόντων ενωσιακών προγραμμάτων διαπιστώθηκε ότι η ισότητα των φύλων δεν είχε ενσωματωθεί στο σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ με τον ίδιο τρόπο που είχαν η κλιματική αλλαγή ή η βιοποικιλότητα. Αντί αυτού, για την αντιμετώπιση των διακρίσεων λόγω φύλου επιστρατεύθηκαν συγκεκριμένα προγράμματα, ιδίως εκείνα που θίγουν εργασιακά και κοινωνικά ζητήματα.
«Η συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου κατά τη χάραξη και την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας για να προαχθεί η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών», δήλωσε η Eva Lindström, μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδια για τον έλεγχο. «Πρόθεσή μας είναι να διαπιστώσουμε αν η Επιτροπή εφαρμόζει την αρχή αυτή στον ενωσιακό προϋπολογισμό. Πρόκειται για την πραγματοποίηση μιας σημαντικής ανάλυσης, παράλληλα με τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της περιόδου 2021‑2027».
Η Ελλάδα οφείλει να εφαρμόσει τις οδηγίες και οι διάφοροι φορείς-οργανώσεις, που κυρίως θεωρητικά, προσεγγίζουν την ισότητα των φύλων να λάβουν σοβαρά στα υπόψη τους και να μελετήσουν την έκθεση για την ένταξη της διάστασης του φύλου, του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου.
